مونتاژ خودروهای خارجی در صنعت خودروسازی هر کشوری نقش مهمی دارد. اگر محصولی از یک برند خودروسازی، در کشوری آنقدر محبوبیت پیدا کند که قادر باشد بخشی از بازار فروش خودرو را به دست خود بگیرد دیگر نیازی به پرداخت هزینه‌های سنگین حمل و نقل برای وارد کردن آن خودرو نیست و می‌توان با انتقال تکنولوژی ساخت آن خودرو به کشور مقصد، محصول را در همان کشور تولید و به بازار عرضه کرد.
به گزارش زومیت، در این مطلب به معرفی بهترین خودروهای مونتاژ شده در ایران می‌پردازیم. اگر برای شما جالب است که بدانید چه خودروهایی در داخل کشور مونتاژ شده‌اند همراه ما باشید.
صنعت خودروسازی ایران دوران پرتلاطمی را تجربه کرده و در گذشته‌ای نه‌چندان دور در دوران اوج خود قرار داشت که از زمان ساخت اولین کارخانه خودروسازی ایران، محصولات شرکت‌های مهمی از جمله شورولت، کادیلاک، مرسدس بنز، نیسان، کیا و… همگی در داخل کشور تولید شده‌اند. محصولاتی که با نظارت شرکت‌های مبدا برند، در سطح بهترین تولیدات خارجی قرار می‌گرفتند.
در این مقاله قصد داریم به بررسی چندین خودرو تولید و مونتاژ شده توسط کارخانه‌های خودروسازی داخلی در دهه‌های مختلف بپردازیم. برای آشنایی هرچه بیشتر با قدرت مونتاژ تولیدکنندگان داخل همراه ما باشید.
وقتی که نام کادیلاک شنیده می‌شود نمادی از قدرت و لوکس‌گرایی در ذهن افراد شکل می‌گیرد. یکی از دلایل مونتاژ این خودرو توسط شرکت جنرال موتورز ایران (پارس خودروی کنونی) اعتبار بخشیدن به این صنعت نوپا بود.
این فرآیند در حالی در دستور کار قرار گرفته بود که تا به حال هیچ‌یک از محصولات کادیلاک در خارج از خاک ایالات متحده آمریکا تولید نشده بودند. در حدود ۲۶۰۰ دستگاه کادیلاک سویل مونتاژ و با نام انحصاری ایرانی کادیلاک ایران به بازارهای داخلی و خارجی عرضه شد.
حال به بررسی مشخصات ظاهری و فنی این غول آمریکایی می‌پردازیم.
استایل خودروهای آمریکایی از قدیم تا به امروز مورد توجه افراد زیادی در دنیا بوده است؛ ساختار مکعبی این خودروها با کاپوت بلند و صندوق کوتاه، ظاهر بی‌نظیر و تجلی‌گر قدرت را برای افراد به‌همراه داشت و همچنین به رانندگان این محصولات حس مافیاگونه‌ای القا می‌کرد.
استفاده از متریال لوکس مانند کروم‌کاری درها، دور نوار چراغ‌ها، آینه‌ها و رینگ‌های براق این خودرو بر زیبایی آن دوچندان می‌افزود. چرم و متریال به‌کار گرفته شده در نمای داخلی این خودرو و پیچیده شدن بوی متریال درجه ۱ در کابین این محصول هر راننده‌ای را به وجد می‌آورد.
قلب تپنده‌ی این غول آمریکایی پیشرانه‌ی 5.7 لیتری شرکت اولدزمبیل است که با سیستم سوخت‌رسانی کاربراتوری قدرت و گشتاور فوق‌العاده‌ای را به زیر پدال گاز این خودرو انتقال می‌دهد که البته با گذر زمان به نسخه انژکتوری چند نقطه‌ای با کنترل کامپیوتری (ecu) ارتقا پیدا کرد که همین آپدیت‌ها تفاوت نسخه‌های مونتاژ شده این محصول در ایران و نسخه‌های تولید شده در کشور ایالات متحده آمریکا هستند.
اگر از شما بپرسند که محبوب‌ترین خودروی کلاسیک موجود در بازار ایران چه نام دارد، بی‌شک نام بیوک اسکای لارک جزو اولین انتخاب‌های شما خواهد بود. این خودروی کلاسیک و زیبا سهم زیادی از سدان‌های خانوادگی را در بین خودروهای آن زمان در اختیار داشت.
اسکای لارک‌های موجود در ایران در پنج تیپ B1، B2، B3، B4و B5 مونتاژ شده‌اند که B1 از کمترین آپشن تا B5 نسخه اسپرت این ماشین تقسیم‌بندی می‌شوند. بیشترین اسکای لارک‌های موجود در کشور ایران مربوط به تیپ سوم این ماشین یعنی B3 هستند که در سال‌های 1975 تا 1979 تولید شده‌اند.
البته لازم به ذکر است که این تقسیم‌بندی مربوط به ایران بوده و در کشور مبدا این چنین تیپ و کلاس‌بندی وجود نداشت.
بیشترین تفاوت این کلاس‌بندی مربوط به چرم سقف، شیفتر کنسولی، صندلی‌های نیمکتی یا اسپرت، گیربکس اتوماتیک یا دستی، شیشه بالابرهای برقی یا دستی و برخی امکانات فنی دیگر از جمله تغییرات مختصر در سرسیلندر این خودرو در تیپ‌های مختلف می‌توان اشاره کرد.
بدنه‌ی مستطیلی‌شکل خودرو به‌همراه خطوط ساده آن به‌نحوی با یکدیگر هماهنگ طراحی شده‌اند که دل هر راننده‌ای را با خود همراه می‌سازد. رنگ آبی درباری این خودرو از رنگ‌های خاص و پرطرفدار این محصول در داخل کشور ایران به‌شمار می‌رفت.
اسکای لارک‌های مونتاژ شده در ایران به پیشرانه‌ی 5.7 لیتری مجهز شده‌اند که گشتاور بالای 350 نیوتن‌متر را تولید کرده که این قدرت توسط یک گیربکس سه سرعته اتوماتیک TH350 به چرخ‌های عقب منتقل می‌شد.
قدرت این موتور در شرایط استاندارد بین ۱۵۷ تا ۱۸۰ اسب بخار بوده که در دور موتورهای مختلف این مقدار متغیر بود.
شورولت نوا در سال‌های ۱۹۶۱ تا ۱۹۸۸ در بازارهای جهانی تولید می‌شد. این خودرو در سال ۱۹۷۶ توسط جنرال موتورز آن زمان به بازار ایران جهت تولید و مونتاژ قدم گذاشت.
این خودروی محبوب شرکت شورولت دارای قابلیت‌های جدیدی از جمله ترمز دیسکی، سیستم تعلیق مدرن و تایرهای رادیال بود. به همین دلیل این خودرو تا سال‌های پایانی دهه ۶۰ میلادی در تیپ‌های مختلف مونتاژ شد.
تیپ‌های مختلفی از شورلت نوا در ایران مونتاژ شده‌اند که شامل تفاوت‌هایی در زمینه‌ی طراحی هستند. البته بسیاری از این کارها برای ارزان‌تر شدن قیمت نهایی این غول آمریکایی انجام گرفته؛ از جمله استفاده از رادیویی آلمانی به‌جای آمریکایی و تغییر چراغ‌ها.
فول‌ترین و مجهز‌ترین تیپ این خودرو مربوط به تیپ c6 است که دارای امکاناتی از جمله سپر‌های مقاوم در برابر ضربه، فرمان هیدرولیکی، شیشه‌های برقی، آینه‌های برقی با قابلیت کنترل از داخل، قفل مرکزی، ساسات و قطع‌کن خودکار و صندلی‌های جلوی یک‌تیکه که در زمان خود جزو شاهکارهای مهندسی محسوب می‌شد.
پیشرانه خطی ۶ سیلندر با حجم ۴۱۰۰ سی سی که توسط یک گیربکس سه سرعته قدرت تولیدی را به چرخ‌های عقب منتقل می‌کرد، توان تولید ۱۱۵ اسب بخار قدرت را ارائه می‌داد و مصرف بنزین آن به‌صورت ترکیبی ۱۲ لیتر در صد کیلومتر بوده است.
گیربکس‌های استفاده شده روی این خودرو انواع مختلفی دارد که از جمله آنها به گیربکس دستی روی فرمان، گیربکس دستی کنسولی، اتوماتیک کنسولی ۳۰۵ و اتوماتیک کنسولی ۳۵۰ می‌توان اشاره کرد.
یکی از برترین خودروهای ژاپنی مونتاژی در داخل کشور نیسان ماکسیما بود. خودرویی که تنها یک سال پس از تولید شدن به بازارهای داخلی راه پیدا کرد و با استقبال بالایی همراه شد؛ مسئولیت مونتاژ این خودرو را پارس خودرو بر عهده داشت و به مدت ۱۰ سال، از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۱ این خودرو را به‌صورت کامل در کارخانه خود مونتاژ می‌کرد.
نیسان ماکسیما یک سدان لوکس، قدرتمند و سریع با تعادل بسیار بالا بود که در نسخه‌های دنده دستی و اتومات در بازار، به فروش می‌رسید؛ خودرویی که بعد از گذشت ۱۱ سال از آخرین نسخه تولیدی آن همچنان قطعات دست دوم آن در بازار به‌وفور یافت می‌شود.
پارس خودرو در مدل‌های ۹۰ و ۹۱ این خودرو که به تیپ ۳ یا آپشنال شهرت یافتند از ۴ آپشن جدید و به‌روز استفاده کرد. آپشن سنسور عقب، دوربین عقب، مانیتور لمسی و کروز کنترل از امکاناتی بود که به‌صورت فابریک روی تیپ جدید این محصول استفاده شده بود.
بنز E کلاس یکی از خودروهای سطح بالای مونتاژ شده در ایران محسوب می‌شود، که برای دریافت مجوز مونتاژ این خودرو در داخل کشور سال 1381 ایران خودرو با شرکت بنز آلمان وارد مذاکره شد و توانست امتیاز مونتاژ این خودروی رده بالای اروپایی را دریافت کند.
حدودا ۴ سال طول کشید تا با ایجاد زیر ساخت‌های لازم اولین خودروی بنز مونتاژ شده در داخل، به بازار راه پیدا کند. خودرویی با دقت مونتاژی بسیار بالا!
در واقع ناظران آلمانی به‌شدت در خط مونتاژ این محصول سخت‌گیرانه برخورد می‌کردند که نتیجه نهایی آن، کیفیت هم‌تراز بنزهای مونتاژ شده در داخل با بنزهای وارداتی از آلمان بود.
مونتاژ بنز E کلاس در ایران توسط کارخانه تاپ خودرو که یکی از زیرمجموعه‌های ایران خودرو بود صورت می‌گرفت. البته تمامی قطعات این محصول در داخل مونتاژ نمی‌شد و حدود 1740 قطعه از این خودرو به‌طور مستقیم از آلمان وارد کشور می‌شد و کارکنان تاپ خودرو با مونتاژ به روش SKD، بنز E کلاس‌های ایرانی را تولید می‌کردند.
مونتاژ بنز E کلاس با امتناع ارائه قطعات از سوی شرکت بنز آلمان به‌دلیل دور قبلی تحریم‌ها پایان یافت و در نهایت خط تولید بنز شرکت تاپ خودرو برای همیشه بسته شد.
یکی دیگر از محصولات ژاپنی مونتاژ شده در داخل کشور نیسان تی ینا بود؛ خودرویی که در ابتدای عرضه خود به بازار با استقبال شدیدی روبه‌رو شد، اما با اوج گرفتن تحریم‌ها علیه صنعت خودرو در سال ۲۰۱۳ خط مونتاژ این خودرو بسته شد و نتوانست فروش فوق‌العاده ماکسیما را تکرار کند.
پارس خودرو در سال 2009 اندکی پس از واردات تی ینا به بازار کشور، خط مونتاژ این خودرو را ایجاد کرد و توانست در سال 1389 تی ینا را در دو تیپ XL و XV راهی بازار کند.
تیپ XV نسخه فول آپشن تی ینا است که به نسبت تیپ XL امکانات بیشتری را در دل خود جای داده بود؛ امکاناتی نظیر کنترل کشش، ایربگ‌های پرده‌ای، تهویه صندلی‌های جلو، سانروف، پارانوما و اتولایت.
به‌دلیل مونتاژ بسیار کم این خودرو، در داخل بازار قطعات یدکی این خودرو وضعیت مناسبی ندارند و به‌سختی می‌توان قطعات جایگزین مصرفی را پیدا کرد.
مزدا ۳ خودروی جان‌سخت ژاپنی، یکی از مهم‌ترین خودروهای مونتاژ شده در داخل کشور است که با رنو مگان در رقابت سرسختی قرار دارد. دو نسل از این خودروی مرغوب ژاپنی در داخل کشور به‌صورت کامل مونتاژ شد.
نسل اول خودروی مزدا 3 با پسوند BK در سه تیپ تحویل متقاضیان این خودرو شد. تیپ اول این ژاپنی پرادعا فاقد روکش چرم فرمان، دنده و صندلی‌ها بود و سیستم صوتی آن دارای ورودی کاست و سی دی بود و برای کاهش هزینه‌های تولید، گرم‌کن صندلی‌های جلو و سانروف از آن حذف شده بود.
اما تیپ ۳ این محصول ویژگی‌های متمایزی در ظاهر و امکانات رفاهی داشت؛ در طراحی نمای جلویی مزدا ۳ تیپ فول آپشن از اتولایت، مه‌شکن‌های مستطیلی، جلوپنجره و سپر اسپورت (طرح دو خط) و شبرنگ‌های اطراف سپر استفاده شده بود. در سایر نماها نیز شاهد به‌کارگیری رکاب‌های متفاوت و اسپویلر صندوق عقب هستیم.
تجربه استفاده و بازخوردهای به‌دست آمده از این خودرو حاکی از جان‌سخت بودن آن است. البته از یک خوروی ژاپنی نیز توقعی جز این نمی‌رود؛ مزدا ۳ خودرویی است که ایراداتش را در دل خود مخفی می‌کند تا خاطر شما آشفته نشود.
در سال 1389 وقت آن شده بود که خط تولید نسل قدیم مزدا 3 با یک به‌روزرسانی توانایی تولید نسل جدید این محصول را پیدا کند که در نتیجه آن مزدا 3 نیو با پسوند BL در خطوط مونتاژ گروه بهمن تولید و راهی بازار شد.
اما باز هم به‌دلیل تحریم‌های صنعت خودروسازی داخل، مونتاژ تمامی تیپ‌های مزدا در سال 1392 متوقف شد. البته در سال 1394 گروه بهمن مجددا توانست مجوز مونتاژ این خودرو در داخل را بگیرد؛ اما تیراژ مدل 1394 بسیار محدود بود و این در حالی بود که در این سال، نسل سوم مزدا 3 راهی بازارهای جهانی شده بود.
با گذشت حدود ۱۰ سال از عرضه این محصول، هنوز هم عده‌ای پیدا می‌شوند که این محصول را به خودروهای چینی وارد شده به کشور ترجیح می‌دهند. استهلاک پایین، عمر بالای قطعات، سواری عالی و عاری از هرگونه نویز، شتاب عالی، جعبه دنده هوشمند و پیشرانه خوش‌نفس مهم‌ترین دلایل این گروه برای خرید این خودرو هستند.
ضمن آن‌که بازار محصولات یدکی این خودرو کماکان در کشور وجود دارد و مالکان این خودرو نگرانی‌ای بابت تهیه لوازم مزدا ۳ ندارند.
مزدا ۳ جدید در ابتدا در سه تیپ ۱، ۲ و ۳ تحویل متقاضیان می‌شد که مونتاژ همگی آنان در سال‌های ۹۱ و ۹۲ متوقف شد. تولید تیپ ۴ این محصول نیز از سال ۱۳۹۱ در دستور کار قرار گرفت.
تیپ ۴ این محصول تفاوت خاصی با تیپ ۳ نداشت و تنها در رینگ‌ها، سپر و مه‌شکن دست‌خوش تغییراتی شده بود. همچنین در سال‌های ۹۲ تا ۹۳ مزدا ۳ با موتور ۱.۶ لیتری نیز راهی بازار شد که با استقبال خوبی مواجه نشد.
امکانات و تجهیزات به‌کار رفته در نسخه ۱.۷ لیتری مزدا ۳ همانند تیپ ۱ این محصول بود؛ اما گیربکس آن را دستی کرده بودند. همچنین بهمن موتور از سال ۱۳۹۷ به بعد، سه آپشن سنسور عقب، مانیتور و دوربین عقب را به این محصول اضافه کرد.
کیا سراتو یکی از محصولات معمولی مونتاژ شده در داخل کشور است که به‌اندازه موارد قبلی ذکر شده هیجان‌انگیز نیست؛ علت آن هم ایرانیزه‌سازی این محصول توسط سایپا است.
در واقع سایپا برای کاهش هزینه‌های تولیدی این محصول، امکاناتی نظیر ESP، آینه تاشو برقی، استارتر، ایربگ‌های جانبی و پرده‌ای و ترمز‌های دیسکی عقب را حذف کرده و قطعاتی در تریم داخلی نظیر رودری‌ها، صندلی‌ها و… داخلی‌سازی شده بودند که تفاوت کیفی زیاد این محصول با نمونه خارجی را نشان می‌داد.
از سوی دیگر زمانی سایپا مجوز مونتاژ سراتو نسل دوم را دریافت کرده بود که نسل سوم این محصول با کیفیت بسیار بالا به کشور وارد شده بود.
سایپا محصولات دیگر کیا مانند ریو و پراید را نیز در داخل مونتاژ کرده بود و از همان اوایل با چراغ سبز کیا برای مونتاژ سراتو مواجه شده بود؛ اما به‌دلیل تحریم‌ها تا سال ۱۳۹۳ نتوانست سراتو را وارد بازار کند.
سایپا بعد از یک سال در سال ۱۳۹۴ نسخه اتومات این محصول با موتور ۲۰۰۰ را راهی بازار کرد که به نسبت نسخه دنده‌ای به امکانات بیشتری نظیر کروز کنترل، تهویه اتومات و اتولایت مجهز شده بود.
در ادامه سایپا در سال ۱۳۹۶ نسخه آپشنال این محصول را با امکاناتی نظیر سانروف، سوییچ هوشمند، پدال شیفتر، صندلی با روکش چرم و سنسور دوربین عقب راهی بازار کرد.
یکی از پیشرفته‌ترین و بهترین خودروهای مونتاژ شده در ایران هیوندای النترا نسل ششم است. محصولی به‌روز با پاس کردن انواع استانداردهای اروپایی و آمریکایی در داخل کشور و در سال ۱۳۹۶ تولید شد و اولین نمونه‌های آن در زمستان ۱۳۹۷ تحویل متقاضیان شد. مهم‌ترین نکته در خصوص این محصول، مونتاژ نسخه فول آپشن آن در داخل کشور بود؛ آن هم بدون هیچ کم و کاستی!
نسخه‌های اولیه تولید شده این محصول دارای موتور ۱.۸ لیتری بودند که نمی‌توانست نیاز قشر علاقه‌مند به سرعت را همچون کیا سراتو و مزدا ۳ برطرف سازد. اما خوشبختانه نسل ششم هیوندای النترا با موتور ۲ لیتری نیز به بازار کشور وارد شد تا علاقه‌مندان به محصولات هیوندای کمبودی را در این خصوص احساس نکنند.
پیشرانه 2 لیتری این محصول قدرتی معادل 152 اسب بخار را با تنفس طبیعی برای آن فراهم می‌کرد. همچنین این پیشرانه در دور موتور 4500rpm به گشتاور 196 نیوتن‌متر می‌رسید. گیربکس این محصول نیز از نوع 6 سرعته اتوماتیک بود که نیروی تولیدی را به چرخ‌های جلو منتقل می‌کرد.
مجموعه فنی این محصول شتاب صفر تا صد قابل قبولی را برای آن به ارمغان می‌آورد. این محصول تنها در مدت زمان ۱۰ ثانیه از حالت ایستا به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسید که برای یک سدان شهری رقم قابل قبولی محسوب می‌شود.
بعد از آمریکایی‌ها، آلمانی‌ها، ژاپنی‌ها و کره‌ای‌ها، این‌بار نوبت فرانسوی‌ها بود که با مونتاژ خودروی خود در ایران از بازار داخلی کشور سهم فروش دریافت کنند. به همین دلیل خط تولید پژو ۲۰۰۸ محصول سال ۲۰۱۳ فرانسه در کشور راه‌اندازی شد. البته نسخه ۲۰۱۶ یا فیس لیفت شده این محصول در داخل کشور مونتاژ شد.
پژو ۲۰۰۸ فیس لیفت شده یک کراس اوور کوچک خانوادگی با پیشرانه قدرتمند بود که از امکانات رفاهی متعددی بهره می‌برد.
امکاناتی نظیر: سیستم کنترل کشش و پایداری، سیستم کنترل حرکت در سربالایی، دی‌لایت، اتولایت، فرمان برقی حساس به سرعت با قابلیت تنظیم در ۴ جهت، نمایشگر مالتی‌مدیا ۷ اینچی با کنتراست بالا، تهویه مطبوع اتوماتیک با تنظیمات دوگانه، دوربین عقب، روکش پارچه‌ای صندلی‌ها، شیشه بالابر آنتی‌ترپ، سنسور پارک عقب، پایش فشار باد تایرها، آینه‌های جانبی تاشونده برقی به‌همراه گرم‌کن، سنسور پارک عقب، شش عدد ایربگ در نواحی مختلف از جمله ایربگ‌های پرده‌ای،ترمز کمکی، سنسور باران و…
پژو ۲۰۰۸ فیس لیفت از یک موتور ۱.۶ لیتری توربوشارژر با قدرت ۱۶۳ اسب بخار و گشتاور ۲۴۰ نیوتن‌متر بهره می‌برد که این خودرو را جزو قوی‌ترین خودروهای کراس کوچک بازار قرار می‌دهد.
توان تولید شده توسط این موتور به‌وسیله یک گیبربکس ۶ سرعته اتوماتیک به چرخ‌های جلو منتقل می‌شود؛ قدرت پیشرانه و نرمی عملکرد گیربکس برای تعویض دنده و همچنین ضرایب دنده حساب شده سبب شده بود تا رانندگان این محصول از عملکرد رانندگی آن به‌شدت راضی باشند.
شتاب صفر تا ۱۰۰ پژو ۲۰۰۸ در شرایط استاندارد و با استفاده از بنزین سوپر در حدود ۸.۲ ثانیه برآورد شده است که برای خودرویی در این سبک رقم قابل قبولی به‌شمار می‌رود.
نظر شما در مورد بهترین خودروهای مونتاژ شده در ایران چیست؟ آیا این محصولات قدیمی را ترجیح می‌دهید یا خودروهای چینی که جدیدا در ایران مونتاژ می‌شوند؟