عصر ایران؛ محمدمهدی حیدرپور - نرم پر مرغابی شمالگان یا آیدر داون (Eider down) عایق ترین و گران ترین نرم پر در جهان محسوب می شود. این نرم پر بیشتر از مرغابی های ایسلندی تامین می شود. این مرغابی ها در شرایط قطبی، در دریای سرد یخبندان زندگی می کنند، و به همین دلیل است که زیرپرهای عایق فوق العاده خود را تکامل داده اند.
در شرایطی که نرم پر غاز و مرغابی معمولی نیز عایق و نرم هستند، اما نرم پر مرغابی شمالگان متراکم تر، قوی تر و عایق تر است. این نرم پرها دارای زوائدی هستند که هوا را به دام می اندازد و مقاومت در برابر باد را افزایش می دهد.
نرم پر مرغابی شمالگان نسبت به نرم پر غاز یا مرغابی های دیگر حالت ارتجاعی بیشتری دارد. این نرم پر در برابر فشار بسیار مقاوم است که آن را بادوام ساخته و به ماده ای عالی برای کالای خواب تبدیل می کند. این نرم پر همچنین برای تنظیم حرارت عالی است و وزن بسیار کمی دارد.
حدود 75 درصد از نرم پر مرغابی شمالگان در جهان از کشور ایسلند تامین می شود و نوع ایسلندی این نرم پر با کیفیت ترین نمونه در نظر گرفته می شود.
نرم پر یک لایه نرم و ظریف از پر است که زیر پرهای بیرونی سخت تر پرندگانی مانند مرغابی و غاز وجود دارد. مرغابی های شمالگان ماده برای ساخت لانه به منظور گرم نگه داشتن تخم ها و جوجه های خود از این نرم پرها استفاده می کنند.
در ایسلند، مناطقی مشخصی وجود دارند که مرغابی های شمالگان طی فصل تابستان گرد هم می آیند تا تخم گذاری کنند.
کشاورزانی که مالکیت این مناطق را در اختیار دارند، پناهگاه هایی را برای مرغابی های فراهم می کنند. همچنین، آنها از پرندگان در برابر شکارچیانی مانند مرغ های دریایی، روباه ها و راسوها محافظت می کنند.
کشاورزان ایسلندی هر ساله مقداری از این لانه ها در زمین های خود را جمع آوری می کنند. از آنجایی که مرغابی ها برای عایق سازی لانه های خود از این نرم پرها استفاده می کنند، کشاورزان مطمئن می شوند که به اندازه کافی پر در لانه باقی بگذارند و همچنین از یونجه خشک استفاده می کنند. برخی از کشاورزان ایسلندی منتظر می مانند تا لانه ها خالی شوند و سپس باقیمانده آنها را نیز جمع آوری می کنند.
این کشاورزان از این نرم پرها سود مالی می برند، از این رو، برای آنها نیز بهتر است تا جمعیت مرغابی های شمالگان پایدار باقی بماند یا حتی افزایش یابد. جمع آوری بیش از حد لانه ها، مرغابی ها را به خطر انداخته و پیرو آن سود کشاورزان نیز در معرض خطر قرار می گیرد.
نرم پر مرغابی شمالگان همانگونه که اشاره شد از لانه های این پرنده به دست می آید. این بدان معنی است که آنها می توانند با پرهای بزرگتر و زبرتر، جلبک دریایی، چوب و دیگر مواد گیاهی مخلوط باشند. برخی برآوردها حاکی از آن است تا 80 درصد از وزن نرم پرهای برداشت شده به جای خود پر از این ناخالصی ها تشکیل شده است.
برای پاکسازی نرم پر، ابتدا آن را در یک فر با دمای 120 درجه سلسیوس به مدت هشت ساعت قرار می دهند. این کار جداسازی ناخالصی ها را راحت تر می کند.
در مرحله بعد، نرم پر از یک سری ماشین آلات ویژه، از جمله یک سانتریفیوژ، عبور می کند که آن را از ناخالصی های باقیمانده پالایش می کند. سپس، بررسی نهایی نرم پرها با دست انجام می شود تا آخرین ناخالصی ها نیز جدا شوند. این بررسی می تواند چهار تا پنج ساعت طول بکشد تا یک جمع کننده با تجربه یک کیلوگرم نرم پر را پردازش کند.
زمانی که تنها نرم پر باقی ماند، شسته شده، فشرده شده و خشک می شود.
دلایل خوبی وجود دارند که نرم پر مرغابی شمالگان را بسیار ارزشمند ساخته و به عنوان محصولی لوکس و رده بالا در نظر گرفته می شود.
از جمله ویژگی های منحصر به فرد نرم پر مرغابی شمالگان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
ساختار الیاف: الیاف نرم پر به روشی منحصر به فرد در هم تنیده هستند.
نرمی: نرم پر مرغابی شمالگان فوق العاده نرم است. این نرمی به اندازه ای است که احساس می کنید در حال لمس یک تکه ابر هستند.
سبکی: نرم پر مرغابی شمالگان بسیار سبک است. این ماده به طور طبیعی منبسط می شود و هوای زیادی را در خود نگه می دارد، در شرایطی که عایق قدرتمندی را فراهم می کند.
عایق: نرم پر مرغابی شمالگان خواص عایق و تنظیم دمای قدرتمندی دارد.
مقاومت در برابر فشار: این نرم پر در برابر فشار فوق العاده مقاوم است، از این رو، پفی باقی ماندن کالای خواب تولید شده با آن تضمین می شود.
توضیح احساس لمس نرم پر مرغابی شمالگان با واژگان دشوار است. در دست گرفتن و لمس آن تجربه ای منحصر به فرد است و این گونه به نظر می رسد که ماده ای از دنیایی دیگر است.
نرم پر مرغابی شمالگان به احتمال زیاد سبک ترین، نرم ترین، گرم ترین و راحت ترین ماده طبیعی روی سیاره زمین است.
از آنجایی که نرم پر مرغابی شمالگان در مقادیر بسیار کمی جمع آوری می شود، یک محدودیت طبیعی سالانه برای تولید کالای خواب ممتاز با استفاده از آن وجود دارد.
برخی برآوردها حاکی از آن است که سالانه فقط حدود 4 تن نرم پر مرغابی شمالگان تولید می شود. حدود 1300 گرم نرم پر مرغابی شمالگان برای پر کردن یک لحاف اندازه کوئین با گرمای متوسط لازم است.
از این رو، جای شگفتی نیست که با قیمت های بالای کالای خواب تولید شده با استفاده از نرم پر مرغابی شمالگان مواجه شوید. به عنوان نمونه، یک لحاف با توجه به اندازه و چند عامل دیگر می تواند بین 5 هزار تا 15 هزار دلار قیمت داشته باشد. از آنجایی که محصولات تولید شده با این ماده فوق العاده سبک و نرم هستند، راحتی بی نظیری را برای خواب فراهم می کنند.
نرم پر مرغابی شمالگان خام که ناخالصی های آن پاکسازی نشده است می تواند حدود 330 دلار در هر کیلوگرم قیمت داشته باشد.