چطور بی اینکه بخواهیم به سمت یک جنگ جهانی می‌رویم؟ 

فرانک گیوسترا*/وبگاه اینترسپت

اگر از شهروندان عادی هر کشوری بپرسید که آیا رهبران آنها باید جنگ را آغاز کنند، تقریبا همه یک "نه" قاطع خواهند داد. عموم مردم به طور کلی مخالف جنگ هستند، اما رهبرانی را تحمل می کنند که قدرت، میراث و منافع ویژه را بر خواسته های مردم خود ترجیح می دهند.

این گونه است که ما بی پروا به سمت یک درگیری و جنگ جهانی در حال حرکتیم که می تواند از بحران های منطقه ای در حال گسترش خارج شود.

بیایید با خاورمیانه شروع کنیم. اسرائیل با حمله صبح شنبه خود به ایران در آستانه کشاندن ایالات متحده به جنگ منطقه ای با ایران است. این طرح ها هفته ها پیش طراحی شد و اسرائیل در نهایت بامداد شنبه دست به حمله زد.

اگرچه، در حال حاضر، به نظر می رسد ایران خویشتنداری نشان می دهد، اما به نظر می رسد رهبری ایالات متحده برای جلوگیری از تشدید این تنش آماده نیست. دولت بایدن ناکارآمدی خود را ثابت کرده است. نه تنها در تامین آتش بس در غزه شکست خورده است، بلکه دولت اسرائیل را با ارائه کمک های نظامی در برابر ایران جسورتر می سازد.

به نوبه خود، اسرائیل نیز به تشدید تنش ادامه می دهد و درخواست های ایالات متحده برای خویشتنداری را نادیده می گیرد و مطمئن است که گروه های لابی قدرتمند اسرائیل تضمین خواهند کرد که سیاستمداران آمریکایی به تامین پول، سلاح و اطلاعات به آنها ادامه می دهند.

جنگ روسیه و اوکراین 

یک درگیری منطقه‌ای در خاورمیانه می‌تواند با کشیده شدن پای روسیه به ماجرا، به جنگ بزرگ‌تری تبدیل شود. با توجه به حضور روسیه در سوریه، هیچ پیش بینی دقیقی وجود ندارد که روسیه ممکن است به یک جنگ منطقه ای با دخالت ایالات متحده چه واکنشی نشان دهد. آنچه ما می دانیم این است که روسیه هشدارهایی قوی به اسرائیل در مورد عدم حمله به سایت های هسته ای ایران داده است.

درک موضع روسیه دشوار نیست. برای ایالات متحده، یک جنگ منطقه ای خاورمیانه به معنای وارد شدن به نبرد به نفع اسرائیل است. برای روسیه که در صحنه جهانی منزوی شده است، این منطقه کلید شبکه ای از منافع در هم تنیده است. روسیه پهپادها و موشک‌های بالستیک را برای استفاده علیه اوکراین از ایران خریداری می‌کند و ایران نیز به نوبه خود همواره مشتری بالقوه سیستم‌های دفاعی پیشرفته روسیه است.

جنگ در خود اوکراین هم به شدت ادامه دارد، جایی که طرف های درگیر جهانی هستند. اعضای ناتو که متعهد به یک پیمان دفاعی متقابل هستند، از اوکراین در جنگش علیه روسیه حمایت می کنند. در پاسخ، 4 کشور به‌عنوان "محور مقاومت" گرد هم آمده اند - میچ مک‌کانل، رهبر جمهوری‌خواه سنا این 4 کشور را "محور شرارت جدید" می داند: روسیه، چین، کره شمالی و ایران.

غرب به عنوان بخشی از اتحاد خود، به تامین تجهیزات نظامی اوکراین با قابلیت های تهاجمی بیشتر ادامه می دهد. ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهوری اوکراین خواهان موشک های دوربردی است که بتوانند به عمق خاک روسیه حمله کنند. ولادیمیر پوتین، رئیس فدراسیون روسیه بارها هشدار داده است که در صورت عبور از برخی خطوط قرمز، او حق استفاده از سلاح های هسته ای تاکتیکی را حفظ خواهد کرد.

تا کنون، غرب از برخی از خطوط قرمز پوتین بدون اندیشیدن درباره عواقب آن، عبور کرده است. سوالی که مطرح است این است: هر دو طرف تا کی می خواهند این رولت روسی را بازی کنند؟

هم درگیری‌های خاورمیانه و هم جنگ اوکراین، خطر فزاینده‌ای را ایجاد می‌کند که ایالات متحده و ناتو در نهایت در رویارویی مستقیم با روسیه و متحدانش و در یک جنگ جهانی جدید  قرار گیرند.

گلوله برفی در شرق دور

اگر این جنگ جهانی در امتداد خطوط جنگ خاورمیانه و درگیری اوکراین رخ دهد، دلیلی وجود ندارد که فکر کنیم دامنه آتش آن محدود و مهار شده باشد و به دیگر نقاط سرایت نکند.

هر تعداد اشتباه محاسباتی یا حادثه نظامی در تنگه تایوان یا دریای چین جنوبی می‌تواند باعث رویارویی مستقیم بین چین و ایالات متحده شود.

به عنوان مثال، یک جنگ گسترده تر در اروپای شرقی یا خاورمیانه می تواند به چین فرصتی برای جنگ بر سر تایوان بدهد. تا کنون، به نظر می‌رسد چین عجله‌ای برای تهاجم ندارد و به طور ضمنی سیاست ایالات متحده مبنی بر "ابهام استراتژیک" را می‌پذیرد - جایی که ایالات متحده عمدا پاسخ این سوال را که آیا به طور مستقیم از تایوان دفاع خواهد کرد یا خیر، مبهم گذاشته است.

اگر غرب درگیر یک جنگ تمام عیار با روسیه یا خاورمیانه شود، محاسبات فعلی چین ممکن است تغییر کند.

حتی در صورت تهاجم به تایوان، چین احتمالا از غرب پریشان برای اقدامات تهاجمی تر در دریای چین جنوبی، جایی که پتانسیل درگیری بالا است، استفاده خواهد کرد.

این قدرت رو به رشد شرقی در حال حاضر نسخه خاص خود از "دکترین مونرو" را اجرا می کند. چین با زیرپا گذاشتن قوانین بین‌المللی، با ادعای کنترل بر مسیرهای ناوبری که کشورهای همسایه ویتنام، مالزی و فیلیپین را تهدید می‌کند، قدرت خود را افزایش می‌دهد.

تاریخ به عنوان راهنمای ما

دو حقیقت مطلق در مورد جنگ وجود دارد. پس از شروع، نتیجه غیر قابل پیش بینی است. ثانیا، و مهمتر از آن، جنگ ها همیشه تشدید می شوند. در سه جبهه شاهد درگیری هایی هستیم که هر دو ویژگی را داراست.

تاریخ معلم قدرتمندی است و وقت آن است که کتاب تاریخ را مرور کنیم. بسیاری از آنچه در صفحه شطرنج ژئوپلیتیک امروزی رخ می دهد مشابه رویدادهایی است که در اوایل قرن بیستم رخ داد.

به دلیل گستاخی و حماقت محض، روابط بین سه پسرعمو - پادشاه جورج پنجم بریتانیا، قیصر ویلهلم دوم آلمان و تزار نیکلاس دوم روسیه - به دلیل ترکیبی از عوامل شخصی، سیاسی و ملی بدتر شد. این در نهایت منجر به بروز دعوای عظیم خواهر و برادری شد که ما آن را به عنوان جنگ جهانی اول می شناسیم.

مانند امروز، چندین عامل کلیدی زمینه را برای جنگ جهانی اول فراهم کردند. نظامی گری و ناسیونالیسم در حال افزایش بود و مسابقه تسلیحاتی بین قدرت های بزرگ بیداد می کرد. امپراتوری های اروپایی درگیر رقابت شدید برای تسلط جهانی و دسترسی به منابع، به ویژه در آفریقا بودند.

همانند امروز، قدرت ها به اتحادهایی تقسیم شدند: اتحاد سه گانه بین آلمان، اتریش-مجارستان و ایتالیا (اگرچه ایتالیا بعدا عقب نشینی کرد) از یک طرف، و سه گانه آنتانت، با روسیه محاصره شده که به فرانسه و بریتانیا پیوست. در سناریویی که امروز بازتاب دارد، این اتحادها قرار بود دفاع متقابل را فراهم کنند، اما همچنین موقعیتی مخاطره آمیز ایجاد کردند که در آن درگیری با یک عضو می تواند به سرعت به یک جنگ گسترده تر تبدیل شود.

این قدرت ها در آن زمان امپراتوری ها بودند. رعایای آنها را می توان به خاطر ناتوانی در تحت تاثیر قرار دادن رهبران خود، که همیشه در معرض حماقت محض آنها قرار می دادند، توجیه کرد. اما امروز هم اگر نه همه، اما برخی از بازیکنان با شرایط آن زمان مطابقت دارند.

در غرب دموکراتیک قرار است صدایی داشته باشیم. با این حال، بسیاری از سیاستمداران امروزی، با کمک رسانه‌های جریان اصلی، نسبت به خواسته‌های رای‌دهندگان خود بی‌تفاوت به نظر می‌رسند و در عوض به طبقه کمک‌کننده و منافع ویژه خود و آنها توجه می‌کنند.

در این محیط گیج کننده از منافع متقابل جهانی و رهبری غیرقابل پاسخگو، شانس ما برای جلوگیری از یک جنگ جهانی اندک به نظر می رسد. با این حال، آنهایی از ما که حق اعمال فشار بر دولت‌هایمان را داریم، باید به فشار بر سیاست‌گذاران ادامه دهیم تا قبل از اینکه خیلی دیر شود، این جنون را متوقف کنند.

* تاجر کانادایی، مدیر عامل گروه Fiore و رئیس مشترک گروه بین المللی بحران

بیشتر بخوانید:

لوموند: مقامات فرانسوی نگران وقوع جنگ جهانی سوم هستند

ترامپ: بایدن و هریس جهان را به سمت جنگ جهانی سوم سوق می دهند

جنگ جهانی سوم چقدر نزدیک است؟ / شباهت درگیری‌های منطقه‌ای امروزی به جنگ جهانی دوم

تماشاخانه

گواردیولای آفریقایی‌ در تهران / صاحب جام‌های آفریقا به دنبال جام در ایران و آسیا / استقلال از بحران خارج می‌شود؟ (فیلم)

حمله اسرائیل به بیمارستان غزه/ ده ها پزشک و بیمار بازداشت شدند (فیلم)

فیلم های دیگر