طرح هدفمندی یارانه ها در محاصره خیالپردازی مسؤولان

عصرایران - طرح هدفمندی یارانه ها با واریز 81 هزار تومان (علی الحساب دو ماهه) به حساب هر ایرانی ثبت نام کننده در سامانه یارانه ها، وارد فاز جدیدی شد و مردم، بیش از هر زمان دیگری نزدیک شدن حذف یارانه ها را احساس می کنند.

در مقطع کنونی درباره طرح هدفمندی یارانه، نکاتی چند وجود دارد که ذکر مختصر آنها خالی از فایده نیست:

1- هدفمندسازی یارانه ها، نه سخن امروز و دیروز که بحثی دامنه دار و باقی مانده از سالهای دور و مشخصاً دوران سازندگی بعد از جنگ است.
به اذعان آرشیو اسناد و مطبوعات، دولت های قبلی نیز دغدغه یارانه ها را داشتند و معتقد بودند که اقتصاد ایران با استمرار شیوه کنونی توزیع یارانه ها، دیر یا زود به بن بست می رسد.

با این حال متاسفانه موضوع هدفمندکردن یارانه ها در دوره های قبل عمدتاً در حد حرف و حدیث و تاکید بر ضرورت آن متوقف ماند تا آنکه دولت نهم بر عزم خود بر اجرای آن تاکید کرد و با اجرای مقدماتی از جمله جمع آوری اطلاعات اقتصادی خانوارها، زمینه اجرایی کردن آن در دولت دهم را فراهم ساخت.

از این رو باید بر سبیل انصاف و تدبیر گفت که دولت کنونی درصدد است بار بر زمین مانده هدفمندی یارانه ها را بر دوش کشد، چه آنکه این دولت هم می توانست از بیم پیامدهای اجتماعی و سیاسی و مسایلی از قبیل کاهش محبوبیت در میان اقشار محروم و... این چند سال را نیز "باری به هر جهت" پشت سر بگذارد ، "به سری که درد نمی کند دستمال نبندد" و دولت را با حجم بیشتری از مشکلات یارانه ای به بعدی ها بسپارد.

مخلص کلام آنکه طرح هدفمندی یارانه ها، نه یک "انتخاب دولتی" که یک "اجبار تاریخی گریزناپذیر ملی" است که هر چه زودتر اجرا شود، به نفع اقتصاد کشور است، درست مانند بیماری که هر چه سریعتر عمل شود، امید به علاجش بیشتر است.

لذا باید فارغ از دسته بندی های جناحی و گرایش های سیاسی دولت را در اجرای صحیح این طرح یاری کرد.

2- اخیراً برخی مقامات دولتی شروع کرده اند به اینکه طرح هدفمندی یارانه ها تحت حملات رسانه ای شدید قرار داد و در  تشریح این وضعیت یکی از مسوولان گفته که 320 سایت علیه طرح هدفمندی کار می کنند و آن دیگری رقم را به عدد 3500 سایت ضد دولتی رسانده و قس علهیذا !
البته اگر از همین آقایان بخواهید نام 20 تا از این سایت ها را ببرند، قطعا به لکنت زبان دچار خواهند شد.

البته در این که این طرح مخالفانی هم دارد و عده ای هم نه از باب مخالفت با این طرح بلکه بر مبنای تقابل با دولت، با آن به مواجهه برخاسته اند شکی نیست ؛ اساساً هر کار مهم و بزرگی در کنار حامیان و موافقان، مخالفان و حتی دشمنانی هم دارد و طرح عظیم هدفمندی یارانه ها نیز از این اصل مستثنی نیست.
طبیعی است که بخشی از این مخالفت ها نیز در سایت های آنان نمایان شود. اما اینکه از حالا برخی از آقایان ، به دنبال پیدا کردن مقصری برای شکستن کاسه کوزه ها بر سرش هستند تا فرداروز هرگونه نقص و خطایی را به این و آن نسبت دهند، اصلا نشانه خوبی نیست.

به این قبیل مسوولان که عادت کرده اند ناتوانایی های خود را به گردن دیگران و مخصوصا رسانه ها بیندازند توصیه می کنیم به جای شمردن سایت ها و ارائه عدد و رقم های عجیب و من درآوردی -که خنده خلق را سبب می شود- اولاً به مسوولیت ها و وظایف فوق العاده خطیر خود در امر هدفمندی یارانه ها، مشغول باشند و ثانیاً با استفاده از رسانه هایی که در خدمت شان است از جمله خبرگزاری ها و سایت های دولتی و نیز صدا و سیما از طرح مذکور دفاع کرده، هجمه تبلیغاتی مورد ادعا را خنثی نمایند چه آنکه تعداد مخاطبان فقط تلویزیون از همه این سایت هایی که گفته اند و عمدتا فیلتر نیز هستند بیشتر است و لذا آقایان تفوق رسانه ای نیز برای اجرای هدفمندی یارانه ها دارند.

3- درست است که سیاست اجتماعی ایجاب می کند مردم در آستانه چنین طرحی دچار ترس و استرس نشوند ، ولی راهش این نیست که امیدهای واهی به مردم داده شود.
بیماری را در نظر بگیرید که پزشک تشخیص داده است باید تحت عمل جراحی قرار بگیرد ؛ پزشک معالج باید در وهله اول، علت و ضرورت عمل را کاملا برای او تشریح کند و به صورت شفاف بگوید که اگر عمل نشود، چه سرنوشت ناگواری در انتظارش هست. بعد از آنکه بیمار توجیه شد، برغم میل باطنی اش، اجازه نامه عمل را امضا خواهد کرد. اما کار پزشک در زمینه اطلاع رسانی به اینجا ختم نمی شود و او باید درباره نحوه عمل و نیز شرایط بیمار در حین و بعد از عمل به او توضیح دهد. مثلا باید صادقانه از خطرات عمل، از دردی که بیمار بعد از عمل متحمل خواهد شد، ازهزینه های مالی ، پرهیزهای دارویی و حرکتی و ... با بیمار سخن بگوید.

خیانت پزشک به بیمار می تواند این باشد که اطلاعات نادرست به او بدهد مثلا بگوید: موقع عمل هیچ خونی از تو نخواهد رفت یا فردای روز عمل می توانی کله پاچه بخوری و با دوستانت فوتبال بازی کنی یا به استخر بروی!

حال حکایت برخی مسوولان است که جراحی بزرگ اقتصاد ملی را چنان سهل و آسان برای مردم ترسیم می کنند که گویا قرار است ملت ایران در طول اجرای این طرح دسته جمعی به پیک نیک بروند و حسابی خوش بگذرانند. مثلا اخیرا یکی از همین مسوولان دولتی  که ید طولایی در اظهارات "جالب" دارد به مردم نوید داده که این 40 هزار و 500 تومانی که ماهانه به عنوان یارانه به آنها داده می شود، حتی بعد از حذف یارانه ها، به حدی زیاد است که مردم نه تنها مابه التفاوت ها را پرداخت می کنند بلکه 30 درصدش را نیز می توانند پس انداز کنند! یا مسوول دیگری قبلا گفته بود مردم پس از واریز یارانه ها به حساب هایشان ذوق زده نشوند و کلمات قصار دیگری مانند اینها!
این سخنان مصداق همان اطلاعات غلطی است که یک پزشک قبل از عمل به بیمار می دهد.

بدیهی است که چنین سخنانی، در چارچوب نویدبخشی  و امید دادن به مردم تعریف نمی شوند بلکه در وهله اول وهن گوینده را باعث می گردند و در مرحله بعد، در میان کسانی که این سخنان را باور می کنند، ایجاد انتظارات کاذب می نمایند. انتظاراتی که در عمل برآورده نخواهند شد و سرخوردگی های جدی را به دنبال خواهند آورد.

بنابراین بهتر است معایب و مزایا، فواید و مضار، آسانی ها و دشواری های این طرح، در کمال صداقت به مردم در میان گذاشته شود. آقایان بدانند که مردم ایران آنقدر شعور و فهم و البته صبوری دارند که اگر مطمئن شوند سختی امروز  را برای راحتی فردای خود و فرزندان خود باید تحمل کنند، از همراهی با مسوولان صادق خود دریغ نخواهند کرد.

4- ارائه اطلاعات متناقض از جمله آفت هایی است که مردم را به شدت نگران و حیران می کند. مثلا در حالی که پیشتر اعلام شده است که حذف یارانه ها تدریجی خواهد بود تا شوک قیمتی ایجاد نشود، یکی از معاونان وزارت بازرگانی برخلاف همه آنچه تاکنون گفته می شد، صراحتا اعلام کرده که قیمت نان "به یکباره" واقعی می شود.

حال کاری نداریم به اینکه حذف تدریجی یارانه ها، بهتر است یا حذف یک باره، بلکه در این سخن بر سر آن است که این قبیل اظهارات متناقض ، مردم را می آزارد و اذهان عمومی را دچار تشویش می  کند.

5- به دولتمردان توصیه می کنیم طرح هدفمندی را به صورت موجودی زنده و کاملا انعطاف پذیر ببینند نه یک بسته اقتصادی خشک و تغییر ناپذیر.
هدفمندی، در بستری از زمان محقق خواهد شد و زمان هم آبستن رویدادهای متعددی است که می تواند بر سرعت و نحوه اجرای طرح تاثیرگذار باشد.

به عنوان مثال، اگر بحث تحریم ها در این عرصه تاثیر جدی بگذارد لابد باید تغییراتی در نحوه اجرای طرح و حتی زمان بندی آن رخ دهد؛ یا آنطور که هواشناسی اعلام کرده، پیش بینی می شود امسال زمستان بسیار سردی در کشور داشته باشیم و نتیجتاً مردم ناگزیر از بهره گیری بیشتری از نعمت گاز خواهند بود که این موضوع باید در محاسبات مسوولان لحاظ شود تا خدای ناکرده فشار مضاعف بر مردم تحمیل نشود.