کلاه میرحسن (نام علمی: Acantholimon) یکی از گیاهان بومی ایران است که در طبیعت کوهستانی و مناطق خشک این کشور رشد میکند. این گیاه از خانواده بهمنیان (کلاهمیرحسنیان) به شمار میرود و به دلیل ویژگیهای خاص خود، در باغهای صخرهای و محیطهای طبیعی مختلف یافت میشود.
به گزارش راز بقا، کلاه میرحسن از جنوب شرقی اروپا تا آسیای مرکزی و حتی برخی نقاط آمریکای جنوبی گسترش دارد.
کلاه میرحسن گیاهی است با ساقههای گلدهنده ضخیم، بلند و محکم که بدون انشعاب است. به گزارش راز بقا این ویژگیها سبب میشود که در برخی مناطق از این گیاه برای ساخت جاروی علفی دستساز استفاده شود. علاوه بر این، برگهای کلاه میرحسن نسبت به سایر گونهها بلندتر است که از دیگر ویژگیهای شناسایی آن به شمار میرود.
این گیاه همچنین به عنوان یک گیاه تزئینی در باغهای صخرهای و بهویژه به عنوان گل خشک برای تزیینات داخلی استفاده میشود. در برخی منابع علمی، از این گیاه بهعنوان گلی که در ارتفاعات آذربایجان غربی میروید، یاد شده است.
این گونه در ایران به ویژه در روستای میج از توابع شهرستان رامسر مشاهده شده است. کلاه میرحسن در این مناطق بهخوبی رشد کرده و در خاکهای زهکشیشده و مناطق خشک به راحتی توانسته خود را تطبیق دهد. این گیاه در سه واریته مختلف در استان مرکزی و مناطق غربی ایران از جمله کرمانشاه یافت میشود.
در تحقیقات علمی اخیر، توانایی گیاهان مرتعی مانند گون و کلاه میرحسن در جذب و تجمع فلزات سنگین مورد بررسی قرار گرفته است. بهویژه در اطراف کارخانه سیمان فیروزکوه، نمونهبرداری از خاک و گیاهان در فواصل مختلف از مرکز کارخانه انجام شدهاست. نتایج نشان داد که کلاه میرحسن توانایی بالایی در جذب فلزات سنگینی مانند کادمیوم، سرب، مس، روی و کروم دارد. در این مطالعه، مقایسه بین گونههای گون و کلاه میرحسن نشان داد که کلاه میرحسن در جذب کادمیوم و روی بیشتر از گون است.
این ویژگیها موجب شده است که کلاه میرحسن بهعنوان یک گیاه برای پاکسازی خاکهای آلوده به فلزات سنگین توصیه شود. همچنین، توصیه میشود که در ارتباط با استفاده این گیاه در مناطق اطراف کارخانهها، مراقبتهای لازم برای جلوگیری از مصرف آن توسط دام صورت گیرد.
گیاه کلاه میرحسن با ویژگیهای خاص و کاربردهای متنوعی که دارد، نه تنها در حوزههای تزئینی مورد توجه است بلکه بهعنوان یک گیاه مفید برای پاکسازی محیطهای آلوده به فلزات سنگین شناخته میشود. با توجه به توانایی این گیاه در جذب عناصر آلودهکننده، پیشنهاد میشود که از آن در پروژههای احیای خاکهای آلوده استفاده شود.