عصر ایران ــ موزه هرمیتاژ در سنت پترزبورگ، پایتخت امپراتوری سابق روسیه، گنجینهای از آثار هنری درخشان را در خود جای داده است. اما بخش ارزشمندی از این موزه وجود دارد که از دید عموم پنهان مانده: انبارهایی مملو از اشیاء تاریخی که میتوانند رازهای مصیبت و سختیهای خانوادههای ساکن سیبری در عصر یخبندان را فاش کنند.
گزارش را اینجا ببینید
اشیاء کشف شده در جنوب سیبری، که تعدادشان بسیار اندک است، نشان میدهند که با بدتر شدن شرایط اقلیمی، خانوادهها به مناطق گرمتر پناه بردهاند. اما حتی این مناطق نیز به سختی میتوانستند از آنها در برابر سرمای شدید محافظت کنند. مالتا یکی از این مناطق گرمتر در جنوب سیبری بوده است.
سوالی که پیش میآید این است که آیا این اشیاء اندک میتوانند به ما بگویند که دقیقا چه اتفاقی در آن دوران افتاده است؟
به عنوان مثال، به این تیغه مربوط به عصر یخبندان نگاه کنید. این تیغه به طور غیرمعمولی کوچک است. باستانشناسان معتقدند سرمای شدید آن دوران دسترسی به معادن سنگ را دشوار کرده بود. به همین دلیل، سنگها به منبعی ارزشمند تبدیل شدند و ساکنان منطقه سعی کردند با مقدار محدودی سنگ، تیغههای بیشتری بسازند. این تلاش منجر به کوچکتر شدن تدریجی تیغهها شد.
اما نکته جالب اینجاست که با وجود تلاش برای بقا، هنر در آن دوران شکوفایی عجیبی را تجربه کرده است. ما ممکن است هرگز ندانیم که این جفت قو چه معنایی برای آن مردم داشته است. اما محققان حدس میزنند که این اشیاء احتمالا طلسم شکار بودهاند. به این معنا که مشاهده اولین قو در آسمان، نشانهای از آغاز فصل شکار در بهار و ظهور گوزنها بوده است. میتوان تصور کرد که مردم آن زمان با چه اشتیاقی منتظر رسیدن بهار پس از زمستان سخت بودند.
بسیاری از آثار این مجموعه رازآلود هستند. مثلا این صفحه قدیمی ساخته شده از عاج ماموت، که برخی از باستانشناسان آن را نوعی نقشه میدانند که هم جهان فیزیکی و هم جهان متافیزیکی را نشان میدهد. ارتباط بین این دو جهان با حفرهای در وسط صفحه نمایش داده شده است.
این مجسمههای کوچک ساخته شده از استخوان، اولین نمونههایی هستند که انسان را با پوششی از موی حیوانات نشان میدهند. این موضوع نشان میدهد که انسانهای آسیایی در آن زمان توانایی دوختن لباس را داشتهاند.
در نهایت، مجسمههای ظریف و زیبایی از زنان را میبینیم که برخی از آنها دارای حفره هستند. شاید این مجسمهها به عنوان آویز یا طلسم استفاده میشدهاند. همچنین، ممکن است نمادی از باروری باشند که نشاندهنده سختی بزرگ کردن فرزندان در آن آب و هوای سخت است.
بسیاری از باستانشناسان این مجموعه را نوعی فریاد کمک خواهی آن مردم از جهان معنوی در شرایط سخت میدانند.