از زمین تا زیرزمین ؛ بی فرهنگی در ایمنی کار

برخی جملات رایج در این موضوع که توسط افراد بیان می شود : مهندس این ها برای تازه کارهاست... آقا این سوسول بازیا چیه؟مهندس این کفش ایمنی سنگینه اذیت می شم! و...

عصر ایران، دکتر مجید ایرانشاهی* - مساله ایمنی یکی از مسائل جدی در حوزه کار در کشور است که متاسفانه به وضوح می توان گفت میزان اجرایی شدن آن (علیرغم پایین تر بودن برخی آمار نسبت به میانگین جهانی) در بنگاه های اقتصادی به ویژه تولیدی، معدن، پروژه ها و غیره وضعیت مناسبی ندارد.

این موضوع را به راحتی می توان با یک گردش کوچک در سطح بنگاه های اقتصادی بویژه کوچک و متوسط ملاحظه کرد. از چیدمان کالا، استفاده از ساده ترین تجهیزات ایمنی گرفته تا تجهیزات مهم هشدار و غیره، علیرغم وجود قوانین مربوط به حوزه ایمنی و بهداشت حرفه ای خیلی وضع مناسبی ندارد. گوییکه جان و تن ما اگر آسیبی ببیند قابل جبران است.

متاسفانه علیرغم اهمیت موضوع ایمنی تنها زمانی به فکر آن میفتیم که حادثه ای رخ داد و یا تنی معلول شود و یا جانی از دست برود اما ایراد کار از کجاست؟ چرا ما ایمنی را جدی نمی گیریم؟

فرهنگ غلط در نیروی کار: متاسفانه بخشی از عدم رعایت ایمنی مربوط به نیروی کار به ویژه در زمینه استفاده از تجهیزات و آموزش ایمنی مقاومت بالایی دارد و این موضوع منجر به بروز حوادث برای افراد به ویژه کارگران متخصص می شود. برخی جملات رایج در این موضوع که توسط افراد بیان می شود : مهندس این ها برای تازه کارهاست... آقا این سوسول بازیا چیه؟مهندس این کفش ایمنی سنگینه اذیت می شم! و...

عدم آشنایی با قانون و وظایف و صرفه جویی بی دلیل کارفرمایان: متاسفانه علیرغم اینکه وظیفه ایجاد ایمنی در سطح کارگاه ها بر عهده کارفرمایان می باشد نسبت به وظایف خود آگاهی کافی را ندارند و در زمان حادثه تازه به وظایف خود پی می برند.

بخش دیگر مربوط به رویکرد کارفرمایان در زمینه مدیریت هزینه دارد که مساله ایمنی را در ردیف اول حذف هزینه ها قرار می دهند. طبیعتا وقتی تجهیزات ایمنی استاندارد مورد استفاده قرار نگیرد، امکان حادثه افزایش می یابد.

قوانین غیر بازدارنده برای کارفرما و منابع انسانی: قوانین فعلی قدرت بازدارندگی برای عدم رعایت قوانین ایمنی را ندارد. همچنین فرایند نظارت بر رعایت اصول ایمنی نیز به شیوه سنتی و غیر قابل اتکا می باشد. این قوانین نه برای کارفرما الزام خاصی می آورد و نه برای کارگران تبعاتی در صورت عدم رعایت را بصورت جدی ایجاد نمی کند.
تحریم و عقب ماندگی تکنولوژی ایمنی: در حوزه های کاری مختلف به ویژه کارگاه های پیچیده نظیر معدن ما نیازمند تکنولوژی های روز و تجهیزات جدید نیازمندیم که مساله تحریم تا حدود زیادی در این حوزه موثر بوده و ما به ناچار از تکنولوژی های قدیمی تر بهره گیری می کنیم.
سبک مدیریت کسب و کار سنتی: شاید اصلی ترین مساله ما که تمامی این موارد فوق را شامل می شود این است که ما کماکان با روش های سنتی بنگاه های دولتی و خصوصی اقتصادی خودمان را با روش های سنتی راهبری می کنیم و تبعات آن را هم در تمامی حوزه ها از جمله ایمنی نیز ملاحظه می کنیم.

القصه ما در کشورمان به یک رویه بد عادت کردیم و آن هم این است که از اشتباهات نمی آموزیم... .

پی نوشت:
تسلیت برای جان آدم ها فقط واژه است!

____________________________
* دکتر مجید ایرانشاهی
نویسنده و مدرس مدرسه کار و کسب عصر ایران

دکترای مدیریت منابع انسانی
مشاور مدیریت منابع انسانی
مدرس و پژوهشگر مدیریت منابع انسانی و قائم مقام و عضو هیئت مدیره مرکز مشاوره و خدمات کارآفرینی بهینه