میریانا اسپولیاریک، رئیس کمیته بین المللی صلیب سرخ - «شما یا با ما هستید یا علیه ما» این حکم، قرن ها بشر را در اردوگاه های مخالف دسته بندی کرده است. اینطور گفته می شود که این کلمات را سیسِرون به ژولیوس سزار گفته است. هنوز، رهبران سیاسی در سراسر جهان از این کلمات برای کسب حمایت استفاده می کنند.
با افزایش تنش‌های قدرت‌های بزرگ و بروز جنگ‌ها، این روزها ممکن است ایده بی‌طرفی برای بسیاری از مردم در بهترین حالت بی هنگام و در بدترین حالت غیراخلاقی به نظر برسد اما لازم است که ما فضایی را برای بی طرف ماندن ایجاد کنیم تا انسانیت خود را پاس داریم. امروزه، در بسیاری جاها اقدامات بشردوستانه بی‌طرفانه در معرض تهدیدهای جدی قرار دارند.
جانبداری در مخاصمه یک انگیزه طبیعی است اما سازمان من، کمیته بین المللی صلیب سرخ، نمی تواند جانبداری کند. اگر این کار را می‌کردیم، امکان ارائه کمک‌های بشردوستانه به مردم در پرمناقشه ترین صحنه‌های مخاصمه مسلحانه جهان وجود نداشت.
مشکل اینجاست: غیرنظامیانی که متأثر از مخاصمات مسلحانه هستند (چه در اوکراین، چه در سودان و چه در سوریه) همیشه کمکی را که به آن نیاز دارند دریافت نمی‌کنند. بدتر از آن، آنها در تبادل آتش یا زمانی که جنگجویان قوانین جنگ را زیر پا می گذارند، مجروح و کشته می شوند.
وحشت از جنگ جهانی دوم همه کشورهای جهان را بر آن داشت تا با حمایت های زمان جنگ که در کنوانسیون های ژنو گنجانده شده بود موافقت کنند. با تکیه بر قواعد جنگ که قدمتی چند صد ساله دارد، آنها درصدد اند با ممنوع کردن تجاوز جنسی، شکنجه یا اعدام اسیران جنگی، درد و رنج انسانی را به حداقل برسانند.
قوانین جنگ برای مهار بدترین غرایز نوع بشر به وجود آمده است چرا که موانع این چنین در برابر وحشیگری وسیله ای برای حفظ راه های به سوی صلح است.
کنوانسیون های ژنو، برای انجام وظایف زمان جنگ، به طور خاص از کمیته بین المللی صلیب سرخ نام می برد. اما هر زمان که طرف ها به این حقوق پایبند نبوده اند، تیم های ما دسترسی کمتری از آنچه لازم است به غیرنظامیان نیازمند و اسرای جنگی داشته اند.
یک نهاد بشردوستانه بی طرف یکی از ویژگی های متمایز نظام بین الملل است که بدون آن کل سیستم ضعیف تر است. ارزش‌های اصلی مندرج در حقوق بین‌المللی بشردوستانه که تقریباً 75 سال پیش مورد توافق جهانی قرار گرفت، در آن زمان از غیرنظامیان، سربازان و اسرای جنگی محافظت می‌کرد. و امروز نیز این کار را می کنند.
ارزش یک نهاد بی طرف و بی غرضی که برای کمک به قربانیان جنگ اختصاص یافته است چیست؟
در جریان مخاصمه مسلحانه میان روسیه و اوکراین، کمیته بین المللی صلیب سرخ از صدها اسیر جنگی از هر دو طرف مخاصمه بازدید کرده است. (ما از تمامی اسرا بازدید نکرده‌ایم و به کارمان برای انجام این امر ادامه می‌دهیم.) این کار تنها به دلیل تعهد و پایبندی ما به اصل بی‌طرفی امکان پذیر است (که از این طریق به دنبال برقراری گفتگوی سازنده با تمامی طرف‌ها هستیم تا بتوانیم شرایط قربانیان مخاصمات مسلحانه را بهبود دهیم). این امر مستلزم ایجاد اعتماد در طول زمان است و به نفع زندانیان و خانواده های آنها در هر دو طرف است.
همین رویکرد به ما این امکان را داد که عملیات خود را در جریان درگیری در تیگری در اتیوپی ادامه دهیم، جایی که کمک های دارویی را به درمانگاه های فرسوده ارسال کردیم. در سوریه، این بدان معناست که ما توانسته‌ایم غذا و دارو را برای بیش از یک دهه به جوامع نیازمند برسانیم. در ماه آوریل، تیم های ما نزدیک به 1000 بازداشتی را از همه طرف های مخاصمه یمن به کشورشان انتقال دادند.
بی طرفی ما به ما اجازه می دهد تا از بازداشت شدگان در خلیج گوانتانامو بازدید کنیم؛ به ما این امکان را داد که وضعیت سلامتی یک خلبان آمریکایی اسیر شده در سومالی را در سال 1993 در حادثه معروف به «شاهین سیاه سقوط کرد» بررسی کنیم.
بی طرف شناخته شدن در یک مخاصمه به ما این امکان را می دهد که در مناطق سرزمینی تحت کنترل طرفین مخاصمه، ایمن تر و مؤثرتر عمل کنیم. با نظارت مداوم روش هایی که کلمات و افعال ممکن است بر درک از بی طرفی تأثیر بگذارد، کمیته بین المللی صلیب سرخ تلاش می کند تا بهانه دادن به متخاصمان برای امتناع، مسدود سازی یا ممانعت از کارش جلوگیری کند.
این کار می تواند شامل هماهنگی با طرفین مخاصمه برای ایجاد یک گذرگاه امن برای غیرنظامیان باشد؛ اقدامی که تقریباً همیشه به همکاری هر دو طرف نیاز دارد آنطور که سال گذشته در اوکراین انجام دادیم. این کار شامل تسهیل تبادل بقایای مبارزان کشته شده است، آنطور که مدت ها در افغانستان انجام دادیم. و همچنین این کار ما را قادر می سازد که اخبار را با اعضای خانواده هایی که بواسطه خشونت از هم جدا شده اند، تبادل کنیم؛ آنطور که در مناطقی مانند سودان جنوبی و کلمبیا این کار را انجام می دهیم.
اغلب نیز بی طرفی ما اشتباه درک می شود. این امر وسیله ای است برای کمک رسانی بر پایه نیاز و به معنای رضایت در برابر رنج ناشی از جنایات جنگی و دیگر موارد نقض حقوق [بین المللی بشردوستانه] نیست. ما دیدگاه های خود را در مورد این نقض ها و اثرات مضر آن در گفتگوی مستقیم و محرمانه با مقامات ابراز می کنیم. تجربه ما نشان می دهد که این رویکرد به احتمال زیاد منجر به نتیجه نهایی مثبت می شود و در عین حال دسترسی به افراد نیازمند را حفظ می کند.
لازم نیست همه بی طرف باشند. اما ملت ها باید به فضای بی طرفیِ بشردوستانه احترام بگذارند. آنجا که دنیا طرفی را می گیرد، ما طرف انسانیت هستیم. دنیا با طرفداری ما از انسانیت جای بهتری است.
جهان نیاز دارد که طرفداران حق پرقدرت شوند
ما طرف انسانیت هستیم. دنیا با طرفداری ما از انسانیت جای بهتری است.