روزه به معنای خودداری از خوردن، نوشیدن و انجام مواردی است که موجب باطل شدن روزه میشوند. روزه داران از اذان صبح تا اذان مغرب (طبق دستور خداوند)، از خوردن، نوشیدن و انجام اموری که موجب باطل شدن روزه میشوند، پرهیز میکنند.
به گزارش فیت کلاب، روزه جزء پنج رکن اصلی دین بوده و انجام آن از واجبات است. در اکثر ادیان، اعمالی مشابه با اعمال روزه مسلمانان وجود دارد. تقریباً پیروان تمامی ادیان، از روزه برای پاک سازی روح و جسم خود استفاده میکنند.
روزه گرفتن، باعث پاک سازی بدن از سموم میشود. با روزه گرفتن، میزان گلوکزی که به شکل روزانه وارد خون میشود، تغییر یافته و کاهش مییابد. در این صورت، بدن برای تامین انرژی روزانه مورد نیاز خود، اقدام به مصرف ترکیبات و مواد ذخیره شده در بدن میکند.
روزه داری جدا از تاثیری که از نظر معنوی بر افراد دارد، اگر به شکل اصولی و درست انجام شود، میتواند یک روش بسیار عالی برای پاک سازی بدن باشد.
همان طور که ذکر شد، روزه داری فواید بسیار زیادی برای بدن انسان دارد. در این بخش، برخی از مهمترین فواید روزه داری مورد بررسی قرار میگیرد.
دستگاه گوارش انسان از بدو تولد، مشغول به فعالیت است. حتی هنگام خواب نیز سیستم پاراسمپاتیک، سیستم گوارش بدن شما را فعال نگه میدارد. با انجام این امر، مواد غذایی مصرف شده در طول روز، توسط سیستم گوارش، هضم شده و مقدار مشخصی از مواد مورد نیاز بدن نیز در بخشهای مختلف بدن ذخیره میشوند.
با روزه گرفتن، برای مدت زمان زیادی (از اذان صبح تا اذان مغرب) هیچ ماده خوراکی وارد بدن نمیشود. این امر موجب میشود سیستم گوارش فرصت بازسازی و استراحت بیشتری پیدا کند.
به دلیل عدم مصرف مواد غذایی در مدت زمان روزه، از ورود چربیهای غیرضروری به بدن جلوگیری میشود. در این صورت، میزان چربی خون در رگهای بدن نیز کاهش پیدا میکند.
کاهش چربیهای غیرضروری بدن، از سوی دیگر موجب میشود میزان چربیهای مورد نیاز بدن نیز به سطح مورد نیاز خود برسد. کاهش چربیهای غیرضروری، باعث میشود چربی اضافهای در بدن وجود نداشته باشد. این نوع از چربیها، در اطراف شکم و پهلو ذخیره شده و باعث چاقی و افزایش وزن میشوند.
مواد خوراکی که امروزه به شکل روزانه مصرف میکنیم، حاوی مقدار زیادی مواد نگهدارنده و شیمیایی هستند. تمامی این مواد مضر وارد شده به بدن، میتوانند به سموم مختلف تبدیل شوند. این امر در دراز مدت، تاثیرات منفی بر بدن خواهد گذاشت.
روزه با کاهش وعدههای غذایی، از ورود مواد شیمیایی بیشتر به بدن جلوگیری میکند. این امر موجب میشود ارگانهای موثر بدن (مانند کبد و کلیه) در امر خنثی سازی سموم مختلف، پس از مدتی استراحت، بتوانند به شکل قویتری فعالیت خود را از سر بگیرند.
مهمترین و واضحترین تاثیری که روزه در بدن دارد، کاهش وزن است. بدن در زمان روزه داری نیز باید انرژی روزانۀ مورد نیاز خود را تامین کند. با عدم وجود مواد غذایی درون سیستم گوارش، بدن اقدام به مصرف ذخایر چربی خود میکند. اگر به مدت مشخصی روزه بگیرید؛ بدنتان از چربیهای ذخیره شده در ناحیه شکم و پهلو استفاده میکند و شاهد کاهش وزن خود خواهید بود.
افراد زیادی در سراسر جهان، نسبت به مصرف مواد غذایی مختلف (به ویژه انواع فست فود)، دچار افراط میشوند. میتوان گفت این دسته از افراد، به مصرف بیش از حد یک ماده غذایی، عادت کردهاند. این عادت اشتباه، نوعی اعتیاد محسوب میشود.
قهوه، نوشیدنیهای حاوی کافئين و نوشیدنیهای الکی، از مهمترین نوشیدنیهای اعتیاد آور هستند. افرادی که روزه میگیرند، دیگر قادر نیستند به شکل افراطی از این مواد غذایی مصرف کنند. این وقفه، موجب میشود عادت بد غذایی اشخاص کاهش یافته و وابستگی آنها به مواد غذایی مختلف از بین برود.
روزه به شکل مستقیم تاثیری بر سلامت قلب ندارد، اما با تاثیر بر فشار و چربی خون، میتواند ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی را کاهش دهد. همچنین روزه با تعدیل فشار خون، موجب بهبود عملکرد قلب میشود.
با تجزیه ذخایر چربی بدن در طول روزه، مقدار انرژی روزانه مورد نیاز بدن، تامین میشود، اما قند اضافهتری وارد خون نمیشود. این امر برای افراد دیابتی (که بدن آنها به طور طبیعی قادر به مدیریت قند خون نیست)، امری بسیار مهم و حیاتی است. کاهش قند ورودی به بدن، موجب تاثیر هرچه بیشتر انسولین میشود.
روزه با ایجاد وقفه در عملکرد اندامها و سیستمهای مختلف بدن (که همه روزه دارای فعالیتهای شدید و مستمر هستند) موجب میشود این ارگانها، فرصت استراحت داشته باشند.
در صورتی که ارگانهای مختلف بدن فرصت استراحت داشته باشند، میتوانند به شکل متمرکزتر و موثرتری بیماریهای مختلف را درمان کنند. مطالعات نشان دادهاند روزه داری میتواند در روند درمان مشکلات مربوط به ورم مفاصل و بیماریهای پوستی، تاثیر خوبی داشته باشد.
در نظر داشته باشید موارد ذکر شده در این قسمت، تنها بخشی از فواید روزه داری هستند. فوایدی که در این بخش ذکر شدند، تنها مربوط به بعد جسمانی انسان میشوند. لازم به ذکر است روزه گرفتن، تاثیرات مثبت زیادی بر روی بعد روحانی انسان دارد.
مانند هر فعالیت دیگری، روزه داری نیز میتواند تاثیرات منفی مختلفی بر روی بدن انسان داشته باشد. برخی از اشخاص به دلایل مختلف (مانند مصرف قرص)، نیاز به داشتن یک رژیم غذایی ضروری دارند.
درصورتی که شما بدون توجه به رژيم غذایی ضروری خود، اقدام به روزه گرفتن کنید، ممکن است به بدن خود آسیب بزنید. همچنین اگر در مدت زمان روزه، به انجام فعالیتهای بسیار سنگین بپردازید، باعث ایجاد اختلال در علمکرد بدن خود خواهید شد.
روزه در حقیقت یک فرصت ایدهآل برای استراحت ارگانهای بدن انسان است. اما اگر مدت زمان روزه داری شما از یک حد مشخصی بیشتر شود، بدن شما محتمل فشارهای بیشتر و غیر معمول میشود.
در صورت بروز این اتفاق، نه تنها ارگانهای بد فرصت استراحت پیدا نمیکنند؛ بلکه در اثر فشار زیاد، دچار آسیبهای مختلف میشوند. از جمله آسیبهایی که روزه داری غیر اصولی میتواند برای بدن در پی داشته باشد، مواردی هستند که در ادامه این بخش ذکر میشوند.
در نظر داشته باشید در صورت روزه گرفتن به شکل اصولی (اگر شرایط روزه داری را داشته باشید) و مشخص شده، درگیر چنین عوارضی نخواهید شد.
اگر قصد دارید روزه بگیرید و از فواید آن بهرهمند شوید، فراموش نکنید که ابتدا باید وضعیت بدنی خود را مورد بررسی قرار دهید. اگر شرایط بدنی شما در حالت عادی نیست، باید با مشورت و تایید یک پزشک اقدام به روزه گرفتن کنید.
در صورتی که ورزشکار هستید، باید با کمک یک مربی باتجربه، تمریناتی را در برنامه تمرینی خود قرار دهید که موجب وارد شدن فشار زیاد به بدن شما نشوند. همانطور که ذکر شد، برخی افراد شرایط روزه گرفتن ندارند. برخی افرادی که برای روزه داری واجد شرایط نیستند، در ادامه این بخش به شما معرفی میشوند.
1.زنان باردار و مادران شیرده
2.بیمارانی که در دورههای درمان و نقاهت قرار دارند.
3.افراد کهن سال (زیرا بدن آنها قادر نیست به راحتی خود را بازسازی کند).
4.کودکانی که در سن رشد هستند.
5.ورزشکارانی که در دورههای خاص (مانند نزدیک شدن به مسابقات یا دورههای مصرف مکملهای مختلف) هستند.
6.بیماران قلبی و دیابتی (البته به دلیل تاثیرات مثبت روزه برای افراد دیابتی، این افراد با مشورت پزشک میتوانند اقدام به روزه گرفتن کنند).
7.افراد مبتلا به مشکلات کلیوی
8.افرادی که درگیر مشکلات مربوط به سیستم گوارش (مانند زخم معده) هستند.
9.بیمارانی که دچار بیماریهای خود ایمنی هستند
10.افرادی که دچار مشکل افت قند خون هستند.
در صورتی که ورزشکار هستید، فراموش نکنید قبل از اقدام برای روزه داری، باید با یک پزشک متخصص یا کارشناس تغذیه، در ارتباط با روزه داری خود مشورت کنید. در صورتی که یک کارشناس تغذیه یا یک پزشک متخصص، شرایط شما را برای روزه داری تائید کند، میتوانید روزه بگیرید.
پزشک متخصص یا کارشناس تغذیه، با توجه به وضعیت سلامت و شرایط بدنی شما، یک رژيم غذایی متناسب را برای شما برنامه ریزی میکند. زیرا انجام ورزشهای سنگین در طول روزه بوده، موجب افت شدید قند خون و عضله سوزی میشود.