عصر ایران؛ شادی مکّی/ فرآوری و تنظیم: شخصیت نمایشی، یکی از انواع اختلال شخصیت است و یکی از نشانه‌های بارز آن وضعیت ناپایدار روحی است.
مهم‌ترین ویژگی این افراد نیاز شدید به جلب توجه است تاجایی که برای رسیدن به این خواسته خود هر کاری انجام می‌دهند و حتی از خودکشی هم ترسی ندارند.
این افراد اگر نتوانند نگاه دیگران را متوجه خود کنند دچار افسردگی می‌شوند زیرا خودباوری آنها به تایید و تحسین دیگران وابستگی کامل دارد و برای قرار گرفتن در مرکز توجه دیگران رفتارهای نامناسب و نمایشی بروز می دهند و احساسات خود را به صورتی اغراق‌آمیز بیان می‌کنند.
پوشیدن لباس‌های نامتعارف، آرایش‌های عجیب و غریب و خال‌کوبی‌های زیاد و عجیب از جمله راهکارهای این اشخاص برای جلب توجه دیگران است. یکی از شگردها هم اغواگری و تحریک دیگران به‌ویژه از نظر جنسی است.
انواع شخصیت‌های نمایشی
شخصیت نمایشی کودک؛ این گروه با بروز رفتارهای کودکانه، فریب‌دهنده و اغراق‌آمیز مانند گریه شدید یا غش کردن سعی می‌کنند توجه دیگران را جلب کنند.
وابستگی این گروه به تایید و توجه دیگران بسیار شدید بوده بوده و شدت رفتار کودکانه آنها نیز بستگی به میزان بلوغ روانی در آنان است.
هیجان و احساسات این گروه به شدت تغییر‌پذیر بوده و به عنوان مثال عشق تند آنان به سرعت تبدیل به خشم و نفرت می‌شود. طاقت مخالفت ندارند و در صورت مواجهه با عدم تایید به سرعت خشمگین شده و نظرشان نسبت به طرف مقابل منفی می‌شود.
شخصیت نمایشی سرزنده؛ این گروه از بیماران از سوی دیگران به عنوان افرادی گرم و صمیمی شناخته می‌شوند، در روابط بین گرمی مهربان و مثبت‌نگر هستند، با نشاط و سرحال وارد جمع‌می‌شوند و با حالی خوب جمع را ترک می‌کنند، آنها می‌توانند به راحتی دیگران را نسبت به اهداف خود متقاعد کنند اما بعد از مدتی بدون اینکه به وعده‌های خود عمل کنند با روابطی بهم ریخته باز می‌گردند.
شخصیت نمایشی موافق؛ این افراد این‌گونه نشان می‌دهند که به شدت دیگران را دوست دارند و به همین دلیل هم آنها را به شیوه‌ای اغراق‌آمیز مورد تحسین و حتی چاپلوسی قرار می‌دهند به گونه‌ای که به دیگران این حس را منتقل می‌کنند که حاضرند برای آنها هرکاری انجام بدهند. برای این گروه از شخصیت‌های نمایشی بسیار مهم است که دیگران نسبت به آنها نظری مثبت داشته باشند. آنها خود را پشت نقاب مهربانی پنهان می‌کنند و خشم و عصبانیت خود را به راحتی بروز نمی‌دهند.
ویژگی‌های شخصیت نمایشی
این اختلال در دوران نوجوانی و آغاز دوران جوانی بروز می‌یابد، با این حال ممکن است در هر سنی ظاهر یا تشدید شود. این اختلال در میان زنان شایع‌تر از مردان است با ا ین حال نیاز مردان مبتلا به این اختلال به جلب توجه دیگران کمتر از زنان مبتلا نیست. رفتار زنان دارای شخصیت نمایشی کمی متفاوت از مردان این گروه است به این معنا که مردان بیشتر سعی می‌کنند اعتمادبه‌نفس خود را به رخ دیگران بکشند و از این راه توجه و تحسین دیگران را جلب کنند. همچنین افراد دارای اختلال شخصیت نمایشی علائمی دارند که به برخی از آنها در ادامه مطلب اشاره می‌کنیم:
- به شدت تحت تاثیر احساسات خودند.
- احساسات آنان بسیار سریع و سطحی است.
- ابراز احساس این افراد نمایشی و مبالغه‌آمیز است.
- از ظاهر خود به عنوان ابزاری برای جلب توجه استفاده می‌کنند.
- برای جلب توجه رفتارهای نامتعارف و اغواگرانه دارند.
- اگر در مرکز توجه نباشند پریشان می‌شوند.
- عقاید سست و منعطفی دارند و به عبارت دیگر به شدت تلقین‌پذیر هستند.
- تحمل انتقاد را ندارند و در مواجهه با این موضوع خشم زیادی نشان می‌دهند.
- برای تایید گرفتن از دیگران می‌کوشند کسی را نرنجانند.
- صبر ندارند و در اغلب موارد واکنش‌هایشان کودکانه است.
- خودخواهی و بی ثباتی در روابط.
همچنین این افراد معمولا از مهارت‌های اجتماعی خوبی برخوردارند و از این مهارت‌ها برای کنترل و جلب توجه دیگران استفاده می‌کنند. شیوۀ گفتار این بیماران، فاقد جزئیات، مبتنی بر حدس، گمان و بسیار افراطی است. در برخی مواقع، شخصیت نمایشی برای به دست آوردن توجه دیگران، از سلاح تهدید و خودکشی استفاده می‌کند.
اختلالات هم‌زمان با شخصیت نمایشی
همان‌طور که گفته شد بسیاری از افراد مبتلا به شخصیت نمایشی، به اختلالات دیگری نیز مبتلا هستند و اختلال شخصیت مرزی، اختلال شخصیت وابسته و اختلال شخصیت خودشیفته از شایع‌ترین موارد است. برخی متخصصان شخصیت نمایشی را در زیر گروه اختلال شخصیت مرزی طبقه‌بندی می‌کنند. همچنین ۳۵ تا ۵۲ درصد مبتلایان به اختلال شخصیت نمایشی با اختلال استرس و اضطراب نیز دست به گریبان‌اند.
دلایل ابتلا به شخصیت نمایشی
علت اصلی اختلال شخصیت نمایشی هنوز مشخص نیست، اما متخصصان بر نقش عوامل تربیتی، ارثی و وراثتی در بروز این اختلال تاکید می‌کنند به این معنا که ابتلای والدین به این اختلال ریسک ابتلا به آن را در میان فرزندان افزایش می‌دهد.