در نشست علمی تخصصی مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری مطرح شد: راه تربیت مردم در یک کشور آموزش است. الگوی آموزش ایرانی به عنوان مکتب ایرانی سواد در سایر مناطق دنیا تدریس و آموزش داده می‌شد. ایرانی‌ها از اولین ملت‌هایی هستند که کتابت را آغاز کردند. کتاب اولین رسانه جمعی در میان مردم بوده است.
به گزارش ایسنا، با توجه به برگزاری سی و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، یک‌صد و شصت و نهمین نشست علمی - تخصصی مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری تحت عنوان «کتاب، نشاط و امید اجتماعی» با حضــور جامعه علمی، پژوهشی، دانشگاهی، اندیشگاهـی، صاحب‌نظران، مدیـران، کارشناسان دستگاه‌های اجــرایی ملّی و استـانی برگزار شد.
در این نشست سیّدحمید قاسمی؛ عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور و نعمت‌الله فاضلی؛ عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به‌عنوان سخنرانان به ایراد نقطه‌نظرات خود پرداختند.
در ابتدای نشست، سیّدمحمّد شفیعی؛ مشاور رئیس مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری به عنوان دبیر نشست گفت: کتاب، نشاط و امید اجتماعی موضوعاتی است که رهبر معظّم انقلاب اسلامی بر آن تأکید داشته و دارند و همواره ایشان نقشِ عنصر امید در پیشرفت ملی کشور را بسیار مهم قلمداد می‌کنند. امید در سطح اجتماعی، اعتماد و اعتقاد به نهادها و ساختارها برای حل مساله در سطح کلان نظام اجتماعی است.
به‌همین‌دلیل به‌نظرمی‌رسد که مقوله امید اجتماعی، حاصل وضعیت تاریخی‌اجتماعی است. امید اجتماعی، مفهومی مهجور در علوم اجتماعی است که به نظر می‌رسد به‌تازگی و به‌علت واقعیت‌های اجتماعی امروز جهان، برخی اندیشمندان و دغدغه‌مندان به آن توجه کرده‌اند.
شفیعی درخصوص مفهوم امید اجتماعی و رابطه کتاب و کتاب خوانی با امید اجتماعی گفت: کتاب و کتابخوانی، بستری ارزشمند برای ایجاد احساس تعالی و نیل به سوی نشاط و امید اجتماعی است. به تعبیر ویکتور هوگو: کتاب تنها دوست و همدمی است که خوشبختی آدم را رقم زده و زیباترین افکار و قشنگترین رفتار را در مُلک وجود انسان به نمایش می‌گذارد.
در ادامه نشست نعمت الله فاضلی؛ عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به عنوان سخنران اول، در ارائه سخنان خود گفت: راه تربیت مردم در یک کشور آموزش خواندن و نوشتن و به تعبیری آموزش و مطالعه است و کتاب باید رسانه جامعه باشد.
ما از اولین ملت‌هایی هستیم که کتابت را آغاز کردیم و از کتابت برای توسعه تجارت، اقتصاد، سیاست و فرهنگ استفاده کردیم و سنت ما این‌گونه بود که برای کتابت اهمیت بسیاری قائل بودیم.
فاضلی افزود: ما دو الگوی سواد داریم؛ یکی الگوی مستقل که از غرب منعکس می‌شود و دیگری الگوی جهان‌بینی که این الگو از ایران به سایر دنیا منعکس شده است. در الگوی مستقل، خواندن و نوشتن یک تکنیک و یک مهارت است که ربطی به زندگی و اقتصاد و سیاست و توسعه ندارد؛ اما الگوی جهان‌بینی ایرانی مبتنی بر پیوند سواد با زندگی، اقتصاد و توسعه است. این نوع جهان‌بینی در سایر مناطق دنیا به عنوان مکتب ایرانی سواد، تدریس و آموزش داده می‌شود.
در ادامه نشست سیّدحمید قاسمی؛ عضو هیات علمی دانشگاه پیام‌نور، ضمن اشاره به اینکه کتاب یک رسانه است، گفت: قبل از ورود شبکه‌های مجازی و تلویزیونی به عرصه زندگی بشر، کتاب اولین رسانه جمعی بود که افراد برای اطلاع‌رسانی و افزایش دانش از آن استفاده می‌کردند.
وی ادامه داد: خود کتاب متأثر از صنعت چاپ، تحولات بسیاری را سپری کرده است که امروزه به نسل کتاب‌های دیجیتال ورود کرده‌ایم. کتاب‌های دیجیتال ضمن کیفیت متن و تصویر بالا، ویژگی‌هایی از جمله امکان بزرگ و کوچک کردن، امکان جستجو در متن، امکان هایپرلینک کردن و امکان یادداشت‌گذاری روی متن را در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد.
قاسمی ضمن اشاره به تقسیم‌بندی کتاب‌ها از حیث هدف، واقع‌گرایی، ژانر، قطع، فنی، سنّی و.. به انواع مختلف، گفت: به‌عنوان‌مثال کتاب‌ها از حیث هدف از نگارش، به دو نوع کتاب‌های آموزشی مثل کتاب‌های درسی و دانشگاهی و کتب غیرآموزشی مثل زندگینامه و رمان تقسیم می‌شوند.
همچنین کتاب‌ها از دیدگاه واقع‌گرایی به انواع تخیلی و غیرتخیلی، از حیث ژانر به انواع مختلفی چون ورزشی، شعر، درام، دیکشنری، جنگی و... تقسیم می‌شوند و از حیث سنّی به انواع مختلفی چون کودک، نوجوان، دانشجو و عام تقسیم می‌شوند.
عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور در خصوص نقش کتاب در افزایش کیفیت زندگی، افزود: اگر کیفیت زندگی را به معنای میزان رضایت از زندگی و احساس خوشبختی در نظر بگیریم، نتیجه کتابخوانی را می‌توان در ابعاد مختلفی از زندگی همچون، احساس هدفمندی در زندگی، احساس خوب بودن، نشاط و امید به زندگی مشاهده کرد.
وی در ادامه در بیان معیارهای انتخاب کتاب مناسب برای خواندن، خاطرنشان کرد: معیارهایی چون توجه به سطح درک، مهارت خواندن، شرایط سنی، جنسیت، شرایط فرهنگی، نیازها و علایق خواننده و توجه به نویسنده، ناشر و سال انتشار کتاب از جمله معیارهای انتخاب یک کتاب درست است.
به نقل از مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری، در ادامه نشست، کارشناسان و صاحب‌نظرانی که به‌صورت حضوری و مجازی در نشست شرکت داشتند به بیان نقطه‌نظرات و طرح سؤالات خود پرداختند.