کلهر: اگر از کودتای 28 مرداد عبرت نگیریم تاریخ تکرار می‌شود

خسارت کودتای 28 مرداد به ایران مثل حمله مغول بود؛ به تاریخ جناحی نگاه نکنیم؛ قاجار بهتر از پهلوی نبود؛ مرزها را انگلیس ها طراحی کردند؛ درگیری قوم ها شگرد انگلیسی است؛ 28 مرداد ارزانترین کودتا بود؛ شوروی به کودتا کمک کرد؛ رضا خان زیرک بود و مصدق فقط وطن پرست؛ خودسانسوری رایج شده است؛ مصدق مجلس را برای خود می خواست؛ اگر از گسل های تاریخی عبرت نگیریم تکرار می شوند؛ نباید از اوین ترسید و ...

یک کارشناس رسانه و آشنا به تاریخ ایران کودتای 28 مرداد را سنگین ترین شکست ملت ایران بعد از حمله مغول توصیف و بر لزوم پرهیز از برخورد جناحی با مسائل تاریخی و از جمله این موضوع تاکید کرد.

مهدی کلهر مشاور رسانه ای رئیس جمهور است که در کارنامه وی مناصبی همچون عضویت هیئت علمی بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی، مشاور و معاون رئیس صداوسیما ،معاون وزیر ارشاد در دولت شهید رجایی و ... دیده می شود. کلهر در آستانه روز 28 مرداد در خبرگزاری مهر حضور یافت و تا زوایای مختلف این اتفاق مهم در تاریخ سیاسی کشور را بازگو کند.

با 28 مرداد جناحی وشعاری برخورد نشود

مهدی کلهر با اشاره به فرا رسیدن سالروز کودتای 28 مرداد گفت:28 مرداد در تاریخ ما یکی از مقاطعی است که باید به عنوان یک تجربه مهم تاریخی برای آگاهی نسل های بعد هر سال به آن به صورت ویژه توجه شود و هر سال یک فصل جدا و مستقل برای پرداختن به آن در نظر گرفته شود.

وی افزود: باید از برخورد شعاری و جناحی با موضوع کودتای 28 مرداد پرهیز شود و تنها دراین صورت می توان این واقعه را به صورت دقیق آسیب شناسی کرد.

سنگین ترین شکست بعد از حمله مغول

کلهر کودتای 28 مرداد را یکی از بزرگترین شکست های ایران در عرصه سیاسی بعد از حمله مغول دانست و گفت: دوره پهلوی نتیجه طبیعی دوره ذلت بار قاجار بود .برخی فکر می کنند قاجار به خاطر احترامی که در ظاهر به روحانیت می گذاشت یا مراسم اهل بیت را برپا می کرد بهتر از پهلوی بود در حالی که من اینگونه فکر نمی کنم.

وی با تاکید بر اینکه کودتای 28 مرداد یک زمینه داخلی و یک زمینه خارجی داشت گفت: در داخل مشروطه از دست جریانات اصلی مبارزه یعنی شیخ فضل الله، بهبهانی،طباطبایی و علمای نجف شامل آملی، یزدی و خراسانی خارج شده بود .

رد انگلیسی ها در اختلافات قومی

کلهر به نقش انگلیس برای برهم زدن ثبات درکشورها اشاره کرد و با بیان اینکه انگلیسی ها مرزهای ایران را طراحی و ترسیم کرده اند گفت:ادوارد لورنس انگلیسی طرحی داشت که بر اساس آن به قومیت ها استقلال داده می شد. در این چارچوب کردستان و بلوچستان به ساختار مستقل تبدیل می شد اما درنهایت انگلیسی ها با این تدبیر که اگر اقلیت ها مستقل شوند دیگر نکته اختلافی بین آنها وجود نخواهد داشت به این نتیجه رسیدند برای داشتن قابلیت اختلاف افکنی مانع تجزیه شوند.

وی ادامه داد: ارتفاعی در شمال کردستان ایران به نام شیللر افسر انگلیسی وجود دارد که دست عراق است و به راحتی به عراق توانایی اشراف به مرز ایران را با حداقل نیروها می دهد . در کلیه مرزهای ایران ما چنین وضعیتی را شاهدیم که نشانگر طراحی خاص مرزها توسط انگلیس هاست.

این کارشناس آشنا به مسائل تاریخی تصریح کرد: انگلیسی ها برای اینکه سیادت خود را حفظ کنند سعی می کنند اقلیت ها را به جان هم بیاندازند بر همین اساس ما می بینیم کشوری به نام پاکستان تاسیس می شود که خود نام آن برای در مقابله قرار دادن آن با ناپاکستان یا همان هند صورت گرفته است.  در حالی که تعداد مسلمانان ساکن هند بیش از 70میلیون نفر است.

فضای خارجی مساعد کودتای 28 مرداد بود

وی به وقوع انقلاب هایی در مصر، امریکای لاتین ، هند و ... همزمان با قیام نهضت ملی و وقوع کودتای 28 مرداد در ایران اشاره و این حادثه را ناشی از وقوع برخی تحولات بین المللی عنوان کرد.

کلهر گفت: پیش از وقوع کودتای 28 مرداد فضا کاملا آماده بود که کشورها خود را از یوغ استعمار رها کنند. وی به تحرکات کمونیسم در نقاط مختلف جهان اشاره کرد وگفت: البته ضربات کمونیسم به نهضت های رهایی بخش کمتر از خدمت آن به این نهضت ها نیست بر همین اساس اگر پیروزی و انقلابی در برخی کشورها همچون چین و کوبا رخ داد بیش از آن که به کمونیسم برگردد به هوش رهبران این نهضت ها برمی گردد.

شوروی به کودتا کمک کرد

کلهر نقش شوروی را در کودتای 28 مرداد مورد تاکید قرار داد وگفت: در یکی از این اقدامات در حالی که به واسطه ملی شدن نفت غرب از ایران نفت نمی خرید و ایران به شدت به پول نیاز داشت شوروی 11 تن طلای ایران را در دوره مصدق پس نداد تا او سقوط کند و البته بعد از سرنگون شدن مصدق شوروی این طلاها را پس داد!

وی یاداور شد: در 28 مرداد ما شکستی خوردیم که درآن یک فرد مهم نبود بلکه یک ملت با شکست مواجه شد.

نقش حزب توده

مشاور رسانه ای  رئیس جمهور در رابطه با نقش حزب توده در این کودتا گفت: با تحلیل و بررسی وقایع کودتای 28 مرداد و اتفاقات قبل و بعد از آن فعالیت فدائیان اسلام، گروه وابسته به آیت الله کاشانی و جبهه ملی می توان گفت که حزب توده کمر نهضت ملی را شکست. در حالیکه بیشترین فرهیختگان، هنرمندان و نوابغ آن دوره از سوی این حزب تربیت شده بودند و مربوطه به این حزب بودند اما این شکست را می توان به حزب توده مرتبط دانست.

وی تاکید کرد: نتیجه کودتای 28 مرداد یک نتیجه تاریخی و دردناک است که جامعه ایران را تا پیروزی انقلاب اسلامی از کاروان پیشرفت عقب انداخت و تمام پاشنه آشیل های ایران را در اختیار بیگانگان قرار داد.

کلهر با بیان اینکه " 28 مرداد برای ما باید همیشه زنده بماند که یاد بگیریم و بدانیم که اگر بزرگان و خواص گرفتار خواب و رفاه طلبی شوند می توانند شکست های بزرگی را بر پیکر تاریخ یک کشور بگذارند"، افزود: 28 مرداد معادل حمله چنگیز به ایران خسارت زد و این کودتایی بود که با هزینه بسیار کم و ارزان استقلال، آگاهی و آزادی ملت را به باد داد.

ارزان ترین کودتای تاریخ

مشاور رسانه ای رئیس جمهور معتقد است: کودتای 28 مرداد از ارزان ترین کودتاها و براندازی های تاریخ سیاست آمریکا بوده است به طوریکه بسیاری از سیاستمداران آمریکایی که در این کودتا نقش نداشتند همواره اذعان داشتند که آرزو داشتیم در این کودتا نقشی ایفا کنیم تا بتوانیم در ثبت این کودتای ارزان سهیم باشیم.

وی ادامه داد: اما در این کودتا بیشترین قربانی را حزب توده داد چرا که بسیاری از افسران این حزب توسط شاه اعدام شدند بسیاری از طرفداران به شوروی فرار کردند و دیگر طرفداران نیز با وضعیت رقت باری در زندگی مواجه شدند.

کلهر افزود: دومین قربانیان مربوط به گروه طرفدار فدائیان اسلام و آیت الله کاشانی بود و جبهه ملی کمترین صدمه را در 28 مرداد دید و این نهضت به عنوان حزب خادم ملت معرفی شد در حالی که باید گفت این مجموعه خائن نهضت ملی است.

مشاور رسانه ای  رئیس جمهور با تاکید بر اینکه من همه دوستداران ایران را دعوت به بازخوانی مجدد کودتای 28 مرداد بدون هیچ گرایشی می کنم افزود: بازخوانی تاریخ 28 مرداد و توجه به ناگفته های این کودتا می تواند نگاه عبرت آموزی را به ما ارائه دهد چرا که تاریخ عین به عین تکرار می شود و ملتی که به تاریخ خود آگاه نباشد بارها از آن گسل هایی که قبلا شکست خورده است شکست می خورد زیرا که تاریخ بسیار بیرحم است و نباید انتظار شفقت از آن داشت.

وی گفت: تنها کسانی از تاریخ بهره می برند که چشمانی باز، گوشی شنوا و قلبی متواضع داشته باشند و مسئولیت شکست خود را بپذیرند و بر گردن دیگران نیندازند.

تاریخ تکرار می شود

کلهر در بیان ضرورت بازنگری بر تاریخ کودتای 28 مرداد در این برهه زمان نیز گفت: تاریخ تکرار می شود و اکنون نیز نشانه هایی از این تکرار در جامعه به چشم می خورد و ما نیز باید با بازخوانی تاریخ این کودتا عبرت بگیریم.

مشاور رسانه ای  رئیس جمهور با اشاره به اشتباهات مصدق به عنوان رهبر جبهه ملی افزود: مصدق کسی بود که مجلس را به بهانه فرمایشی بودن آن تعطیل کرد و نزدیک یک سال ایران قوه مقننه نداشت و می خواست که تمام اختیارات تام قوه مقننه به او سپرده شود. و بدون دلیل 7ماه مرحوم سیدمجتبی نواب صفوی که از همپیمانان نهضت ملی بود را در زندان نگه داشت و من به یقین می دانم که مصدق به دنبال پادشاهی نبود اما این رفتار او تبعاتی را به دنبال داشت که قابل جبران نیست.

وی افزود: در مقایسه مصدق با دیگر رهبران ایران در برهه های قبل از او از جمله رضا خان می توان اشاره کرد که رضا خان از زیرکی خاصی برخوردار بود و توانست با این زیرکی بدون مخالفت های مجلس زمینه برکناری احمد شاه را فراهم کند اما مصدق که در علاقه مندی او به وطن و مخالفتش با انگلیس و استقلال ایران شکی نداریم با هوش کم و عدم استفاده از زیرکی و سیاستمداری در بازگرداندن شاه ایران از رم و رفتار غیر محترمانه با محمدرضا شاه، موجب شد کودتای 28 مرداد رقم بخورد و کشور از پیشرفت و حرکت باز بماند.

کلهر ادامه داد: برخی تصور می کنند اگر فردی سیاستمدار است فارغ از احساسات عمل می کند این در حالی است که اینگونه نیست و باید به احساسات افراد سیاستمدار نیز توجه شود و این یکی از بزرگترین اشتباهات مصدق بود چرا که به احساسات شاه توجه نکرد و موجب شد با رفتار بی توجهانه خود زمینه کودتای 28 مرداد را فراهم کند.

مشاور رسانه ای  رئیس جمهور با بیان اینکه اینها ابعادی از کودتای 28 مرداد است که تا کنون نادیده گرفته شده است و باید به آن بسیار توجه شود افزود: در هر صورت شاه پس از فرار به رم به ایران بازگشت اما با خصومت و این خصومت و دشمنی شاه زمینه کودتای 28 مرداد را فراهم کرد.

وی ادامه داد: متاسفانه امروز نیز در کشور بسیاری از این بی توجهی ها راجع به حدود نامرئی، پروتکل های اخلاقی و حفظ حریم افراد مشاهده می شود و این نشانه های خوبی نیست.

اگر آن اتفاق نمی افتاد الان در جایگاه رفیعی بودیم

کلهر معتقد است: کودتای 28 مرداد یک شکست سنگین برای ایران بود و ما را از کاروان پیشرفت حداقل صدسال به عقب انداخت در حالی که اگر این اتفاق به دلیل اشتباهات بزرگان اتفاق نمی افتاد ایران اکنون از جایگاه رفیع بر روی کره زمین برخوردار بود و این کودتا ضربه ای به ما زد که هنوز آثارش را در کشور مشاهده می کنیم.

مشاور رسانه ای  رئیس جمهور ادامه داد: متاسفانه ما هرگز نتوانستیم ارتباطات درونی بافت جامعه را شناسایی کنیم و بسیاری از فکرهای سیاسی در کشور ما نه بومی است نه اسلامی و سیاستمداران ما سخت پایبند به آن هستند در حالی که این تفکرات ویروس های بعد از 28 مرداد است که در جامعه شکل گرفته و همچنان رواج دارد.

وی گفت: دشمنان ایران واقعا با تمام نیرو وارد جنگ نرم و یا کاشتن جنگ نرم در ایران شدند و این جنگ از سالهای گذشته آغاز شده است.

به اعتقاد کلهر اگر نگاه کوتاه به دوره های قبلی از جمله حکومت رضا شاه داشته باشیم مشاهده می کنیم که در آن زمان  در ایران کارخانه تولید هواپیمای آلمانی داشته ایم ودر تهران قطعات این هواپیماها مونتاژ می شد اما در دوره های مختلف زمانی این تواناییها را از دست داده ایم و با وقوع کودتای 28 مرداد و پیروزی فضاحت بار آن کودتا مسیر کشور تغییر کرد.

مشاور رسانه ای  رئیس جمهور ادامه داد: من نمی گویم که کودتای 28 مرداد قرنها سرنوشت ایران را تغییر داد اما معتقدم ما را از کاروان پیشرفت بسیار عقب انداخت و مسئولیت این کودتا به جز خارجی ها که وظیفه شان دشمنی کردن با ماست بر عهده خواص ماست زیرا که از نفسانیات خود پیروی کردند و موجب این شکست در کشور شدند.

از گسل هایی که عبرت نگرفته ایم ضربه می خوریم

وی با اظهار تاسف به دلیل اینکه کودتای 28 مرداد آسیب شناسی نمی شود و هر بار از آن عبور می کنیم، افزود: فراموش نکنیم که تاریخ در حال تکرار است و ما از گسل هایی که عبرت نگرفته ایم ضربه می خوریم چرا که همیشه کودتاها در گسل ها صورت می گیرند.

کلهر با بیان اینکه پیامبر اکرم (ص) فرمودند "حسرت تاریخ را نخورید بلکه از آن عبرت بگیرید"، افزود: اکنون نیز باید از تاریخ عبرت بگیریم و با نقد شخصیت های شاخص گذشته که در وقایع تاریخ نقش داشته اند از تاریخ عبرت بگیریم. چرا که مملکت بسیار مهمتر از نفسانیات مسئولان کشور است.

مشاور رسانه ای  رئیس جمهور با بیان اینکه من نمی دانم این چه رسمی است در کشور ما که پس از سالها از گذشت وقایع هنوز هم توان انتقاد از مسئولان آن دوره در کشور وجود ندارد، افزود: باید فرهنگ انتقاد در کشور مرسوم شود حتی در زمان امام خمینی نیز نشریه چلنگر(آهنگر)در صفحه اول خود بارها به امام ناسزا می گفت اما هیچ اتفاق و تبعاتی برای آن نشریه بوجود نیامد.

باید بتوان از مسئولان انتقاد کرد

وی ادامه داد: اکنون نیز باید فضای کشور به گونه ای باشد که بتوان از مسئولان انتقاد کرد در کودتای 28 مرداد نیز اشکالات زیادی به آیت الله کاشانی وارد است از جمله این اشکالات و نقدها می توان به موضوع سریع الباور بودن ایشان اشاره کرد به گونه ای که اگر کسی با یک ته ریش و لباس ساده چند بار در صف اول نماز جماعت شرکت می کرد و بعد از ایشان می خواست که برایش توصیه نامه به وزیر بنویسد، آیت الله کاشانی این کار را انجام می دادند و آن فرد به سادگی می توانست مثلا مدیر کل یک وزیر شود.

کلهر به مهر گفت: این رفتار بسیار وحشتناک است و تصور کنید اگر حکومت دست چنین کسانی بیفتد چه اتفاقاتی بوقوع می پیوست.

مشاور رسانه ای  رئیس جمهور با انتقاد از رواج خودسانسوری در کشور گفت: خودسانسوری موضوع عجیبی است که در مملکت ما رایج است این در حالی است که اگر کسی فکر می کند اعتقادش درست است باید پای حرفش بایستد و مهم نیست که چه کسانی با او مخالفت می کنند در اسلام چیزی به نام مخالفت زید و امر وجود ندارد.

وی با اشاره به روایتی که در آن عمر خلیفه دوم مسلمانان در جمعی می گوید اگر من کج رفتم شما چه می کنید و فردی پاسخ می دهد با این شمشیر کج به راه راست می کشانیمت، ادامه داد: اسلام این است و باید این روحیه در میان نسل جدید ایجاد شود.

روزی دست خداست

وی افزود: البته موضوع خودسانسوری و رواج آن در جامعه اشکالی است که به نسل من وارد است چرا که روحیه ایستادگی را به نسل بعد از خود منتقل نکردیم.

کلهر گفت: در بیان حقایق نباید از توقیف، قطع حقوقمان، گرفتن پاسپورتمان، به اوین افتادن و ... بترسیم و باید به این فکر کنیم که روزی ما دست خداست و وظیفه ما شناخت و دفاع از حق است.