طرح «ارتقای امنیت غذایی کودکان» به گفته مدیرکل دفتر امور حمایتی وزارت کار و رفاه اجتماعی، پس از ارسال پیامک و شارژ کارت‌های سرپرستان خانوار‌های ۷ دهک اول دارای کودکان ۵ تا ۵۹ ماهه که روند رشد آن‌ها متناسب با استاندارد‌ها نیست و دچار اختلالاتی نظیر کوتاه‌قدی، لاغری شدید و کم‌وزنی هستند، رسما آغاز شده است؛ این خانوارها در راستای بهبود تغذیه کودک خود می‌توانند سبد کالایی تعیین‌شده توسط انستیتو تغذیه وزارت بهداشت را تا سقف ریالی تعیین‌شده «رایگان» خریداری کنند.
به گزارش ایسنا، دکتر زهرا قیومی افزود: بر اساس این طرح، اعتبار حساب سرپرستان خانوار دهک یک تا پنج دارای کودک زیر ۵ سال، به ازای هر کودک دارای کوتاهی قد، کم وزنی و یا لاغری شدید، ماهانه یک میلیون تومان شارژ می‌شود که این رقم برای دهک‌های ششم و هفتم ۶۰۰ هزار تومان است؛ این در حالیست که این اعتبار صرفا برای خرید ۱۶ قلم کالا اعم از مواد لبنی، پروئتینی، میوه، سبزیجات، غلات و حبوبات تعریف شده و قابلیت «نقد» کردن ندارد.
وی در تشریح این طرح با بیان اینکه وزارت بهداشت حدود ۱۴۰ هزار کودک دچار کم وزنی، کوتاهی قد و لاغری را معرفی کرد که خانوار این کودکان استحقاق سنجی شدند، اما بر اساس هدف‌گذاری صورت گرفته که در برگیرنده کودکان دهک‌های اول تا هفتم بود، بیش از ۱۲۳ هزار کودک شناسایی شده تحت پوشش طرح امنیت غذایی وزارت رفاه و پرداخت یارانه غذایی قرار گرفتند ادامه داد: در راستای حفظ کرامت انسانی و تامین نیاز‌های کودکان این خانوارها، سبدی حاوی اقلامی از جمله لبنیات (دربرگیرنده شیر، ماست و پنیر)، پروتئین (شامل تخم مرغ، مرغ، گوشت قرمز با تاکید بر گوشت گوساله بدلیل بالاتر بودن میزان پروتئین آن نسبت به گوشت گوسفند)، حبوبات (با تاکید بر عدس بدلیل موثرتر بودن در رشد کودکان)، نان و غلات، سبزیجات و میوه‌ها (نظیر گوجه، هویج، کدو سبز و پیاز)، خرما، مغزیجات (گردو) و بلغور گندم جهت خرید خانوارها تعریف شده است.
این در حالیست که در این سبد امکان خرید قند و شکر بدلیل فقدان ارزش غذایی برای کودکان وجود ندارد.
قیومی در خصوص نحوه شناسایی کودکان نیازمند یارانه غذایی گفت: همه کودکان دچار کمبود مواد غذایی نیستند؛ مسئولیت و ماموریت شناسایی کودکان واجد شرایط با وزارت بهداشت است؛ آن‌ها با کمک خانه‌های بهداشت و شبکه‌های بهداشت دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور اطلاعات مورد نیاز را بر حسب نمودار رشد کودکان، ماهانه رصد کرده و در اختیار دارند و بوسیله همین نمودار کوتاه قدی، لاغری شدید و کم وزنی آن‌ها را اندازه گیری، ثبت و ارجاع می‌دهند.
روش کار نیز بدین صورت است که بهورزان موظف هستند کودکان مراجعه کننده به خانه‌های بهداشت را بر اساس آموزش‌های دریافتی به صورت ماهانه پایش کنند تا ببینند اثر مواد غذایی سبد غذایی یارانه‌ای چه اثری بر نمودار رشد آن‌ها داشته است.
مدیرکل دفتر امور حمایتی و توانمندسازی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی ادامه داد: فراموش نکنیم تنها بخشی از میزان مصرف کالری مربوط به تمکن مالی می‌شود و بخشی از آن نیز مربوط به ترجیحات (الگوی) مصرفی و رفتاری خانوار است. در واقع با طرح‌هایی همچون کالابرگ می‌خواهیم الگوی مصرف غذایی خانوارها را اصلاح کنیم کنیم. بطور مثال با اولویت قراردادن و میزان لبنیات لحاظ شده درسبد غذایی می‌خواهیم خانوار حتما به میزان کافی پروتئین در سبد غذایی خود ببینند.
وی ادامه داد: همچنین ممکن است خانواری در دهک دهم درآمدی بوده، اما کودکش دچار سوء تغذیه و فقر غذایی باشد؛ چرا که مواد غذایی مورد استفاده‌اش چاق کننده بوده و کالری زیادی به کودک رسانده، ولی در نمودار رشدش بهبودی نمی‌بینیم یا مواد غذایی فاقد ارزش غذایی بوده و نتوانسته کودک را به حد نصاب استاندارد‌های رشد برساند؛
لذا گا‌ها خیلی از کودکانی که دچار سوءتغذیه هستند چاقی و یا لاغری مفرط دارند؛ حتی ممکن است دچار کوتاه قدی و کم وزنی هم باشند، اما این‌ها لزوما دچار فقر یا به نوعی عدم تمکن مالی نیستند بلکه به دلیل الگوی مصرف نادرست خانوار و یا ناآگاهی و ترجیحات رفتاری آن‌ها این مشکل ایجاد شده است که باید با فرهنگسازی و مواجه کردن خانوار با سبد غذایی مطلوب، این مسئله را تا حدودی حل کرد.
وی افزود: لذا با اجرای این طرح خواستیم هشداری دهیم درخصوص کودکانی که به هر دلیلی نتوانسته‌اند در مسیر رشد صحیح قرار بگیرند تا خانواده با تهیه این سبد برای کودک خود آن‌ها را از این شرایط خارج کنند.
مدیرکل دفتر امور حمایتی و توانمندسازی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی با تاکید بر اینکه خرید سرپرستان خانوار باید صرفا در راستای اقلام لحاظ شده در سبد اعلامی باشد لذا آن‌ها نمی‌توانند غیر این کالایی خریداری کنند گفت: این سبد با اقلام یاد شده در توافق با وزارت بهداشت بوده و تا سقف ۶۰۰ هزار تومان برای دهک‌های ششم و هفتم و یک میلیون تومان برای ۵ دهک اول درآمدی «رایگان» است اظهار کرد: چنانچه رقم خرید ماهانه خانواری از این سقف بیشتر شود باید مابه التفاوت خریدش را از جیب بپردازد.
شارژ اعتبار امنیت غذایی فقط ۲ ماه ذخیره و اگر مصرف نشود می‌سوزد
به گفته وی این طرح همه کودکان دارای کوتاه قدی کم وزنی و لاغری شدید ۵تا ۵۹ ماهه شناسایی شده توسط وزارت بهداشت را پوشش می‌دهد لذا تمامی فرزندان دچار مشکلات تغذیه‌ای، وزنی و قدی یک خانواده در این محدوده سنی را دربر می‌گیرد. این در حالیست که یارانه غذایی به صورت سرانه واریز و به ازای هر فرزند ۶۰۰ و یا یک میلیون تومان (بنابر دهک خانوار) حساب سرپرست شارژ می‌شود. به طور مثال اگر خانواده دهک اول بوده و ۴ فرزند با مشخصات مذکور داشته باشد، حساب سرپرست بابت این امر ماهانه ۴ میلیون تومان شارژ می‌شود.
وی با بیان اینکه اقشار آسیب‌پذیری داریم که علاوه بر حمایت‌های یارانه‌ای نیازمند حمایت‌های ویژه‌ای هستند یادآور شد: یکی از این اقشار، کودکان زیر ۵ سال‌اند که در مسیر رشد جسمی و ذهنی قرار دارند. خوشبختانه این مهم در راستای پرورش کودکانی سالم در بودجه سال ۱۴۰۲ به خوبی دیده شد و با کمک سازمان برنامه و بودجه به دلیل اهمیت این موضوع تخصیص‌های لازم به عنوان برنامه حمایتی داده شد. ضمنا در ماده ۲۴ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت نیز مکلف به حمایت از مادران باردار، شیرده و کودکان زیر ۵ سال نیازمند هستیم.
قیومی یکی دیگر اهداف این طرح را تغییر الگوی غذایی خانوارها اعلام کرد و در این خصوص بیان کرد: با توجه به اینکه پنجره جمعیتی کشور روبه بسته شدن و جمعیت رو به پیری می‌رود، استفاده از لبنیات برای سالمندان و افرادی بالای ۶۰ سال مورد تاکید است که هم در کالا برگ و هم در بهبود تغذیه اقشار آسیب‌پذیر و کودکان این امر را در نظر گرفتیم.
وی درخصوص شرایط خروج کودکان از طرح بهبود تغذیه کودکان اظهار کرد: با اتمام سن ۵۹ ماهگی کودک و یا رفع مشکلات تغذیه‌ای و وزنی و کوتاهی که پس از پایش‌های دوره‌ای اعلام می‌شود، کودکان مذکور از طرح خارج و کودکان شناسایی شده جدید نیز وارد طرح می‌شوند؛ لذا اجرای این طرح حمایتی با توجه به موارد گفته شده به صورت مشروط بوده و برای کودک شناسایی شده تا زمان بهبود در صورت مصرف منظم ادامه دار است و پس از بهبود، کودک از چرخه حمایت خارج می‌شود.
اما اگر به هر دلیلی کودک مصرف موادغذایی را انجام داد، اما منحنی رشدش بهبود نیافت حتما توسط همکاران وزارت بهداشت موضوع بررسی و آسیب شناسی می‌شود تا درمان لازم صورت گیرد.
وی در پایان خطاب به فروشگاه‌های متصل به طرح کالابرگ گفت: میزان خرید، کالای انتخابی و اینکه خانوارها از کدام فروشگاه خرید می‌کنند به صورت آنلاین رصد می‌شود لذا تخلف در فروش اقلام توسط فروشگاه‌ها نیز به راحتی امکان‌پذیر است و با فروشگاه‌های متخلف به شدت برخورد می‌شود.