رُزماری ماسکو نویسنده‌ی کتاب «راهنمای جیبی تماشای کبوترها» درباره‌ی آن‌ها نوشته است: «کبوترها شگفتی‌های بیولوژیکی هستند. آن‌ها به جوجه‌هایشان شیر (شیر چینه‌دان) می‌دهند. آن‌ها قادرند تقریباً به طور عمودی پرواز کنند. آن‌ها رنگ‌هایی را می‌بینند که ما قادر به دیدنشان نیستیم، اصواتی را می‌شنوند که ما قادر به شنیدن‌شان نیستیم و با استفاده از مکانیسم‌هایی که ما درک کاملی از آن‌ها نداریم از فاصلۀ صد‌ها مایلی راهشان را پیدا می‌کنند. آن‌ها نادیده‌گرفته‌شده‌ترین پرندگان دنیا هستند.»
جالب اینجاست که هیچ تفاوت علمی میان کبوترها و گونه‌ی بسیار محبوب‌ترشان یعنی قمری‌ها وجود ندارد. هر دو پرنده اعضای خانواده‌ی Columbidae هستند و در حالی که واژه‌ی Pigeon (کبوتر) برای اشاره به گونه‌های بزرگ‌تر و Dove (قمری) برای اشاره به گونه‌های کوچک‌تر به کار می‌رود، ماسکو در کتاب راهنمای تصویری خود به این نکته اشاره کرده است که در حقیقت هیچ فرق علمی یا تکاملی میان این دو گونه وجود ندارد. افزون بر این، کبوترهای همه‌جاحاضر در شهر‌های سراسر دنیا از نسل پرنده‌ای هستند که به کبوتر یا کفتر چاهی معروف است و مدت‌ها پیش مردم آن را اهلی کردند.
(کبوتر نیکوباریکا nicobarica)
شواهدی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد حداقل ۷۶۰۰۰ سال پیش کبوترهای وحشی منبع غذایی عمده‌ی نئاندرتال‌ها و انسان‌های بعدی بودند. خدمت گرانبهای کبوترهای اهلی در نامه‌رسانی برای بسیاری از تمدن‌های مختلف از روم باستان گرفته تا چنگیزخان شناخته‌شده است. ماسکو در این باره نوشته است: «کبوترها در بیشتر تاریخ حیاتشان نمایانگر ثروت و قدرت بودند. آن‌ها فِراری‌های پرنده هستند.»
در برخی از بخش‌های دنیا، سریع‌ترین کبوترها هنوز قیمت‌های سرسام‌آوری دارند. سال ۲۰۲۰، یک کبوتر مسابقه‌ای منحصر به فرد به نام نیو کیم حدود ۱.۹ میلیون دلار در یک حراج بلژیکی فروخته شد. باوجود کثرت کبوترها در زندگی شهری، تصور دنیا بدون آن‌ها دشوار است، اما حتی این پرندگان سازش‌پذیر هم از خطر انقراض ایمن نیستند. در دهه‌ی ۱۸۰۰، تصور میشد کبوتر وحشی یا پَسِنجِر (به معنای مسافر) با جمعیتی حدود سه میلیارد یکی از فراوان‌ترین پرنده‌ها (اگر نگوییم فراوان‌ترین) در دنیا است، اما انسان‌ها کمتر از یک قرن بعد به واسطه‌ی عطش سیری‌ناپذیرشان برای گوشت این پرنده و قطع گسترده‌ی درختان جنگلی، این گونه را از حیات‌وحش ریشه‌کن کردند.
سال ۱۹۱۴، آخرین کبوتر وحشی پَسِنجِر به نام مارتا در باغ‌وحش سینسیناتی در اسارت مرد و نشان داد که ما باید قدردان کبوترهای زیبا و متنوع باشیم تا قبل از اینکه برای همیشه از بین بروند. در اینجا تصاویری از زیباترین و نادرترین گونه‌های کبوتر را می‌بینید که در نقاط مختلف دنیا زندگی می‌کنند.
Ducula perspicillata (کبوتر شاهنشاه عینکی) بومی مناطق گرمسیری اندونزی. از این حیوان در باغ وحش هیوستون نیز عکس گرفته شده است.
کبوتر سبز بروس (Treron waalia) در یک نوار باریک از زیستگاه در سراسر آفریقای مرکزی و بخش‌هایی از خاورمیانه زندگی میکند و در خوردن انجیر تخصص دارد. جوئل سارتوره از این پرنده در باغ وحش هیوستون عکاسی کرده است.
kererū (Hemiphaga novaeseelandiae) یا کبوتر نیوزلندی (که در باغ وحش اوکلند دیده می شود) مردم مائوری آن را یک گنجینه فرهنگی می‌دانند.
چشمِ کبوتر چشم برهنه (Patagioenas corensis) به دلیل حلقه‌های چشمی متحدالمرکز خود شبیه عینک‌های خلبانی است. این گونه در زیستگاه بومی خود در کلمبیا، ونزوئلا و آنتیل هلند به شدت شکار میشود.
کبوتر ماداگاسکار (Treron australis) که در ماداگاسکار، جزایر قمر و مایوت (یک جزیره فرانسوی در نزدیکی موزامبیک) یافت شده؛ این کبوتر معمولا رنگ زیتونی درخشانی دارد. این پرنده در باغ وحش و باغ ریوِربَنکس در کارولینای جنوبی عکاسی شده است.
این کبوتر امپراتوری پینون (Ducula Pinon) با چشمهای یاقوتی بومی گینه نو است. این عکس در پارک پرندگان جورونگ در سنگاپور عکاسی شده است.
این کبوتر چمباتمه زن (Geophaps Scripta) که در باغ وحش ملبورن عکاسی شده در علفزارها و جنگلهای خشک استرالیا زندگی میکند.
کبوتر کاکلی ( Ocyphaps lophotes) شبیه یک کبوتر معمولی است با این تفاوت که آرایش موهایش شبیه سرخپوستها است.
کبوتر تاج سفید (Patagioenas leucocephala) قادر است از یک قایق تندرو سریعتر پرواز کند. او هر روز در جستجوی غذا ۳۰ مایل را طی میکند. اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت این پرنده را به عنوان گونه نزدیک به خطر طبقه بندی کرده است.
کبوتر زیتونی آفریقایی ( Columba arquatrix) در پارک پرندگان
کبوتر نیکوبار (Caloenas nicobarica) نزدیکترین کبوتر زنده نسبت به پرندۀ منقرض شده‌ای به اسم دودو است. این پرنده که در باغ وحش و آکواریوم هِنری اُوماها عکاسی شده، در جزایر آندامان و نیکوبار هند تا مجمع الجزایر مالایی، جزایر سلیمان و پالائو یافت میشود. اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت این گونه را به عنوان گونه نزدیک به خطر طبقه بندی کرده است.
نه، این پرنده طوطی نیست. بلکه یک کبوتر سبز فیلیپینی (Treron axillaris) است که در باغ وحش آویلون در فیلیپین عکاسی شده است.
منبع: فرادید