سهام عدالت یکی از سیاست‌های حمایتی و اقتصادی دولت از اقشار مختلف جامعه است. این طرح از دولت نهم آغاز شد و به عنوان نوعی یارانه به وسیله شرکت‌های تعاونی استانی به متقاضیان اختصاص یافت.طی این سال‌ها، بسیاری از صاحبان سهام عدالت فوت کردند و سهام آنها بلاتکلیف مانده است. با توجه به ارزش روز سهام عدالت بسیاری از وراث افراد متوفی تصمیم دارند این دارایی را انتقال دهند. طبق اعلام رئیس سازمان بورس اوراق بهادار، فرایند انتقال سهام عدالت متوفیان آغاز و کارگزاری بیدار به عنوان متولی انتقال سهام عدالت به وراث انتخاب شده است.
به گزارش ایرنا از وزارت اقتصاد، جزئیات ثبت‌نام و دریافت سهام عدالت متوفیان توسط وراث آنها، اعلام شد.
سامانه مربوط به سهام عدالت متوفیان سامانه «میراث» نام دارد. عملکرد این سامانه «تسهیم هوشمند و انتقال مکانیزه دارایی متوفیان سهام عدالت به وراث ایشان» است. تعداد متوفیان مشمول بیش از ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر است و پیش‌بینی می‌شود که تعداد وراث بیش از ۱۵ میلیون نفر باشند. این سهام بیش از ۱۸ سال انباشت شده و از سال ١٣٨٤ تاکنون باقیمانده است.
پس از فرمان مقام معظم رهبری در اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ مبنی بر آزادسازی سهام عدالت از خرداد ماه سال ۱۳۹۹؛ تمام فرایندهای مربوط به شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس سهام عدالت به بازار سرمایه منتقل شد.
در این زمینه در بازار سرمایه اقداماتی مانند «صدور کد بورسی و رجیستری سهامداران در سامانه‌های مرکزی بازار سرمایه»؛ «ایجاد بستر و امکان معاملات سهام عدالت»؛ «پرداخت سود عملکرد سه سال شرکت‌های بورسی در پنج نوبت (دو سال به صورت دو بخش پرداخت شده است و یک سال به صورت یک بخش)؛ «ایجاد امکان توثیق برخط سهام عدالت نزد بانک‌ها و دریافت تسهیلات»؛ «برگزاری مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت به‌صورت الکترونیکی» انجام شده است.
هر کدام از ورثه می‌تواند بر اساس زمان‌بندی اعلام‌شده از سوی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه در رسانه‌های رسمی کشور با در دست داشتن مدارک مورد نیاز از جمله اصل گواهی انحصار وراثت به یکی از شعب منتخب مراجعه کرده و تشکیل پرونده دهد. مابقی کارها به صورت برخط انجام خواهد شد. به محض تشکیل پرونده تمام وراث می‌توانند آخرین وضعیت پرونده خود را از طریق درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه به آدرس https://ddnesdiran.ir پیگیری کنند.
در حال حاضر شعب مربوط به کارگزاری‌های بورس در حال ارائه خدمت هستند. در هفته‌های آتی شعب تعدادی از بانک‌ها و دفاتر خدمات الکترونیک قضائی و دفاتر پیشخوان دولت به این مجموعه اضافه خواهند شد.
سودهای سال‌های گذشته سهام عدالت
همچنین در بهار سال آینده و پس از تعیین تکلیف بخش عمده‌ای از پرونده‌های متوفیان؛ سودهای انباشته نیز بر اساس سهم‌الارث ذکرشده در گواهی حصر وراثت به حساب شماره شبای درج‌شده در سامانه سجام ( https://selam.ir) وراث واریز خواهد شد.
برای تشکیل پرونده و تقسیم دارایی هیچ اجباری برای سجامی بودن تمام وراث نیست. وراث برای انجام معامله در بازار سرمایه یا دریافت سودهای سهام عدالت باید رأسا و به صورت برخط برای ثبت‌نام و احراز هویت در سامانه سجام اقدام کنند.
همچنین سقف کارمزد ارائه این خدمت در دفاتر کارگزاری بورس، شعب بانک‌ها و دفاتر خدمات الکترونیک قضائی ۷۰ هزار تومان خواهد بود.
۱ - تا زمانی که بر اساس زمان‌بندی رسمی اعلام‌شده توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، نوبت تشکیل پرونده برای یک متوفی نرسیده باشد؛ امکان هیچگونه اقدامی از سوی این شرکت برای وراث آن متوفی نیست و این در زمینه تشکیل پرونده نیز هیچ مسئولیتی ندارد.
۲ - تقسیم دارایی صرفا مبتنی بر گواهی حصر وراثت خواهد بود؛ بنابراین اگر برای یک متوفی هنوز گواهی حصر وراثت دریافت نشده است؛ در نخستین فرصت و قبل از فرارسیدن نوبت اقدام شود؛
۳ - شخصی که برای تشکیل پرونده مراجعه می‌کند حتما باید قبلاً در سامانه سجام ثبت‌نام و احراز هویت کرده باشد.
۴ - شرکت سپرده‌گذاری مرکزی هیچگونه پیامکی در این زمینه با سرخط‌های شماره‌داری و بدون ماسک ارسال نمی‌کند.
۵ - وراث برای اطلاع از آخرین وضعیت پرونده خود صرفاً باید به سامانه درگاه یکپارچه ذینفعان به آدرس https://ddn.csdiran.ir مراجعه کنند.