عصر ایران - بیماری لایم یک بیماری عفونی است که توسط باکتری بورلیا بورگدورفری (Borrelia burgdorferi) ایجاد می شود. این پاتوژن از طریق نیش کنه پا سیاه به انسان منتقل می شود. کنه پس از تغذیه از آهو، پرندگان یا موش آلوده، حامل باکتری نام برده می شود.
کنه برای انتقال عفونت باید حدود 36 تا 48 ساعت روی پوست باشد. گفتنی است که بسیاری از افراد مبتلا به بیماری لایم هیچ خاطره ای از نیش کنه ندارند. این بیماری برای اولین بار در سال 1975 در شهر اولد لایم، کنتیکت شناسایی شد و در حال حاضر شایع ترین بیماری منتقله از طریق کنه در اروپا و آمریکا به شمار می رود.
افرادی که در مناطق جنگلی شناخته شده به انتقال این بیماری زندگی می کنند یا تنها برای گردش به این نواحی سر زده اند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری لایم هستند. علاوه بر این، کسانی که حیوانات خانگی دارند و معمولا به نواحی جنگلی رفت و آمد می کنند نیز باید بسیار محتاط باشند زیرا با ریسک بالاتری رو به رو خواهند بود.
لازم به ذکر است که تمامی نکات عنوان شده در خصوص این بیماری از طریق وب سایت کتابخانه ملی پزشکی آمریکا در دسترس علاقه مندان قرار گرفته است.
افراد مبتلا به بیماری لایم ممکن است واکنش متفاوتی به آن نشان دهند. علاوه بر این علائم نیز می توانند از نظر شدت متفاوت باشند.
هرچند این بیماری به طور معمول به سه مرحله تقسیم می شود (مرحله 1 که شامل علائم شبه سرماخوردگی و پوستی است، مرحله 2 که شامل علائم عصبی همچون فلج بلز و اختلالات قلبی است و مرحله 3 که متشکل از تظاهرات مفصلی است)، علائم می توانند با یکدیگر همپوشانی داشته باشند. حتی ممکن است برخی از بیماران به یکباره با مراحل بعدی بیماری بدون تجربه علائم مرحله قبلی مواجه شوند.
شماری از علائم شایع بیماری لایم عبارت اند از:
- راش صاف و دایره ای شکل در هر نقطه از بدن که مشابه یک بیضی قرمز یا چشم گاو است
- خستگی
- درد و تورم مفاصل
- دردهای عضلانی
- سردرد
- تب
- تورم غدد لنفاوی
- اختلالات خواب
- مشکل در تمرکز
در صورت مشاهده هر یک از این علائم فورا به پزشک مراجعه کنید.
کودکان نیز معمولا علائم بیماری لایم را درست مانند بزرگسالان تجربه می کنند. از جمله این نشانه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خستگی
- درد مفاصل و عضلات
- تب
- سایر علائم شبه آنفلوانزا
این علائم ممکن است بلافاصله پس از عفونت یا حتی ماه ها الی سال ها بعد رخ دهند.
همچنین این احتمال وجود دارد که متوجه یک سری علائم روانی در کودک خود شوید. بر اساس مطالعه ای مربوط به سال 2019، برخی از والدین مشکلات روانشناختی زیر را در فرزندانشان که مبتلا به بیماری لایم بودند، گزارش کردند:
- خشم یا پرخاشگری
- تغییرات خلق و خو
- افسردگی
- کابوس های شبانه
در نتیجه اگر به نظر می رسد که فرزند شما متفاوت از گذشته عمل می کند و نمی تواند توضیح دهد که چه احساسی دارد، بسیار مهم است که با یک پزشک متخصص در این خصوص صحبت کنید. چرا که این تغییرات می توانند نشانه ابتلا به بیماری های مختلف از جمله لایم باشند.
اگر پس از ابتلا به این بیماری با آنتی بیوتیک های مناسب درمان شده اید اما همچنان علائم آزار دهنده مذکور را تجربه می‌کنید، به وضعیتی تحت عنوان سندرم پس از بیماری لایم یا سندرم بیماری لایم پس از درمان دچار شده اید.
بر اساس مقاله ای که در سال 2016 در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شد، حدود 10 تا 20 درصد از افراد مبتلا به بیماری لایم این سندرم را تجربه می کنند. علت آن نیز همچنان ناشناخته است. سندرم پسا لایم می تواند بر تحرک و مهارت های شناختی تاثیر منفی بگذارد. درمان در درجه اول بر کاهش درد و ناراحتی فیزیکی متمرکز است. اکثر افراد بهبود می یابند، اما ممکن است چندین ماه یا حتی چندین سال طول بکشد.
علائم سندرم پس از بیماری لایم مشابه نشانه هایی هستند که در مراحل اولیه بیماری رخ می دهند. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- خستگی
- مشکل در خوابیدن
- درد مفاصل یا عضلات
- درد یا تورم در مفاصل بزرگ مانند زانو، شانه و آرنج
- مشکل در تمرکز و اختلال حافظه کوتاه مدت
- مشکلات گفتاری
بیماری لایم در مراحل اولیه بهتر از هر زمان دیگری درمان می شود. از این رو روند درمان در مرحله نخست شامل یک دوره 10 تا 14 روزه تجویز آنتی بیوتیک های خوراکی برای از بین بردن عفونت است.
داروهای مورد استفاده برای درمان بیماری لایم عبارت اند از:
- داکسی سایکلین، آموکسی سیلین یا سفوروکسیم که درمان های خط اول در بزرگسالان و کودکان هستند
- سفوروکسیم و آموکسی سیلین که در بیماران شیرده استفاده می شوند
- آنتی بیوتیک های داخل وریدی (IV) برای برخی از اشکال بیماری لایم، از جمله مواردی که درگیری قلب یا سیستم عصبی مرکزی (CNS) وجود دارد
پس از بهبود و پایان دوره درمان، متخصصین مراقبت های بهداشتی معمولا به رژیم های خوراکی روی می آورند. دوره کامل درمان عمدتا 14 تا 28 روز طول می کشد. آرتریت لایم نیز یکی از تظاهرات مراحل پایانی بیماری است که ممکن است در برخی افراد دیده شود و در بیشتر موارد با آنتی بیوتیک های خوراکی به مدت 28 روز درمان می شود.