بحران مخاطب ؛ شصت درصد ایتالیایی‌ها در سال ۲۰۲۲ به سینما نرفتند

عصر ایران ؛ سمیه بنی هاشم - طبق گزارش های اعلام شده در سال جاری بیش از نیمی از جمعیت ایتالیا پا به سالنهای سینما نگذاشته‌اند. این آمار طبق اطلاعات ارائه شده در گزارش موسسه ی تحقیقاتی SWG برای وزارت فرهنگ این کشور به دست آمده است.

در ایتالیا طی سالهای اخیر، بیش از یکصد فیلم تولید می شود که بخش اعظمی از آن ها در جذب مخاطب با شکست رو به رو می شوند و پس از مدت کوتاهی از اکران برداشته می شوند.

این درحالی است که از آغاز توسعه سینما و صنعت فیلمسازی در دنیا ، فیلمسازان و آهنگسازان فیلم و بازیگران ایتالیایی بسیاری ، موفقیت های داخلی و جهانی کسب کرده اند و در جنبش‌های سینمایی در جهان تأثیرگذار بوده‌اند.

 تا سال ۲۰۱۸ فیلم‌های ایتالیایی ۱۴ مرتبه و بیش از هر کشوری برنده ی  جایزه ی اسکار بهترین فیلم زبان خارجی و ۱۲ بار برنده ی جایزه ی نخل طلایی (  یعنی دومین کشور در دنیا پس از ایالات متحده آمریکا ) بوده اند. 

لوکینو ویسکونتی، ویتوریو دسیکا، روبرتوروسلینی، فدریکوفلینی، پیر پائولو پازولینی، چزاره زاواتینی و میکل آنجلو آنتونیونی، بخشی از فیلمسازان و نویسندگان سینمای ایتالیا بودند که بعد از جنگ جهانی دوم،رخوت سینمای این کشور را تکان داده و با فیلم‌هایشان جنبش رئالیسم و نئو رئالیسم ایتالیا را در این کشور ایجاد کردند.

فیلم‌های مهم این دوران مانند: "دزد دوچرخه" ساخته ی ویتوریو دسیکا، "رم شهر بی دفاع " ساخته ی روبرتو روسیلینی، "جاده "ساخته ی فدریکو فلینی، "روکو و برادرانش" ساخته ی لوکینو ویسکونتی، همگی نقاط عطف سینمای ایتالیا در این دوران طلایی به‌شمار می‌آیند و نسل جدید سینمای هنری ایتالیا هم که در دهه ۷۰ سر و شکل گرفت و سینماگران جدیدی مانند: برادران تاویانی، برناردو برتولوچی، و بعدتر روبرتو بنینی و نانی مورتی و جوزپه تورناتوره و ...  توانستند جان تازه‌ای به سینمای ایتالیا بدهند.

اما امروزه  و با افت چشمگیر صنعت سینما در ایتالیا ، یکی از نکات حائز اهمیت ،نحوه ی غلط مدیریت سینما است که منجر به عدم رشد کافی این هنر صنعت شده است. به طور حتم یکی از مهمترین اشتباهاتی که می توان به آن اشاره کرد، تشویق به تولید بیش از حد فیلم هایی بدون مخاطب است که هیچ  تاثیری بر رشد سینمای این کشور نداشته اند.

از سوی دیگر دسترسی هر چه بیشتر به فیلم‌های سینمایی در پلتفرم‌های گوناگون، منجر به این شده که بخشی از ایتالیایی ها از رفتن به سالن های سینما خودداری کنند ؛اما ساده انگارانه است که باور کنیم تنها این مسأله منجر به ایجاد چنین مسأله ای شده است. 

در این میان البته بخشی از کاهش چشمگیر مخاطبان سینما، متاثر از شیوع بیماری کرونا و محدودیت های ناشی از آن هم بوده است.

در همین حال سیاست گذاری های تازه ای برای جبران این شکست در سینمای ایتالیا در حال انجام و اقدام است که در بخش بعدی این مطلب به آن خواهیم پرداخت. 

درحالی که آمارها همچنان حکایت از آن دارد که سینمای امروز ایتالیا با مشکلات فراوانی در جذب مخاطب روبرو است ودر سال ۲۰۲۲ هم تنها هفت فیلم سینمایی ایتالیایی توانستند کف فروش و جذب تماشاگر را به دست آورند؛ اما به کار گیری شیوه های تبلیغاتی بهتر، ارائه ی تخفیف های ویژه برای خرید بلیط، فراهم کردن امکانات رفاهی در سینماها و تجهیز سالن های سینمایی و از همه مهمتر، ساخت و توزیع و اکران بهتر و با برنامه تر فیلم های سینمایی ، از جمله راهکارهایی هستند که مسئولان سینمایی این کشورسعی دارند توسط آنها به رونق هر چه بیشتر سالن های سینما کمک کنند.

در این میان کورسوهای امیدی نیز وجود دارد؛ چراکه طبق گزارشی که اخیرا موسسه ی تحقیقاتی SWG تهیه کرده ، اگر تغییرات محسوس باشد، ۵۱ درصد از مردم  تصمیم می گیرند امسال بیشتر به سینما بروند. در همین حال برای بهبود بخشیدن به شرایط موجود در سینما، سرمایه گذاری با هدف ارتقا بخشیدن دانش سینمایی، ایجاد فضاهای تازه به منظور صحبت کردن درباره ی سینما با هدف آگاهی بخشی هر چه بیشتر در خصوص واقعیت های موجود، در دستور کار قرار گرفته است.

این تحقیقات نشان می‌دهد، همچنین اگر راهکارهای درنظر گرفته شده ی تولید، منجر به ساخت فیلم های گیشه پسند تر و جذاب تر شود، می تواند در جذب هر چه بیشتر مخاطبان به دیدن آثار سینمایی در سالن های سینما نقش چشمگیری داشته باشد.

این محققان معتقدند که لازمه ی رونق بخشیدن به سینما،بازیابی بینش سینمایی است و این امر مستلزم نگارش فیلمنامه هایی پر کشش است و از سوی دیگر ایجاد فضاهایی که بتوانند به ثمر بخشیدن هر چه بیشتر این هنر- صنعت کمک کنند. 

موازی با جذابیت بخشیدن به فیلم ها ،سینما باید در سالن های سینمایی هم به رشد هر چه بیشتر دست یابد که این مسأله خود نیازمند ایجاد امکانات رفاهی مناسب و ابزارهایی است که به این رشد و شکوفایی سرعت بخشند.

 سینمای ایتالیا هنوز بیمار است؛ اما واکسنی که می‌تواند آن را بهبود بخشد، همان ۵۱ درصد از افرادی هستند که می‌خواهند دوباره به سینما بازگردند و حضور دلچسبی را در آنجا تجربه کنند. 

سینما دوستان و فعالان سینمای ایتالیا می گویند این افراد به منزله ی سرمایه ای هستند که باید از هدر دادن آنها با فراهم کردن شرایط مناسبی که به آنها اشاره شد ، هر چه سریعتر جلوگیری کرد.