خطرات رژیم غذایی بسیار کم چرب

دکتر حمیدرضا فرشچی www.novindiet.com
متخصص تغذیه و متابولیسم و فوق تخصص دیابت و چاقی از انگلستان

حتما شما نیز نام رژیم غذایی کم چرب را شنیده اید و می دانید که برخی از رژیم های غذایی تاکید شدیدی بر حذف و کاهش چربی رژیم غذایی دارند ولی همه ما به خوبی می دانیم که اعتدال و میانه روی کلید اصلی موفقیت است و چقدر خوب است اگر همیشه میانه روی و اعتدال را در همه امور زندگی از جمله ورزش و تغذیه خود  نیز به کار بریم.

البته هوشیار بودن در مورد چربی رژیم غذایی قطعا خوب است به ویژه اگردر تلاش برای کاهش وزن و یا کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی هستید ولی اگر به شدت از مصرف چربی ها پرهیز نمایید سلامتی تان را از جهاتی دیگر به مخاطره می اندازید. اگر به طور مداوم چربی دریافتی روزانه تان کمتر از 20% کل کالری دریافتی تان باشد  سلامت شما را از جهات زیادی مورد خطر قرار خواهد داد  و همانطور که چربی زیاد نیز منجر به ظهور عوارضی چون : بیماری قلبی و سرطان و دیابت و افزایش وزن می شود چربی بسیار کم نیز عوارضی را به همراه دارد.

در اینجا 6 نمونه از خطراتی که به همراه محدودیت شدید چربی رژیم غذایی ایجاد می گردند را بیان می داریم:

جذب ضعیف ویتامین ها:

مصرف رژیم های غذایی بسیار کم چرب می تواند در جذب ویتامین های محلول در چربی ( ویتامین های A,D,E,K ) اختلال ایجاد کند. چرا که این ویتامین ها محلول در چربی هستند و بدنتان برای استفاده کردن از این ویتامین ها به چربی رژیم غذایی نیاز دارد. این ویتامین ها اغلب در کبد و بافت چربی ذخیره می گردند و در بسیاری از عملکردهای بدن از جمله: رشد، ایمنی، ترمیم سلول و انعقاد خون اهمیت دارند. اگر شما چربی کافی برای تامین این ویتامین ها برای بدنتان را مصرف نکنید ویتامین ها بدون جذب شدن از بدنتان دفع می شوند و ممکن است در خطر کمبود ویتامین قرار بگیرید.

افسردگی:

یک رژیم غذای بسیار کم چرب ( به ویژه دارای کمبود اسید های چرب ضروری ای که بدنتان تنها از طریق رژیم غذایی می تواند آنها را دریافت کند) ممکن است به سیستم اعصاب و روان شما آسیب بزند . هر دوی اسیدهای چرب امگا3 و امگا 6 در بهبود روحیه و خلق و خو نقش دارند . این مواد غذایی در تولید هورمونها و مواد شیمیایی مغزی موثر هستند و برخی مطالعات جدید نشان می دهند که دریافت کم و غیر طبیعی اسیدهای چرب با علایم افسردگی مرتبط می باشند.

مطالعات نشان می دهند که اسیدهای چرب در پوشش اعصاب به کار می آیند و به ارتباط بهتر سلول های عصبی با یکدیگر کمک می نمایند و افرادی که کمبود اسیدهای چرب امگا3 را دارند ممکن است از اختلال دو قطبی، اسکیزوفرنی، اختلالات غذایی و عدم تمرکز ذهنی رنج ببرند.

افزایش خطر سرطان:

سرطان های کولون، پستان و پروستات همگی با دریافت ناکافی اسیدهای چرب ضروری مرتبط اند . تحقیقات نشان داده اند که دریافت بالای امگا3  تومور پروستات و رشد سلول های سرطانی را کند می نماید. اگر در رژیم غذایی تان از لحاظ چربی های سالم  کمبودهایی وجود دارد می تواند خطر ابتلا به سرطان را در شما افزایش دهد.

کلسترول بالا و بیماری قلبی:

 رژیم های کم چرب همچنین در کاهش سطوح کلسترول و بیماری های قلبی نقش دارند. اگر رژیم غذایی تان بسیار کم چرب باشد سطوح کلسترولHDL بدنتان ( کلسترول خوب) کاهش می یابد و این موضوع مشکل ساز است چرا که برای پیشگیری و محافظت در برابر بیماری های قلبی به HDL نیاز دارید و HDL  کلسترول بد (LDL) را از جریان خونتان جمع می کند و به کبدتان منتقل می کند. وقتی نسبت HDL نامتعادل باشد خطر ابتلا به بیماری های قلبی در شما افزایش می یابند. اسیدهای چرب ضروری به ویژه امگا3 می توانند مقادیر HDL را افزایش دهند و سطوح کلسترول بدن را بهبود بخشند و بدن را در برابر بیماری های قلبی محافظت کنند.

عدم تعادل بین درشت مغذی ها (به ویژه کربوهیدرات ها):

اگر شما چربی کافی نمی خورید احتمال بیشتری وجود دارد که در جبران آن  مقادیر بیشتر از درشت مغذی های دیگری با نام های کربوهیدرات و پروتئین مصرف کنید. این امر تعادل کلی رژیم غذایی تان را متاثر می کند و می تواند منجر به ظهور عوارضی در سلامت تان گردد. یک رژیم غذایی غنی از کربوهیدرات بویژه کربوهیدراتهای ساده می تواند اشتها و چاقی شکمی را تقویت کند و شانس توسعه دیابت نوع دو را در شما افزایش دهد. رژیم پر پروتئین بار اضافی ای را به کلیه و کبد شما تحمیل می کند و همچنین می تواند منجر به استئوپروز شود . همچنین این نوع تغذیه می تواند منجر به کمبودهای غذایی گردد. راهکار اصلی برای اطمینان از تغذیه مطلوب و پیشگیری از بیماری ها  رعایت اعتدال بین تمام 3 گروه درشت مغذی (چربی، کربوهیدرات، پروتئین) می باشد. 

پرخوری: 

اگر اغلب اوقات در مغازه های اغذیه فروشی غذاهای کم چرب و یا عاری از چربی را انتخاب می نمایید  باید بدانید که در حقیقت شاید این کارتان هیچ کمکی به تلاش های شما در جهت کاهش وزن ننماید ، چرا که بسیاری از این غذاهای فر آوری شده برای بهبود طعم شان حاوی  افزودنی های شیرین و شکر می باشند و اغلب آنها از لحاظ محتوای کالری مشابه با محصولات حاوی چربی هستند ، تحقیقات نشان می دهند که افراد تمایل دارند اینگونه غذاها را بی خطر فرض کرده و حتی در مصرف آنها زیاده روی نمایند. چربی در بهبود طعم غذا موثر است و منجر به ایجاد حس رضایت و سیری در ما می گردد و این امر بدین معناست که می توانید برای مدت زمان طولانی تری با مصرف یک وعده غذایی سیر باقی بمانید و اگر چربی از رژیم غذایی تان حذف شود ممکن است اشتهایتان تشدید شود.

در انتها با در نظر گرفتن خطرهای مصرف نکردن چربی کافی قطعا بسیار مهم است که رژیم غذایی تان حاوی چربی کافی باشد  البته تمام چربی ها خواص یکسانی ندارند و برخی از آنها سالم تر و مفید تر هستند . غذاهای نظیر : اووکادو ، روغن زیتون و روغن کانولا، بادام، ماهی ، بذرکتان همگی منابع عالی ای از چربی های سالم هستند. اما از طرف دیگر باید تاکید نمود که  چربی موجود در  گوشت های پر چرب و محصولات لبنی پر چرب ، چربی ترانس( روغن هیدروژنه) و چربی اشباع می بایست محدود گردند.