واضح است که برخی از رفتارهای سبک زندگی، مانند سیگار کشیدن و تغذیه نامناسب، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد. گاهی اوقات ژنتیک و عوامل ارثی نیز در این موضوع نقش دارند. اما عامل دیگری که شاید کمتر به آن توجه کرده باشید، ویروس‌ها هستند. گاهی اوقات و در شرایط نادر، یک ویروس ممکن است یک عامل محرک برای بروز سرطان باشد.
به گزارش خبرآنلاین، ابتلا و بروز سرطان به واسطه ویروس‌ها در اکثر افراد اتفاق نادری است، اما غیرممکن نیست. لازم است بدانید ویروس‌ها قادرند باعث ایجاد برخی سرطان‌ها شوند، به ویژه در افرادی که رفتارهای پرخطری مانند: «استفاده از داروهای داخل وریدی و استفاده مشترک از سوزن، داشتن رابطه جنسی محافظت‌نشده با چندین شریک جنسی، واکسینه نشدن در برابر ویروس‌های خاص مرتبط با سرطان» دارند.
ویروس‌ها چگونه می‌توانند باعث سرطان شوند؟
سرطان به خودی خود ماهیت ویروسی ندارد، اما می‌تواند نتیجه ویروسی باشد که کد ژنتیکی DNA سلول شما را تغییر می‌دهد. هنگامی که یک ویروس وارد یک سلول سالم می‌شود، به DNA سلول می‌چسبد و سعی می‌کند کد ژنتیکی و نحوه رشد و نگهداری سلول‌های بدن را تغییر دهد. همین موضوع باعث می‌شود سلول‌ها رفتار غیر طبیعی داشته باشند. در نهایت برخی از سلول‌های غیرطبیعی، به صورت خارج از کنترل تکثیر می‌شوند و تومور سرطانی ایجاد می‌کنند.
اکثر ویروس‌ها، مانند آنهایی که باعث سرماخوردگی و آنفلوانزا می‌شوند، هرگز به مرحله آخر، یعنی سرطانی شدن، نمی‌رسند.
برای مثال، ویروس‌هایی که ریه‌ها و مجاری هوایی شما را آلوده می‌کنند، برای مدت طولانی در بدن باقی نمی‌مانند. حتی اگر ویروس وارد سلول‌های راه هوایی شما شود و به DNA شما بچسبد، سیستم ایمنی شما به سرعت از شر سلول‌های معیوب خلاص می‌شود. با این حال، سلول‌های سایر نواحی بدن، مانند کبد، بیشتر در معرض آسیب هستند و عفونت در سلول‌های این اندام‌ها ممکن است خطرناک‌تر باشد.
ویروس‌های مرتبط با سرطان
تعداد کمی از ویروس‌ها با سرطان مرتبط هستند، اما با این حال برخی از آنها بسیار رایج هستند:
ویروس اپشتین بار (EBV)
این ویروس با نام انگلیسی «Epstein–Barr virus» یک ویروس تبخال است که از طریق بزاق منتقل می‌شود. عفونت EBV خطر لنفوم بورکیت، برخی از انواع لنفوم هوچکین و غیرهوجکین و سرطان معده را افزایش می‌دهد.
EBV به طور مادام العمر در بدن باقی می‌ماند و معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما گاهی اوقات می‌تواند باعث ایجاد نوعی لنفوم یا سرطان سیستم لنفاوی شود.
در حال حاضر هیچ واکسنی برای ویروس اپشتین بار وجود ندارد، اما شما می‌توانید با عدم اشتراک‌گذاری وسایل شخصی، غذا، نوشیدنی یا اجتناب از بوسیدن افراد مبتلا به این ویروس، احتمال ابتلا به این ویروس را محدود کنید.
هپاتیت B و C
این ویروس‌ها از طریق تماس با خون آلوده و رابطه جنسی با فرد آلوده منتقل می‌شوند. افراد مبتلا به این ویروس‌ها، هپاتیت یا کبد ملتهب دارند. اگر عفونت طولانی‌مدت باشد، می‌تواند به طور دائم به کبد شما آسیب برساند که این وضعیت «سیروز» نامیده می‌شود. سیروز می‌تواند منجر به سرطان کبد شود.
جهت پیشگیری از ابتلا به هپاتیت B باید در سنین کودکی واکسن آن را تریق کرد.
تنها راه کنترل و درمان هپاتیت C مصرف دارو است. تا کنون واکسنی برای هپاتیت C تولید و عرضه نشده است.
ویروس هرپس انسانی ۸ (HHV-۸)
این ویروس بیشتر از طریق بزاق منتقل می‌شود، اما ممکن است از طریق تماس جنسی یا خون نیز منتقل شود. این ویروس در اکثر افراد مبتلا، علائمی ایجاد نمی‌کند، اما گاهی می‌تواند باعث ایجاد سارکوم کاپوزی شود، به خصوص در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
سارکوم کاپوزی، یک نوع سرطان سلول‌های عروقی نسبتاً نادر است که در انسان‌ها شایع است و باعث ایجاد تورم و ضایعات پوستی قهوه‌ای – صورتی رنگ بر روی سطوح مختلف بدن می‌شود.
انجام رابطه جنسی ایمن، احتمال ابتلا به ویروس هرپس انسانی ۸ را کاهش می‌دهد.
ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)
ویروس HIV با نام کامل «Human immunodeficiency virus» از طریق تماس با خون آلوده و رابطه جنسی محافظت‌نشده با فرد آلوده منتقل می‌شود. در حالی که HIV بیشتر به دلیل ایجاد ایدز شناخته می‌شود، گلبول‌های سفید خون را آلوده و سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند؛ که این وضعیت، خطر ابتلا به انواع بیماری‌ها از جمله سرطان را افزایش می‌دهد.
HIV با سارکوم کاپوزی، سرطان دهانه رحم و سرطان مقعد مرتبط است.
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
این ویروس می‌تواند پوست یا غشاهای مخاطی شما را آلوده کند. گاهی اوقات باعث ایجاد زگیل تناسلی هم می‌شود. فعالیت جنسی ناایمن از علل اصلی آلوده شدن به HPV است. پس از بهبودی، معمولاً سیستم ایمنی از عفونت این ویروس پاک می‌شود، اما گاهی اوقات HPV می‌تواند باعث سرطان دهانه رحم و حتی سرطان گلو شود.
برای پیشگیری از ابتلا به این ویروس بهتر است واکسن HPV دریافت کنید.
چگونه از خود محافظت کنیم؟
بهترین راه برای محافظت از خود در برابر سرطان ناشی از ویروس، محافظت از خود در برابر ابتلا به ویروس در وهله اول است. این محافظت شامل اجتناب از رفتارهای پرخطر مانند داشتن رابطه جنسی ناایمن و استفاده از سوزن‌های مشترک است.
واکسن‌ها نیز می‌توانند به میزان قابل توجهی خطر ابتلا به عفونت را کاهش دهند. اگرچه هیچ واکسنی برای هپاتیت C و HIV وجود ندارد، اما داروهایی هستند که در صورت آلوده‌شدن می‌توانند میزان قدرت ویروس را در بدن به حداقل برسانند.