عصرایران؛ رضا غبیشاوی - 12 فروردین، سالگرد اعلام نتیجه رفراندوم (همه پرسی) سال 1358 است. در این رای گیری، اکثریت مردم ایران به تغییر حکومت ایران از "شاهنشاهی به "جمهوری اسلامی" رای دادند.
تعیین نوع حکومت (State) یک کشور از طریق همه پرسی در جهان بی سابقه است و تنها نمونه آن در ایران قابل ذکر است. ایران تنها کشور جهان است که حکومت آن از طریق همه پرسی تعیین و برقرار شد.
البته کشورهای متعددی در جهان با همه پرسی، استقلال خود را کسب کرده اند و ایجاد شده اند (مثل سودان جنوبی و الجزایر).
همه پرسی تعیین حکومت "جمهوری اسلامی" - فروردین 1358
همه پرسی ابزار مدرن برای حل اختلافات پیچیده و غیرعادی است که در جهان دموکراتیک به کرات از آن استفاده می شود. اختلافاتی که به راه های عادی قابل حل نباشند و به بن بست رسیده اند؛ اختلافاتی که پیچیده شده اند یا حل آنها تابو شده باشد؛ اختلافاتی که دو طرف، از قدرت مساوی برخوردارند و ابزارهای معمول، قادر به حل اختلاف نیستند؛ اختلافاتی که به اصطلاح "ناموسی" شده‌اند و هر گونه تغییر در وضعیت آنها با اتهام رسوایی روبه رو می‌شود؛ اختلافاتی که یک طرف، اقلیت قدرتمند و پرنفوذ است که به پذیرش رای اکثریت رضایت نمی دهد؛ اختلافاتی که حل آنها به سود منافع جامعه است اما بخش کوچکی، به دلیل منافع سیاسی یا مادی یا ارزشی اجازه حل مشکل را نمی دهد؛ اختلافاتی که تعصبات ارزشی – تاریخی – فرهنگی، مانع از راه حل می شوند از این جمله هستند.
در کل، رفراندوم حل اختلافات به وسیله ای مشروع و همه پذیر است که مسوولیت آن متوجه توده مردم می شود و در نتیجه، طرف های اختلاف، با مسوولیت و تبعات روانی – ارزشی تغییر وضعیت روبه رو نمی‌شوند.
ایران امروزی هم با تعداد زیادی از این نوع اختلافات و چالش ها روبه رو است که همه پرسی بهترین راه برای عبور از آنهاست.
وقتی با همه پرسی نوع حکومت را می توان تعیین و حکومت جدیدی تاسیس کرد قطعا مسائل کوچکتر و زیرمجموعه حکومت را هم به طریق اولی می توان با این ابزار تعیین تکلیف کرد.
Twitter @RezaGhbeishawi