صابر گل عنبری
هنوز بحث و جدل درباره ماهیت حمله احتمالی اسرائیل داغ است و سیل اخبار و اظهارات مختلف و ناهمگون از اسرائیل و آمریکا هم ادامه دارد. بایدن نیز با نتانیاهو تماس گرفته که محور گفتگوی آنها بررسی و هماهنگی نهایی درباره شیوه پاسخ اسرائیل به ایران بوده است.
کانال 14 اسرائیل (نزدیک به نتانیاهو) امروز گفت که بایدن از اسرائیل خواسته است که به تاسیسات هستهای و نفتی ایران حمله نکند. بنا به اعلام این کانال، نتانیاهو در پاسخ گفته است: «این یک فرصت تاریخی است».
در هر صورت، نباید بدترین سناریو را هم از نظر دور داشت و این شرط عقل است. هیچ احتمالی به طور کامل منتفی نیست.
به نظرم، در این دور از واکنش اسرائیل، «حمله مستقیم» به تاسیسات هستهای و نفتی زیاد محتمل نیست.
اما تمرکز کنونی اسرائیل در پیوست رسانهای خود بر حمله احتمالی آتی به تاسیسات هستهای و نفتی میتواند بیشتر ناظر به سه هدف باشد؛ نخست کنترل و تاثیر بر هر نوع واکنش بعدی تهران نسبت به اقدامات اسرائیل از رهگذر تهدید حمله به تاسیسات هستهای و نفتی از هم اکنون؛ به نحوی که ایران در هر گونه پاسخ به اقدام اسرائیل احتمال حمله به این تاسیسات در دور بعدی را در نظر داشته باشد.
هدف دوم نیز عادی سازی این مساله و نوعی مقدمهسازی برای آن در حملات واکنشی بعدی اسرائیل.
هدف سوم هم عادی کردن و قبولاندن اصل حمله و تجاوز است.
چنان که قبلا نیز گفته شد به احتمال زیاد واکنش اسرائیل به حملات موشکی اخیر ایران شامل طیفی از اقدامات ایذایی مستقیم و غیرمستقیم باشد.
در اقدام مستقیم احتمالی، بیشتر هدف قرار دادن اهداف نظامی مطرح است و در اقدام غیرمستقیم خرابکاری و انفجار (با شمول تاسیسات راهبردی اقتصادی و هستهای)، حمله سایبری، ترور و...
احتمالا در واکنش پیشرو، تمرکز بیشتر بر همین طیف از اقدامات غیرمستقیم و «غافلگیر کننده» باشد و چه بسا همزمان هم نباشد و با فاصله زمانی در چند روز و شاید هم بیشتر.
هر گونه اقدام اسرائیل، در نهایت محصول هماهنگی نهایی و اطلاع پیشینی آمریکا خواهد بود و دور از انتظار است که اسرائیل راسا و بدون موافقت آن اقدامی کند. بر خلاف برخی تحلیلها و اخبار معتقد هستم که تصمیمگیر نهایی هم تنها نتانیاهو نیست.