نخستین مهاجران شمشیر به‌دست پایتخت (+عکس)

‌توسعه و بسط تهران بعد از اعلام پایتخت شدن این شهر باعث شد تا افراد دو طایفه از ترکمن‌صحرا به همراه آقامحمدخان قاجار پای به این محل بگذارند.

به گزارش همشهری آنلاین، افراد این دو طایفه از ترکمن‌صحرا امور لشکری و کشوری را در دست گرفته و به تبع، با حضور سران و کارگزاران لشکری و کشوری در این شهر، وابستگان آنها نیز رهسپار تهران شدند.

آغامحمدخان در اسفند ۱۱۶۴ در کاخ گلستان که از یادگاران دوران صفویه بود تاج بر سر گذاشت و همزمان با خواندن خطبه پادشاهی، خطبه پایتختی تهران را نیز جاری کرد. داستان ضرب سکه به نام خودش هم از همین‌جا آغاز شد. سکه اولیه‌ای که ضرب کرد، همان سکه کریم‌خان زند بود، با کمی تغییر؛ به جای «یا کریم» بر یک سوی سکه «یا محمد» نوشته شد و روی دیگر هم این شعر آمد: شد آفتاب و ماه زر و سیم در جهان از سکه امام به حق صاحب الزمان.

آقامحمدخان وقتی برای سلطنت راهی تهران می‌شود، تعدادی از قوم و خویش خود را که اهل ترکمن صحرا بودند، برای ایجاد قشون و محافظت از دربار همراه خود می‌آورد. روزی که او تهران را پایتخت کرد این شهر ۱۵هزار نفر جمعیت داشت ولی با پایتخت شدن، اقبال به این شهر روی آورد. نصرالله حدادی، تهران‌پژوه، درباره ورود قوم ترکمن برای نخستین بار به تهران می‌گوید: «آقامحمدخان تهران را که تصاحب کرد تعدادی از اهالی ترکمن صحرا را که نظامیان و جنگاورانی زبده از طایفه یوخالی‌واش و عشاواش بودند، با خود آورد که در تهران ماندگار شدند.

اینها نخستین قوم و افرادی هستند که به همراه پادشاه قجری به تهران آمدند. تهران در آن زمان بسیار کوچک و در مجموع ۷کیلومتر وسعت داشت و حرمسرای آقامحمدخان هم اطراف حیاط شاهی بود. به همین خاطر او برای برقراری امنیت و دفاع از نوامیس به کسانی اطمینان می‌کرد که از خویش و قوم خودش بودند.»

این قوم، چون در مبارزه، جسور و نامدار بودند، قشون و نظام دربار به آنها سپرده شد. همچنین به خاطر دسترسی سریع به کاخ، در حوالی آن و محله‌های اطراف مانند زنبورک‌خانه و ارگ ساکن شدند. البته در دوره شاهان بعدی، از سایر اقوام هم وارد قشون شدند و همین موضوع باعث از هم پاشیدگی و شکست نظامیان دربار در برخی از جنگ‌ها به شمار می‌رود.

تماشاخانه