وجود پدیده ای به نام "ایستگاه دریافت عوارض بزرگراهی" سال هاست که در این مملکت قربانی می گیرد و فاجعه عوارضی قزوین - کرج ، نه اولین حادثه از نوع خود بود و اگر فکری اساسی به حال این موضوع نشود ، آخرین بار نیز نخواهد بود.

عصرایران؛ شیرین ساوالان پور - حادثه خونبار تصادف در عوارضی کرج - قزوین 14 کشته و 31 زخمی بر جای گذاشت و سر آخر نیز اعلام شد راننده تریلری خواب آلوده بود و مقصر اوست ؛ درست مثل تمام زمان هایی که هواپیمایی در این کشور سقوط می کند و بعد از کلی برو و بیا و دنگ و فنگ ، اعلام می کنند مرحوم خلبان مقصر بوده است و تمام!

در حادثه غم انگیز عوارضی کرج - قزوین ، اتوبوسی مملو از مسافر ، برای عبور از محل اخذ عوارض بزرگراهی ، سرعت خود را کم کرده بود که ناگهان تریلری با سرعت از پشت به آن برخورد کرد و جایگاه ، رنگ خون و وحشت گرفت دهها خانواده سیاه پوش شدند.

شاید همان گونه که مسوولان گفته اند راننده تریلر خواب آلود بوده و از این بابت او مقصر است اما آیا می توان با خلاصه کردن همه ماجرا به یک راننده ولو تقصیرکار ، از کنار خون های مظلومان این حادثه با بی اعتنایی گذشت و منتظر مرگ های بعدی شد و حداکثر به "تیتر" و "تأسف" بسنده کرد؟!

واقعیت این است که وجود پدیده ای به نام "ایستگاه دریافت عوارض بزرگراهی" سال هاست که در این مملکت قربانی می گیرد و فاجعه عوارضی قزوین - کرج ، نه اولین حادثه از نوع خود بود و اگر فکری اساسی به حال این موضوع نشود ، آخرین بار نیز نخواهد بود.

هم اکنون در بسیاری از کشورها و حتی در ممالک عربی دور و بر خودمان ، عوارض بزرگراهی ، نه با شیوه فشل و قدیمی " توقف - پرداخت - دریافت رسید" که با بهره گیری از سیستم های الکترونیک از صاحبان خودروها اخذ می شود.

آنها به جای این که در بزرگراه ها جایگاه درست کنند و دهها نفر نیرو استخدام نمایند و خودروها را متوقف و ایجاد صف نمایند ، تمام خودروهای شان را به "تگ های الکترونیک"(ترانسپوندر) مجهز می کنند که مانند برچسب کوچکی روی شیشه خودروها یا پشت آینه آنها نصب می شود.

سپس در جاهایی که باید عوارض اخذ شود ، به جای ایستگاه های عریض و طویل عوارضی ،سیستم های بی سیم تعبیه می کنند که خودروها با همان سرعت مثلاً 120 کیلومتر از زیر آن رد می شوند و در همان لحظه ، حساب مالک خودرو ، به اندازه مبلغ عوارض بدهکار می شود.
در این روش ، نه توقفی هست ، نه تصادفی و نه صف و اتلاف وقت و منابع مادی و انسانی.

جالب اینجاست که برخی برآوردها حاکی از ان است که میزان هزینه های ناشی از توقف خودروها در پشت ایستگاه های عوارضی مانند هزینه های اتلاف وقت ، استهلاک خودرو ، سوخت ، دستمزد عوامل انسانی ، نگهداری ایستگاه و ... در بسیاری از مواقع ، مجموعاً رقمی بالاتر از مبلغ عوارضی است و اگر اساساً هیچ گونه عوارضی اخذ نشود ،بیشتر به نفع اقتصاد ملی است!

خوشبختانه در کشور ما ، زیرساخت های لازم برای ایجاد سازوکار دریافت الکترونیک عوارض وجود دارد . طبیعی است وقتی صدور کارت سوخت الکترونیک و تجهیز هزاران جایگاه عرضه بنزین به امکانات لازم در مدت زمان کوتاهی محقق شد ، به راحتی و در مدت زمانی کمتر از شش ماه می توان نسل ایستگاه های سنتی دریافت عوارض را برانداخت و همه شان را دیجیتالی کرد.
در چنان صورتی ، دیگر خبری از صف های کوتاه و بلند در پشت عوارضی ها و حوادثی مانند حادثه خونین عوارضی قزوین - کرج برای همیشه به تاریخ خواهند پیوست.

اگر مسوولان برای جان مردم اهمیتی قائل باشند ، همین امروز ، این کار را آغاز می کنند تا نوروز 90 سفرهای کم خطرتری برای مردم رقم بخورد.

در حادثه عوارضی قزوین -کرج ، هر چند راننده خواب آلوده مقصر بود ، اما مقصران بزرگتر ، مسوولانی هستند که برغم آگاهی از روش های مدرن جاده داری ، همچنان در روزمرگی ها سیر می کنند و مردم را در میان خطرهای ناشی از روش های قدیمی و منسوخ شده ، به حال خود رها کرده اند و فقط تعداد جنازه ها را می شمارند!

10 «راه‌پلّه» برتر جهان در سال 2024 به انتخاب نشریه معتبر معماری(+عکس)

تماشاخانه