بحران جهانی مسکن و بیخانمانی در حال افزایش است، هزینه مسکن با سرعت نگرانکنندهای روبه بالا و در دسترس بودن مسکن مناسب روبه کاهش است. چند راهکار ابتکاری در این راستا و برای رسیدگی به بحران جهانی مسکن در حال انجام است که بر اساس پایداری و انعطافپذیری پیش میرود.
به گزارش ایمنا، در حال حاضر حدود ۱.۶ میلیارد نفر در سراسر جهان به مسکن مناسب دسترسی ندارند و این رقم میتواند تا سال ۲۰۳۰ به سه میلیارد نفر برسد. قوانین مجمع جهانی اقتصاد برای آینده املاک و مستغلات یک نقشهراه عملی برای بازنگری در رویکرد صنعت ساختمان ارائه میدهد که بر اساس چهار ستون زندگی، پایداری، انعطافپذیری و مقرونبهصرفه بودن است.
برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد (UN-Habitat) معتقد است برای خانهدار کردن این سه میلیارد نفر، باید هر روز ۹۶ هزار خانه جدید ارزانقیمت در جهان ساخته شود. عوامل زمینهای که باعث بحران استطاعت مالی برای تهیه مسکن میشود ریشه در تغییرات ساختاری دهههای اخیر دارد که یکی از آنها شهرنشینی سریع و مدیریت ناکارآمد دولتها در بخش مسکن عمومی است.
یکی دیگر از تغییرات، تبدیل شدن مسکن از یک ضرورت اجتماعی به یک ابزار سرمایهگذاری است که باعث شده کارکرد ذاتی خود را بهعنوان فراهمکننده فضای زندگی ایمن برای افراد از دست بدهد.
بسیاری افراد راهحلهای شخصی خود را در مقابله با این بحران یافتهاند، برای مثال در بریتانیا که بالاترین نسبت افراد بیخانمان را در فهرست سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD) دارد، شخصی یک تخت رایگان برای صدها بیخانمان در آپارتمان کوچک خود فراهم کرده است، اما این اقدامات فردی برای مقابله با یک بحران جهانی کافی نیست و به راهحلهای هماهنگ و سیستمی نیاز است. در ادامه نمونههایی از راهحلهای واقعی برای بحران مسکن آورده شده است که در حال حاضر در جهان انجام میشود.
تعاونی زمینهای اجتماعی یا همان CLTها سازمانهای غیرانتفاعی هستند که زمین را از طریق اجارههای بلندمدت قابلتمدید اجاره و آن را از بازار املاک حذف میکنند. به این ترتیب درحالیکه مالکیت زمین حفظ میشود، خانههای موجود در آن زمین میتوانند خریداری یا اجاره شوند و تحت مالکیت تعاونی باشند و هر گونه سود حاصل از مسکن به جای اینکه به توسعهدهندگان خصوصی یا مالکان برسد، دوباره در جامعه سرمایهگذاری میشود.
هدف CLTها اطمینان از مقرونبهصرفه بودن دائمی خانهها با محدودیتهای فروش مجدد است تا آنها را در دسترس افراد با درآمد کم و متوسط نگه دارد. این سازمانها نیازهای اشخاص را برای دسترسی به زمین و حفظ امنیت اجاره، با درنظرگرفتن نیاز تعاونی به حفظ قابلیت خرید، تنوع کاربری اقتصادی و دسترسی محلی به خدمات مورد نیاز متعادل میکند.
شرکت تعاونی (DNI) در بوستون آمریکا که در سال ۱۹۸۸ تأسیس شد، بیش از ۳۰ هکتار از زمینهای جامعه را محافظت و در حال حاضر ۲۲۸ واحد مسکونی دائمی مقرونبهصرفه، املاک تجاری، مزارع شهری و باغهای اجتماعی و زمینهای بازی را مدیریت میکند.
مشارکت عمومی و خصوصی یا همان PPPهای مسکن مقرونبهصرفه، همکاری بین دولتها و شرکتهای بخش خصوصی برای تأمین مالی، توسعه و مدیریت پروژههای مسکن ارزانقیمت است. بهطور معمول، دولت، زمین، حقوق توسعه و مشوقها یا یارانههای مالیاتی را ارائه میدهد و توسعهدهندگان مسکن و سرمایهگذاران در تأمین مالی، طراحی معماری، ساختوساز و مدیریت عملیاتی مشارکت میکنند.
یکی از نمونههای PPP برای ایجاد مسکن مقرونبهصرفه، توسعه مجدد املاک ایوانهو در سیدنی استرالیا است. این پروژه ۲.۲ میلیارد دلاری یک سرمایهگذاری مشترک بین دولت نیوساوت ولز (NSW) و توسعهدهندگان خصوصی است و هدف آن تبدیل یک شهرک مسکونی عمومی سابق به یک منطقه مسکونی با مالکیت مختلط و توسعه سه هزار خانه شامل ۹۵۰ مسکن اجتماعی و ۱۲۸ واحد مسکونی ارزانقیمت اضافی برای خانوارهای کمدرآمد خواهد بود.
تعدادی از کشورهای جهان برای کاهش قیمت مسکن و سرعت بخشیدن به روند ساختوساز بهجای آجر و ملات، خانهها را از مصالح ارزانقیمت میسازند. یکی از این کشورها هند است که کمبود مسکن در آن ۳۴ میلیون واحد برآورد شده است. دولت هند هزاران خانه را با استفاده از گچ تقویتشده با الیاف شیشه (GFRG) میسازد که ترکیبی از سنگ گچ با الیاف شیشه برای ایجاد یک پانل قوی و در عین حال سبک وزن است که برای دیوارها، کف و سقف استفاده میشود.
پانلهای GFRG را میتوان بهصورت پیشساخته تولید و سپس به محل ساختوساز منتقل کرد تا زمان ساختوساز و هزینههای نیروی کار را به حداقل برساند. هزینه ساخت یک خانه GFRG به دلیل قیمت پایین گچ، نیاز کمتر به سیمان و فولاد و کاهش هزینههای کارگری میتواند ۲۰ تا ۳۰ درصد ارزانتر از خانه ساختهشده با آجر و ملات باشد.
خانههای پرینت سهبعدی یکی دیگر از راهحلهای کاربردی برای مقابله با بحران مسکن هستند که در آنها اجزای ساختاری اولیه نظیر دیوارها و پایهها با استفاده از چاپگرهای سهبعدی صنعتی ساخته میشوند که از یک طرح دیجیتال پیروی میکنند تا ملک را لایه به لایه با استفاده از سیمان، بتن و سایر مصالح ساختمانی چاپ کند. پس از پرینت سهبعدی سازه هسته، بخشهای دیگری همچون پنجرهها و تأسیسات مکانیکی و الکتریکی از طریق روشهای ساختوساز سنتی به ساختمان اضافه میشوند.
مزیت اصلی خانههای پرینت سه بعدی کاهش زمان ساخت است، پرینت پایهها و دیوارها ۲۴ تا ۴۸ ساعت طول میکشد و پس از آن هزینههای پایینتر است که تخمین زده میشود این خانهها حداقل ۲۰ درصد ارزانتر از خانههای معمولی باشند.
در تگزاس، بزرگترین مجتمع خانههای پرینت سه بعدی جهان با همکاری شرکتهای ساختمانی و معماری در حال ساخت است که ۱۰۰ واحد آن بهعنوان بخشی از توسعه گستردهتر در جورج تاون به نام Wolf Ranch ساخته شده و با مساحتی از ۱۵۰۰ تا ۲۱۰۰ فوت مربع، سه تا چهار اتاق خواب دارند و به قیمت ۴۷۵ هزار تا ۵۹۹ هزار دلار به فروش میرسند.