به گزارش پژوهشگاه فناوری انرژی، آب و محیط زیست دانشگاه صنعتی شریف، به دلیل کمبود سوخت دوم نیروگاه ها و صنایع کشور مجبور به مصرف مازوت هستند که درصد بالای گوگرد موجود در مازوت باعث می شود این فراورده نقش بسزایی در آلایندگی داشته باشد و هزینه گوگرد زدایی از فرآورده هم که باید از مبدا یعنی پالایشگاه ها صورت بگیرد نیز انجام نمی شود و بدین ترتیب مازوت به عنوان سوختی مخرب و متهم ردیف اول آلایندگی هوا محسوب می شود.
براساس گزارشی که پژوهشکده علوم و فناوری های انرژی، آب و محیط زیست دانشگاه صنعتی شریف منتشر کرده است عدم توجه کافی وزارت نیرو ( عمدتا به علت کمبود منابع ) به افزایش بازده نیروگاه ها و عدم توسعه نیروگاه های تجدیدپذیر باعث شده استفاده از سوخت مازوت در نیروگاهها بویژه در فصول سرد سال افزایش یابد، به گونه ای که استفاده از این سوخت مازوت در یکسال اخیر رشد خیره کننده ای داشته و از حدود 18 میلیون لیتر در روز در سالهای قبل به روزانه 45 میلیون لیتر در سال 1401 رسیده است.
همچنین شدت مصرف سوخت خودروهای سبک و سنگین و سپس کیفیت آن نیز از دیگر علل آلودگی هوای کشور عنوان شده است. در واقع کیفیت سوخت تولیدی برای خودروها در سالهای اخیر به ویژه تا سال گذشته مطلوب(یورو 4 و 5) بوده اما کاهش محسوسی در مصرف سوخت خودروهای تولیدی کشور هم صورت نگرفته است و از آنجا که تولید انتشار با مصرف سوخت رابطه مستقیمی دارد، این امر در انتشار گسترده آلودگی در کلان شهرها نقش مهمی ایفا کرده است.
بر اساس گزارش پژوهشگاه انرژی صنعتی شریف بر اساس آلودگی هوای شهری ناشی از توسعه صنعتی و گسترش شهرنشینی در دهه‌ای اخیر روندی فزاینده به خود گرفته و تغییرات اقلیمی ایجاد شده در مناطق نیمه خشک و تولید و انتشار ریزگردها، مزید بر علت شده است و سهم منابع متحرک در بسیاری از شهرهای ایران کاملا قابل توجه است و طبق گزارش شرکت کنترل هوا در سال 1396 برای شهر تهران حدود 80 درصد منابع انتشار آلاینده ها( اولیه) از منابع متحرک و 20 درصد از منابع ساکن است .
این گزارش حاکی از آن است کل آلودگی تولیدی در شهر تهران مطابق اخبار منتشر شده توسط شرکت کنترل کیفیت هوا بیش از 720 هزارتن در سال است و این مقدار از ظرفیت خودپالایشی اتمسفر در شهر تهران بسیار بیشتر است . برای کاهش آلودگی علاوه بر این مقدار باید به حد مجاز آلاینده ها نیز توجه داشت. در شهر تهران مهمترین پارامتر آلودگی که دراکثر مواقع از حد مجاز فراتر رفته و باعث مرگ ومیر افراد بسیاری زیادی در سال می شود ذرات معلق PM2.5 است. این آلاینده ها هم به صورت اولیه و هم به صورت ثانویه در اتمسفر تولید می شود .
فایل گزارش برای مطالعه کامل این پژوهش برای علاقمندان در لینک زیر قابل دسترس است: