فرهیختگان نوشت: مولدسازی دارایی‌های دولت از آن دست طرح‌های پرحاشیه‌ای است که حرف و حدیث‌های مختلفی درباره آن مطرح شد. در این بین دانشجویان غیر از موضع‌گیری‌های مختلفی که داشتند، تلاش کردند صدای خود را به گوش مسئولان برسانند و نظرات مختلفی را درخصوص این طرح ارائه دادند.
یکی از این راه‌ها گفتگو با مسئولان است که در این راستا اعضای کارگروه مبارزه با فساد و تبعیض بسیج دانشجویی دانشگاه امیرکبیر با روح‌الله ایزدخواه، نماینده مردم تهران در مجلس به گفتگو نشستند. مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
روح‌الله ایزدخواه، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی درخصوص مصوبه مولدسازی و تقابل جنبش دانشجویی با آن بیان کرد: «توصیه من به جنبش دانشجویی این است که به مسائل فنی مصوبه مولدسازی ورود نکنند. چون سال‌هاست اموال زیادی توسط دستگاه‌ها جمع شده و استفاده‌ای ندارد. پول بادآورده نفت به دولت رسیده و آن‌ها با این پول ملک خریدند. خرید ملک تنها کاری است که کسی به آن کار ندارد. اگر همین هزینه صرف R&D یا تحقیقات می‌شد، معضلات بسیار زیادی برایشان داشت، اما خرید ملک راحت‌ترین کار بود. انبوه دارایی‌ها در دولت تلنبار شده است. پس در اصل بحث مولدسازی استدلال قوی است. اما ما به شیوه کار ایراد می‌گیریم. شیوه کار مملو از تناقضات است. حتی همین ساختار نیز مملو از تناقضات است. اینکه برخی می‌گویند اگر به ساختار ایراد بگیرید به رهبری ایراد گرفته‌اید، حرف درستی نیست. ساختار و شیوه و روش همه تصمیم سران بوده است. رهبری طراح نبود و سران طراح بودند؛ افرادی که این مصوبه را روی میز سران گذاشتند.»
مبنای حقوقی هیات هفت نفره از کجا آمده است؟
او با اشاره به اینکه باید به ساختار و شیوه ایراد گرفت، در ادامه گفت: «خصوصی‌سازی‌ها اغلب قانونی بودند. اغلب طبق روش و قانون انجام شده است، یعنی چیزی به نام دزدی علنی وجود نداشته است. هپکو و هفت‌تپه و... علنی دزدیده نشده بودند، اما اجحاف داشتیم. اینکه بخواهیم تفکیک کنیم که ساختار و شیوه درست است و اجرا بد است؛ اشتباه است. برنامه توسعه می‌نویسیم و اجرا چیز دیگری است، اگر بگوییم قانون درست بود و اجرا بد بود اشتباه است. این تفکیک‌ها دیگر نخ‌نماست. باید به شیوه‌ها و ساختار‌ها تناقضات رفت و آن‌ها را جار زد. مثلا مبنای حقوقی این هیات هفت‌نفره چیست؟ این هیات از کجا آمده؟ آیا برای هر مساله‌ای هیات هفت‌نفره تشکیل می‌شود؟ آیا این یک روال عادی در جمهوری اسلامی ایران است؟»
ایزدخواه درباره تجربه بد هیات هفت‌نفره در زمان انقلاب توضیح داد: «من به یاد دارم که در اوایل انقلاب برای تعیین‌تکلیف زمین‌های اصلاحات ارضی یک هیات هفت‌نفره ایجاد شد که به نظر اغلب (صاحب‌نظران) تجربه بی‌خودی بود! زمین‌ها خردتر و اوضاع بدتر شد. نکته اول این است که مبنای حقوقی، قانونی، شرعی این هیات هفت نفره از کجا آمده است؟ آیا شما برای اصلاح نظام بانکی هم هیات هفت‌نفره تشکیل می‌دهید؟ که البته بانک‌ها هم شدیدا مقاومت می‌کنند. اگر مبنای تشکیل هیات هفت‌نفره، میزان مقاومت برخلاف تصمیمات است؛ درباره خیلی از مسائل کشور مقاومت وجود دارد. طبق مواد ۱۶ و ۱۷ قانون رفع موانع تولید برای فروش بنگاه‌های بانکی الزام اخذ مالیات وجود دارد. اما آیا این قانون اجرا شده است؟»
نماینده مجلس به دلیل تغییر ریل‌ها مصونیت دارد
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در مورد مصونیت نمایندگان مجلس افزود: «طبق همین قانون بانک‌ها باید امسال ۵۰ درصد درخصوص بنگاه‌داری مالیات می‌دادند. آیا محقق شده است؟ آنجا هم مقاومت شده، بانک مرکزی و همچنین بانک‌های عامل مقاومت کردند. بانک‌های خصوصی نیز فاجعه آفریدند. آنجا هم هیات تشکیل شد؟ اگر این شیوه، شیوه معقول و رایجی است بگویید تا ما در اصل آن تشکیک نکنیم. اما درباره مصونیت؛ مصونیتی که نماینده مجلس دارد، ربطی به این موارد ندارد. این نهاد مجلس و قانونگذار است که در تمام دنیا وجود دارد. اما یک مبنای منطقی پشت این مصونیت وجود دارد. نماینده مجلس قرار است ریل‌ها را تغییر دهد. اگر قرار باشد پشت هر تغییر و تصمیمی پاسخگو باشد که اصلا ریلی تغییر نمی‌کند. مجلس ریل‌گذار و قانونگذار کشور است. باید مصونیت داشته باشد تا بتواند نظم اشتباه را بر هم بزند و ریل جدید بگذارد. شان مجلس جای دیگر و در راس امور است. از این دست تناقضات در این مصوبه وجود دارد.»
ایزدخواه در ادامه صحبت‌ها خود بر فسادزا بودن فروش اموال تاکید کرد و گفت: «درحال حاضر فساد‌های بسیاری در مزایده‌ها وجود دارد. فروش روش پرفسادی است. چرا روشی با فسادزایی کمتر و حتی ضدفسادانتخاب نشد که درحال حاضر به مجریان مصونیت داده شود؟ مثلا می‌توانستیم اراضی دولتی را به مردم و تعاونی‌ها بدهیم تا احیا کنند و به این شرط زمین‌ها را به مردم می‌دهیم. مالکیت زمین واگذار نمی‌شود و فروش زمین نخواهیم داشت، اما کرایه دولت را بدهند. حال در این روش اگر لازم بود به مجریان مصونیت می‌دادید. چرا از این دست فعالیت‌ها صورت نگرفت؟ فروش یعنی اینکه از فردا رئیس سازمان برنامه و بودجه انتهای هر ماه اگر برای حقوق کارمندان بودجه کم داشته باشد، تلفن را برمی‌دارد و به وزارتخانه‌ها زنگ می‌زند و سراغ فروش املاک را می‌گیرد. اگر قرار بود براساس قانون فعلی باشد معضلاتی داشت و در فرآیند‌های طولانی قرار می‌گرفت. اما درحال حاضر با هیات هفت‌نفره‌ای روبه‌رو هستیم که مصونیت دارد.»
فروش زیر قیمت املاک معیاری ندارد
او با تاکید بر اینکه فروش زیر قیمت املاک معیاری ندارد، در ادامه گفت: «حتی اگر در ۷۰۰۰ همت تا ۱۰۰۰۰ همت اگر یک هزارم هم فساد شود، معادل ۱۰ هزار میلیارد تومان است. ادامه صحبت‌های من ناظر به دولت است. آقای دولت، یک‌سال از عمر دولت شما گذشته است و مشکلات کشور هم که خلق‌الساعه نیست. حداقل چهارسال است تحریم شدید هستیم و سیستم بانکی قفل و درآمد‌های دولت کم است. شما اگر همان یک سال و نیم پیش می‌گفتید راه‌حلتان فروش ۱۰۰۰۰ همت از اموال دولت است، نظر کارشناسان و نخبگان نسبت به آن چه بود؟ اقبال مردم چطور؟ ده سال نگذشته است که بگویید همه راه‌ها را رفتیم و نشد که حالا به این راه دست زدید؟ آیا مردمی‌سازی اقتصاد را پیش گرفتید؟ مردمی‌سازی یارانه‌های شما تورم ۵۰ و ۶۰ درصدی شد. دوباره مجبور شدید همان اقلامی را که یارانه آن‌ها برداشته شد با تخفیف عرضه کنید یا گوشت گرم را از خارج از کشور وارد کنید.
ایزدخواه با اشاره به سکوت جنش دانشجویی درباره این مصوبه گفت: «اگر جریان نخبه انقلابی اکنون سکوت کنند، چوبش را خواهد خورد. چند سال دیگر باید جلوی هفت تپه‌هایی دیگری تجمع کنند. اما این بار دیگر تقصیر خودشان است. چون سکوت کردند. حتی اگر هر فسادی رخ دهد. جریان مطالبه‌گر حق اعتراض نخواهند داشت، چراکه مصونیت داده شد و قانونی بود و اعتراضی نشد. در نتیجه طبق قانون عمل کردند. درخصوصی‌سازی هم خلاف قانون اجرا نشد و کمتر خصوصی‌سازی را پیدا می‌کنید که قانون را نقض کرده باشد؛ که قانون نقض شده باشد. کسی دزدی علنی نکرده بود! اما آیا آن‌ها تجربیات موفقی بود؟ سیستم دولتی ما بیمار است. شما این سیستم بیمار را اصلاح نکردید؟ مصونیت را به چه کسی می‌دهید؟ بحث شخص نیست. بحث سلسله مراتب است. آیا در حال حاضر فساد و لابی در نظام مهندسی مسکن و کارشناسان دادگستری و... کم اتفاق می‌افتد؟ در‌حالی‌که این سیستم بیمار است و آن را اصلاح نکردیم، فرمان آزاد‌باش به نفع بروکراسی‌های موجود داده‌ایم؟»
درباره تناقضات مولدسازی مطالبه‌گر باشید
او در ادامه تصریح کرد: «تمام دولت‌ها وقت اولیه چهارساله‌ای دارند و به این صورت هستند. چرا دولت‌های قبل این فرمان را اجرا نکرده‌اند و این اذن را از رهبری نگرفتند؟ حتی در سال ۱۳۹۹ هم این موضوع مطرح شد، اما سران به این دلیل که به لحاظ سیاسی با هم اختلاف نظر داشتند، به توافق نرسیدند. اگر کار غلط است که ربطی به جناح سران ندارد. اگر کار درست است که همان زمان باید تصویب می‌شد و کشور دو سال عقب نمی‌افتاد. این موضوع تناقض است و مطالبه‌گر باید در مورد آن سوال کند. نباید از باب فنی آن وارد شد تا آچمز شویم، بحث باید به این صورت باشد که تناقضاتی پیش روی ما قرار دارد و به دنبال پاسخ این تناقضات باشیم. برای مثال برای رفع موانع تولید چه کردید؟ ما در این زمینه مصوبات روی زمین مانده داریم. از دیوان محاسبات بپرسید قانون رفع موانع تولید زیر ۲۰ درصد اجرایی شده است.»
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه باید برای قانون‌های فعلی مصونیت بدهیم، عنوان کرد: «قوانینی که مجلس و شورای نگهبان تایید کردند، قابل نظارت، شاخص‌گذاری، ارزیابی هستند و آیین‌نامه اجرایی دارند. مثلا در مساله تعاونی‌ها و در بند ب، سیاست‌های کلی وجود دارد. قرار بود ۳۰ درصد از خصوصی‌سازی‌ها به تعاونی‌های فراگیر داده شود! آقای دولت برای اصلاح این سیستم قدم بردار پیگیر مطالبات باش. اقتصاد ما راه‌های نرفته زیادی دارد که به نفع مردم، اقتصاد مقاومتی، پیشرفت و استقلال کشور است. در حال حاضر به سراغ راه‌هایی می‌رویم که در لیبرال‌ترین حکومت‌های جهان هم وجود ندارد.»
ایزدخواه در جواب به این سوال که به‌نظر می‌رسد مصوبات شورای سران معمولا در زمان‌هایی است که مقاومتی نسبت به نظر این افراد وجود دارد، گفت: «یکی از مسائل ما این است که شورای سران چه حد یقفی دارد؟ چه اختیاراتی دارد و چه اختیاراتی ندارد؟ رابطه این شورا با قانون اساسی و سیاست‌های کلی چیست؟ قرار بر این است کشور براساس قوانین اداره شود. طبق سیاست‌های کلی نباید موازی‌کاری شود. خب این شورا که با قوای مقننه و قضائیه موازی‌کاری می‌کند. آیا شورای هماهنگی سران قرار است مثل شورای رهبری شود؟ چون قبلا در مذاکرات اصلاح قانون اساسی بحث بود که ما رهبر بگذاریم یا شورای رهبری بگذاریم؟ مسبوق به سابقه است.»
او در ادامه درباره اینکه آیا سیاست قوا به این مورد قائل است که نهاد مسئول دور زده شود، افزود: این همان مساله‌ای است که از ابتدا به آن اشاره شد، اگر قرار بر این است که اصلاح براساس اصلاح ساختاری فرآیند‌ها و مکانیسم‌ها شکل بگیرد، از این طریق راه به جایی نمی‌بریم. دیگر مجلس‌انگیزه‌ای برای اصلاح نخواهد داشت. مثلا اگر قرار بود تصمیمات سریعی گرفته شود، مکانیسم‌های درونی مجلس را اصلاح می‌کردید تا اگر نیاز به گرفتن تصمیمات خلق‌الساعه بود، بتوانید بگیرید و به پروسه طولانی قانون‌گذاری وارد نشود. در این صورت با یک تیر دو نشان می‌زدیم و هم فرآیند‌های موجود اصلاح می‌شد و هم دولت به مقصود خود می‌رسید.»
گسترش شورا‌های موازی استقلال مجلس را به خطر می‌اندازد
ایزدخواه در پاسخ به این سوال که ستاد کرونا نیز تا حد زیادی موازی با مجلس بود و گسترش شورای موازی استقلال مجلس را به خطر می‌اندازد، عنوان کرد: «بله، ستاد کرونا خود جریمه وضع می‌کرد و قانون می‌گذاشت. محدود می‌کرد و آزادی‌ها را می‌گرفت. در‌حالی‌که تمام این موارد در قانون اساسی از وظایف مجلس است. شک نداشته باشید که همین‌طور است، مجمع تشخیص، نهاد هیات عالی نظارت بر سیاست‌های کلی تاسیس می‌کند که مجلس را وتو کند. شورای عالی امنیت ملی که از ابتدا قانونگذار بود و دبیرخانه آن مجلس را وتو می‌کند. شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز از ابتدا در حوزه خود قانونگذار بود، حالا هم که سران اضافه شده است. در حال حاضر چه چیزی از مجلس مانده است؟ تا چه حد در راس امور است؟»
او با تاکید بر اینکه مجلس حتی نمی‌تواند جلوی ستاد کرونا را بگیرد، توضیح داد: «این ستاد حق نداشت که آزادی مردم را بگیرد و آن‌ها را جریمه کند. ما اعتراض هم کردیم، اما به جایی نرسید. حتی گفته شد که مصوبات ستاد کرونا حکم حکومتی است. این اطلاق کجا تصویب شد؟ چه چیز از جمهوریت مانده است؟ چرا نمایندگان باید برای ۱۰۰ میلیارد بحث کنند در‌حالی‌که برای ۱۰۰۰۰ همت به این صورت تصمیم می‌گیرند. بودجه را هم همین‌طور تصویب کنید! آن هم یک‌سال است و براساس آیین‌نامه سران قوا امکان تصویب آن در شورا وجود دارد.
مولدسازی را تنها برای حل کسری بودجه می‌خواهند
نماینده مجلس شورای اسلامی درباره نظر نمایندگان در این خصوص بیان کرد: «نمایندگان کمی گیج و کمی منتقد هستند. در مجلس باید یک قوه عاقله جمعی تصمیم‌گیری کند. زمانی که رئیس مجلس خود جزء سران است و این مصوبه را اجرا کرده، چگونه می‌توان در این مجلس تصمیم‌گیری کرد؟ زمانی که هیات‌رئیسه به کوچک‌ترین انتقاداتی پاسخ می‌دهد و برخورد می‌کند چه بگوییم؟ اگر شما دانشجویان سکوت کنید خودتان باختید؛ چون اعتراض نکردید. با گفتن ان‌شاءالله خیر است و درست است، هیچ‌چیز حل نمی‌شود. فردا هر اتفاقی افتد نمی‌توانید اعتراض کنید، چون الان سکوت کردید! باید هر فسادی که اتفاق افتاد چشمان‌تان را ببندید.»
ایزدخواه با تاکید بر اینکه در قانون خصوصی‌سازی نیز واگذاری محض در کار نبود، گفت: «در قانون بحث‌های دیگری ماند پیمان مدیریتی هم بود، بحث تعاونی‌ها هم آمده بود، اما چه شد؟ این حرف‌ها برای دانشگاه‌ها خوب است، اما برای اجرا فایده‌ای ندارد. شما هم می‌گویید فروش و مولدسازی و کار‌های دیگر، اما «و»ای وجود ندارد. وقتی کف‌گیر به ته‌دیگ بخورد، فقط فروش می‌ماند و وقتی برای کار‌های دیگر نمی‌ماند. چرا عطش دولت برای فروش اینقدر بالا است؟ چرا واگذاری تحت مدیریت انجام نمی‌دهید؟ چرا فقط می‌گویید فروش؟ در عمل فروش راحت‌ترین کار است. درواقع نگاه دولت درآمدزایی است و این موضوع بسیار خطرناک است. اشتباه خصوصی‌سازی این بود که دولت هرکجا که نیاز داشت، خصوصی‌سازی می‌کرد. در اسناد بالادستی اصلا کلمه فروش وجود ندارد. جدا از اجرا اصلا نیت اشتباه بود. در حال حاضر دولت درباره مولدسازی با عدد صحبت می‌کند یعنی مولدسازی را تنها برای حل مشکل کسری بودجه می‌خواهد.»
با کدام معیار بسنجیم که فسادی در کار نیست؟
او با اشاره به اینکه دولت مولدسازی را بهره‌وری نمی‌بیند، بیان کرد: «مردمی‌سازی وجود ندارد، نمی‌شود گفت، چون دولت خودی است پس چشم‌مان را بر این مسائل ببندیم. اصلا بر فرض که اموال را مولد کردید و به‌قیمت روز فروختید. می‌خواهید چه کنید؟ این موارد گنگ است. معیار شما چیست تا ما بتوانیم بسنجیم که فسادی در کار نیست؟ یک اقتصاد سودازده و فسادزده‌ای داریم که این تصمیمات برای چنین اقتصادی سم است. بروکراسی شفاف و کارآمدی وجود ندارد که این تصمیمات را می‌گیرید. سوال از آقای رئیسی این است که شما گفتید می‌خواهید ریشه‌های فساد را بخشکانید. فرمودید اصل بر کارنامه است و نه برنامه. مردم نیز پذیرفتند و به شما رای دادند. خب بگویید که صرفا در این مصوبه چگونه ریشه فساد خشکانده شده؟ در مردمی‌سازی یارانه‌ها چه شد؟ سیستم ارز کار خودش را کرد و شکاف بیشتر شد. ارز دولتی از ۴۲۰۰ به ۲۸۵۰۰ رسید! اگر تعهد دارید بر این مبنا بمانید و مردم براین اساس به شما اعتماد کردند، دفاع کنید که چطور جلوی فساد ایستاده‌اید.»
ایزدخواه درباره نظر روسای قوه قضائیه و مقننه درخصوص مولدسازی گفت: «به نظر من روسای قوه قضائیه و مقننه در مقابل بروکرات‌های دولتی تسلیم شدند. این دو نفر از نهاد تخصصی خود غفلت کردند و پا گذاشتند روی جایگاه قانونی نهاد خود و به تصمیمات خلق‌الساعه برنامه‌سازان و تصمیم‌گیران دولتی تن دادند. دولت همواره به فکر فروش و افزایش درآمد‌ها از هر راهی است. اما نهاد مجلس و قوه قضائیه که دو قوه مستقل هستند از مواضع خود کوتاه آمدند. سوال من از آقای قالیباف و آقای اژه‌ای این است که شما چه پاسخی برای کنار گذاشتن و وتو کردن نهاد مجلس دارید؟ این دو نفرنهاد خود را با این تصمیم وتو کردند. با چه توجیهی نهاد خودتان را کنار زدید؟ باید از تصمیم‌خودشان دفاع کنند. اگر نهاد شما مشکل دارد خب آن را اصلاح کنید! کی قرار است رویه‌ها را در کشور اصلاح کنیم؟ برجام، تعدیل و تثبیت هم خلق‌الساعه تصویب شد. هیچ فرقی در شکلش نمی‌کند و فقط افراد تغییر کردند. آیا با تغییر افراد روش‌ها تطهیر می‌شود؟ اصل ماجرا به‌قدری موضوع پرتناقضی است که اصلا جزئیات مطرح نیست.»
خون‌ریزی را متوجه فساد‌های دولتی بکنیم بعد مردم
نماینده مجلس شورای اسلامی با تاکید روی عدم سکوت جنبش دانشجویی، عنوان کرد: «اگر سکوت کنید، فردا به هیچ فسادی نمی‌توانید، اعتراض کنید، چون ممکن است این فساد به‌قدری بزرگ باشد که باقی فساد‌ها در برابرشان عددی نباشد. مشکل این است که عزیزان قرار نیست به چیزی جز وضع موجود فکر کنند آن وقت می‌خواهند با اداره دوپینگی، کشور را اداره کنند. تصمیماتی می‌گیرند که صدای همه را در می‌آورد. اگر قرار نیست کشور را اصلاح اساسی کنیم خب گفتمان و شعار برای چیست؟ یک جنگ سیاسی می‌گذاشتیم و رئیس‌جمهور را انتخاب می‌کردیم. این همه جوانان کشور درباره مسائلی مانند اقتصاد مقاومتی، تحول نرم‌افزاری، گام دوم، پیشرفت، مردمی‌سازی و... کار کرده‌اند. کجا به کار گرفته شد؟ برای این بود که این‌ها تبدیل به سیاست شوند، حکمرانانی که با این شعار‌ها می‌آیند باید به آن پایبند باشند.»
او با اشاره به اینکه هر اصلاحی خون و خون‌ریزی دارد گفت: «حرف ما این است که خون‌ریزی را اول متوجه فساد‌های دولتی بکنیم بعد متوجه مردم شود. اینقدر این مسائل (دولتی) بزرگ است که نوبت به مردم نمی‌رسد. اول سفره مردم و اموال بیت‌المال را چوب حراج می‌زنیم و بعد به سراغ دولت می‌رویم و، چون حاکمیت مقاومت می‌کند صورت‌مساله را پاک می‌کنیم. سیستم بروکراسی لخت عقب‌مانده‌ای داریم. کی قرار است این سیستم اصلاح شود؟ همین زمان‌هاست.»
ایزدخواه درباره اینکه مولدسازی برای مردم نفع دارد یا خیر گفت: «خیر. موتور تولید کسری بودجه، موتور تولید تورم کار خودش را می‌کند. یکی از این موتور‌ها بانک خصوصی است. بازار غیررسمی ارز، موتور خلق نرخ ارز افسارگسیخته است. خب کجا این‌ها را جمع کردیم؟ کجا جلوی آن‌ها را گرفتیم؟ اصلا اذن رهبری بگیرید و این مسائل را ضربتی جمع کنید. اصلا سکوت را به‌صلاح نمی‌دانم. آقایان ماله‌کش شما را توجیه نکنند که چشم‌تان را ببندید و بگویند این‌ها نفرات خودی هستند.»