اطلاع رسانی تاخیری در بنزین ؛‌ اطلاع رسانی حرفه ای در لرستان

عصرایران ؛ رضا غبیشاوی – در حوزه اطلاع رسانی مسوولان شاهد سه اتفاق و سه رویه اطلاع رسانی بودیم: 

در حادثه نخست، ابتدا شماری از خبرگزاری های ایرانی صبح امروز از تغییر جدید در شیوه فروش بنزین در ایران خبر دادند اما خبری از توضیح و تایید یا رد مسوولان بنزین نبود. این خبر در نهایت ظهر امروز تایید شد. این یعنی مسوولان دوباره در فروش بنزین دست به تغییر زدند اما قبل از تغییر، اطلاع رسانی عمومی نکردند.

این کار نه تنها مردم آزاری است بلکه نشان می دهد مسوولان از اشتباهات گذشته در عدم اطلاع رسانی درس نگرفته اند و همچنان این اشتباه وحشتناک را تکرار می کنند.

قبل از ظهر امروز خبرگزاری اصولگرای تسنیم خبر داد:  "خبر دریافتی تسنیم حاکی است سهمیه بنزین ۳۰۰۰ تومانی در کارت‌های سوخت شخصی از ۱۵۰ لیتر به ۱۰۰ لیتر کاهش یافت". همزمان خبرگزاری وابسته به دولت (برنا) هم گفت: "پیگیری‌های خبرنگار برنا حاکی است که سهمیه بنزین 1500 تومانی در کارت‌های سوخت شخصی تغییری نکرده و فقط سهمیه بنزین آزاد در کارت‌های سوخت شخصی برای جلوگیری از قاچاق سوخت کاهش پیدا کرده است".

توزیع و فروش بنزین در همه کشورهای جهان موضوع فوق العاده مهم و حساس است چرا که در زندگی تک تک مردم تاثیر دارد. حوادث مرگبار آبان 98 به دنبال افزایش ناگهانی و بدون اعلام قبلی بنزین در ایران روی داد و منجر به اتفاقات ناخوشایندی شد. در ماجرای آن سال مسوولان وقت نه تنها افزایش ناگهانی قیمت بنزین را از قبل اعلام نکردند بلکه بارها تاکید داشتند برنامه ای برای افزایش قیمت بنزین وجود ندارد و در این زمینه تصمیم جدیدی نگرفته اند. اما در واقع،‌ آنها تصمیم گرفته بودند و قیمت بنزین را شبانه و ناگهانی افزایش دادند و شد آنچه که نباید می شد.

با این حال، مسوولان همچنان این رویه زیان بار را در سال ها و ماه های بعد ادامه می دهند. به عنوان مثال کارت های آزاد در پمپ بنزین ها و سهمیه بنزین آنها را کاهش دادند اما اعلام عمومی نکردند تا اینکه با اطلاع رسانی رسانه ها و بروز برخی اعتراضات، مسوولان اجرای این تغییر را تایید کردند.

در حالی که قاعده بدیهی این است. اول خبر تغییرات را اعلام عمومی می کنند و سپس، تغییر، اجرایی می شود. با این حال،‌ رویه مسوولان این گونه است: اول تغییر را اجرایی می کنند. مردم و رسانه ها متوجه می شوند و خبر ان منتشر می شود. مسوولان با تاخیر زیاد، خبرهای غیررسمی را تایید می کنند. 
به چه زبانی باید به مسوولان بنزین یادآور شد قبل از تغییر در فروش بنزین، اطلاع رسانی کنید. اجرای تغییرات قبل از اطلاع رسانی، نه تنها مشتریان بنزین را با شرایط ناگهانی روبه رو می کند و زندگی آنها را مختل می سازد بلکه آنها را عصبانی و خشمگین می کند.

مشخص نیست مسوولان بنزین تا کی می خواهند به این رویه نادرست خود ادامه دهند. آیا آنها نمی دانند این رویه اطلاع رسانی هم اعتبار آنها را کم می کند (اعتباری که از اساس کم است) و  هم آسیب وارد شده به تصویر بخش متولی بنزین و کلیت دولت، عمیق تر خواهد شد.

اطلاع رسانی قبلی در لرستان

در حادثه دیگری و برخلاف داستان بنزین، استانداری لرستان قبل از ظهر امروز به طور عمومی اعلام کرد : "مردم امروز منتظر صدای انفجار باشند". 

ماجرا از این قرار است عباس علی‌شاهیان مدیرکل امنیتی و انتظامی استانداری لرستان گفت:" قرار است امروز عملیات انفجار در محل یک سد (‌سد مخمل‌کوه) انجام شود". به همین دلیل او به مردم اطلاع رسانی کرد:"‌از هم اکنون بدانند منشاء صدا چیست و خیالشان راحت باشد. دو انفجار بعدازظهر امروز پشت دریاچۀ سد مخمل‌کوه با اخذ مجوزهای لازم و در ادامۀ روند تکمیل این سد انجام می‌شود... مردمی که به محل انفجار نزدیک‌تر هستند چنانچه صدای انفجار مهیبی شنیدند نگران نباشند".

این حرکت نادر و مثبت است که قبل از انجام کاری یا حادثه ای آن را اطلاع رسانی می کنند. هم مانع از بروز شایعه و خبرهای جعلی می شوند هم اعتماد عمومی را جلب می کنند و هم از ایجاد فضای استرس و حدس و گمانه زنی در برابر ابهام و بی اطلاعی جلوگیری می شود.
امید به اینکه چنین رویه ای از سوی دیگر مسوولان در تهران و سایر استان ها در پیش گرفته شود.

به عنوان مثال چند روز قبل و به دنبال انتشار فیلم هایی از شلیک موشک و ردآنها در آسمان چابهار ، مسوولان منطقه چند ساعت بعد اعلام کردند چابهار میزبان برگزاری مانور نظامی است و آنچه مردم در آسمان دیدند مربوط به این موضوع است. این نیز مثالی از اطلاع رسانی بعد از حادثه است در حالی که قبل از این،‌ امکان اطلاع رسانی وجود داشت. 

اطلاع رسانی ارتش

در سومین حادثه ، یکشنبه شب کانال تلگرامی "رسانه ارتش جمهوری اسلامی ایران - آجامدیا" در ساعت 10:10 شب (22:10) خبر داد : " براساس اخبار دریافتی منابع میدانی آجامدیا، ساعاتی پیش بر اثر بی‌احتیاطی در استفاده از سلاح و مهمات و حادثه تیراندازی در پادگان باغین کرمان تعدادی از سربازان نیروی زمینی دچار حادثه شدند. خبرهای تکمیلی متعاقبا اعلام خواهد شد".
همین کانال خبری در کمتر از یک ساعت بعد یعنی در سال 22:45 یکشنبه در خبر دیگری نوشت:‌ "آخرین جزئیات حادثه باغین کرمان به نقل از امیر غلامعلیان فرمانده قرارگاه جنوب شرق ارتش: ساعت ۱۶:۳۵ عصر امروز یکی از سربازان ما که در یکی از موقعیت‌های نظامی ارتش مشغول پاسداری از یگان بوده وارد آسایشگاه سربازان می‌شود و با انگیزه‌ای که هنوز نامعلوم است اقدام به تیراندازی به سمت همرزمان خود می‌کند. متاسفانه در اثر این تیراندازی تعداد پنج نفر از همرزمان این سرباز جان خود را از دست می‌دهند".

این رسانه امروز هم زودتر از بقیه رسانه ها خبرهای مربوط به بازداشت سرباز ضارب، اسامی سربازان کشته شده و اطلاعیه فرماندهی نیروی زمینی را منتشر کرد. 
درباره این اطلاع رسانی هم می توان گفت: اینکه ارتش خبر کشته شدن 5 سرباز در پادگان خود به دست یک سرباز دیگر را منتشر می کند و به دنبال مخفی کاری نیست اقدام به جا و ارزنده ای است. با اینکه میان ساعت حادثه یعنی 16:35 تا اولین خبر در ساعت 22 بیش از 5 ساعت فاصله است. هر چه این فاصله کمتر باشد بهتر است.

در خبر نخست دلیل رسانه ارتش، دلیل این حادثه " بی‌احتیاطی در استفاده از سلاح و مهمات" ذکر شد که نادرستی آن مشخص شد. مسوولان ارتش بررسی کنند این خبر نادرست چرا و چگونه منتشر شد؟
در حدود 24 ساعتی که از این ماجرا می گذرد هنوز اطلاعات کم و حداقلی از این حادثه منتشر شده است.
همچنین در اطلاعیه نیروی زمینی ارتش وعده داده شده است : "جوانب پنهان حادثه و انگیزه‌های ضارب، پس از بررسی دقیق و بازجویی وی توسط دستگاه قضایی، اطلاع رسانی خواهد شد".
وعده نیروی زمینی ارتش برای اطلاع رسانی "جوانب پنهان حادثه وانگیزه های ضارب" ، ارزشمند است و منتظر اجرای آن هستیم.