روماتیسم یک وضعیت خود ایمنی است و بدین معناست که سیستم ایمنی به بافت سالم بدن حمله می کند . اگرچه که هنوز علت اصلی بیماری های خود ایمنی به طور قطع بیان نشده است اما تئوری هایی در مورد آن وجود دارد . روماتیسم موجب التهاب، درد و تورم مفاصل بدن میشود. این بیماری معمولا مزمن بوده و در دراز مدت موجب تخریب مفصل می شود.
به گزارش نمناک، سیستم ایمنی شما در حالت طبیعی ، آنتی بادی هایی را تولید می کند که به باکتری و ویروس ها حمله می کند و به مبارزه با عفونت ها کمک خواهد کرد. اگر به بیماری روماتیسم مبتلا هستید، سیستم ایمنی شما به طور اشتباه، آنتی بادی هایی را به خط مفاصل می فرستد که در آن جا به بافت اطراف مفصل حمله می شود و این پدیده باعث می شود که لایه های نازک سلول ها روی مفصل ها را بپوشانند که باعث سوزش و التهاب می شود و مواد شیمیایی را آزاد می کند و به اطراف آن نیز آسیب وارد می کند که شامل این قسمت ها می باشند :
استخوان ها
غضروف ها :
بافت کشسان بین استخوان ها
تاندون ها :
بافتی که استخوان را به ماهیچه متصل می کند.
رباط ها :
بافتی که استخوان را به غضروف متصل می کند .
اگر روماتیسم درمان نشود ، این مواد شیمیایی به تدریج باعث می شود که مفصل و رباط ها ، شکل خود را از دست بدهند و در نهایت نیز می تواند مفصل را به طور کامل تخریب کند.
تئوری های مختلفی از علت حمله سیستم ایمنی به مفصل ها مثل عفونت وجود دارد اما هیچ کدام از این تئوری ها هنوز به اثبات نرسیده اند.
شرایطی که خطر ابتلا به روماتیسم را بالا می برند شامل موارد زیر می باشند :
ژنتیک :
علت به وجود آمدن روماتیسم ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی می باشد . شواهدی وجود دارد که نشان می دهد روماتیسم در خانواده جریان پیدا می کند و احتمال به ارث رسیدن آن بالاست که البته نقش کمی را در ایجاد روماتیسم دارد.
محیط :
مواد شیمیایی سمی یا عفونت در محیط می تواند خطر ابتلا به روماتیسم را افزایش دهد.
هورمون ها :
بیماری روماتیسم در بین خانم ها رایج تر از آقایان است که می تواند به علت تاثیر هورمون استروژن باشد اما ارتباط آن هنوز به اثبات نرسیده است.
سیگار کشیدن :
بعضی از شواهد نشان می دهد که افراد سیگاری بیش از بقیه محتمل به ابتلا به روماتیسم می باشند .در بیماری های ژنتیکی مانند روماتیسم ژن های مستعد برای فعال شدن بیماری معمولا توسط عوامل محیطی مانند بیماریهای عفونی تحریک می شوند . تنها عامل خارجی اثبات شده ،مصرف دخانیات به خصوص سیگار است که باعث بروز بیماری نهفته روماتیسم و یا افزایش شدت بیماری می شود.
سن :
بیماری روماتیسم می تواند جوانان را در هر سنی درگیر کندو بیشتر افراد مبتلا به آن بین 40 تا 60 سال سن دارند و تقریبا سه چهارم افراد مبتلا به روماتیسم حین انجام شغلشان متوجه این بیماری شده اند.
جنسیت :
بیماری روماتیسم سه یا چهار برابر در خانم ها بیشتر از مردان است.
رژیم غذایی :
شواهد نشان می دهد که اگر گوشت قرمز زیادی مصرف کنید و ویتامین ث را به اندازه کافی به بدن نرسانید ، بیش از بقیه در معرض ابتلا به روماتیسم می باشید.
وزن :
اگر اضافه وزن دارید ، یعنی این که در خطر بیشتر یبرای ابتلا به روماتیسم نسبت به افراد سالم می باشید .چاقی و اضافه وزن نقش بسزایی در شدت بیماری های روماتیسمی به ویژه نوع آرتروز آن دارد. آرتروز که نوع مکانیکی بیماری روماتیسم است، تحرک باعث افزایش درد بیمار می شود ، بنابراین اضافه وزن ، میزان التهابات و درد ناشی ازبیماری را بیشتر می کند .توده بدنی یا همان بی.ام.آی یک مقیاس اندازه گیری است که وزن سالم را پیش بینی می کند و بی.ام.آی مناسب و ایده آل برای بیشتر جوانان بین 18.5 تا 24.9 می باشد.
کم تحرکی :
عدم انجام تمرینات ورزشی و نداشتن تحرک ، وضعیت نامناسب بدن در هنگام انجام کار و امور روزانه ، نوع شغل، به خصوص در بروز پوکی استخوان ارتباط مستقیم دارد.
آرتروز، به عنوان روماتیسم مکانیکی شناخته می شود و با فعالیت ارتباط مستقیم دارد ، علایم آرتروز با حرکت و فعالیت های بدنی بروز پیدا می کند .
بیماری آرتریت روماتوئید، روماتیسم التهابی است، روماتیسم های التهابی بیماری خودایمنی هستند و با فعالیت و تحرک بدنی ارتباط ندارند و بالعکس در حالت استراحت ، التهابات و در نتیجه دردهای بیماران مبتلا بیشتر می شود.
همه سنین می تواند درگیر بیماری روماتیسم شود؛ این بیماری حتی کودکان و نوزادان را درگیر می کند. مانند بیماری لوپوس نوزادی که هر ساله شماری از نوزادان با آن متولد می شوند.
علایم و مشخصات روماتیسم در اطفال با بیماری بزرگسالان تفاوت دارد .به همین سبببرای روماتیسم نوزادان ، رشته فوق تخصصی مربوط در ایران و سایر کشورها راه اندازی شده است.
اما برخی از انواع روماتیسم ها میان سنین مختلف مشترک هستند مانند روماتیسم ستون فقرات و آرتریت روماتوئید. برخی از انواع روماتیسم ها فقط مخصوص نوزادان و کودکان می باشد.
هیچ راهی برای پیشگیری از روماتیسم وجود ندارد اما می توان با اقداماتی که در ادامه ی بخش سلامت نمناک عنوان شده است احتمال ابتلا به آن را کاهش داد :
ترک سیگار :
اگر مسئله ژنتیک و عوامل محیطی شما حل شده باشد ، ترک سیگار می تواند از روماتیسم جلوگیری کند و بعضی از مطالعات نشان می دهد که سیگار پیشرفت این بیماری را سرعت می بخشد و باعث آسیب به مفصل می شود ، مخصوصا در سن 55 سال به پایین . اگر اضافه وزن دارید و سیگاری هستید، بیش از بقیه در معرض ابتلا به روماتیسم می باشید .
مراقبت از لثه :
تحقیقات جدید نشان می دهد که بین روماتیسم و بیماری لثه ارتباط وجود دارد . مسواک زدن ، نخ دندان کشیدن و مراجعه منظم به دندانپزشک می تواند خطر ابتلا به روماتیسم را کاهش دهد .
در بیماری روماتیسم باید در عرض سه تا شش ماه بعد از مبتلا شدن، درمان را آغاز کنید .
برخی از انواع روماتیسم مانند پوکی استخوان را می توان پیشگیری کرد. مثلا در برخی از رده های سنی مانند حوالی سن بلوغ و یا دوره یائسگی باید از روش های پیشگیرانه برای بروز این بیماری استفاده نمود . در صورت تشخیص پوکی استخوان ، باید هرچه زودتر درمان را آغاز کرد .درمان به معنی ترمیم استخوانهای پوک شده نمی باشد اما می توان استخوانهای سالم را تقویت کرد تا از میزان پوکی بیشتر پیشگیری نمود .
زمانی که نشانه های روماتیسم شدت می گیرند ، به آن حمله روماتیسمی می گویند . این حمله می تواند در هر زمانی اتفاق بیافتد اما معمولا بعد از استرس گرفتن یا ابتلا به عفونت افزایش خواهد یافت .
اگر علائم اولیه حمله را بشناسید ، راحت تر می توانید آن را مدیریت کنید .
اگر حمله های شما زیاد است ، باید این موضوع را به پزشک اطلاع دهید و گاهی اوقات باید در درمان شما بازبینی بشود .
در این قسمت راهکارهایی را برای مدیریت حمله روماتیسمی به شما معرفی می کنیم :
توصیه های مهم پزشکی
هنگام مشخص شدن علائم بیماری روماتیسم ، بایدهر چه سریعتر به پزشک مراجعه نمود تا با انجام معاینه و آزمایش های لازم برای تشخیص قطعی بیماری ، درمان را آغاز کرد .
در مورد بیماری های خودایمنی، یک زمان طلایی برای درمان وجود دارد .ایجاد نشدن عارضه ، همان زمان زمان طلایی محسوب می شود .برطرف کردن عارضه ایجاد شده تقریبا غیر ممکن است .بنابراین در صورت مشاهده علامت درد، التهاب، ضایعه پوستی یا تب های طولانی مدت که علت دقیق آن مشخص نشده است، باید هرچه سریعتر به متخصص روماتولوژیست مراجعه کرد تا با معاینات پاراکلینیکی بیماری تشخیص داده شود و سپس درمان آن را آغاز نمود.