عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با بیان اینکه نظام مقتدر ایران با مردم معترض نهایت مدارا را میکند، ریشه اعتراضات جاری در کشور را فرهنگی و اجتماعی و نه اقتصادی و سیاسی دانست.
«حسین گودرزی» نماینده مردم لرستان در یازدهمین مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با ایلنا به ریشهیابی اعتراضات اخیر پرداخت و گفت: به نظرم باید تفاوتی بین دو گونه از حوادث که در حال حاضر در کشور شاهد هستیم قائل شویم. یکی بحث اعتراضات است؛ اعتراضات مدنی که طبیعی است و در جامعه پویا وجود دارد.
در واقع جامعهای، جامعه است که اعتراض در آن وجود داشته باشد و جامعه نباید یکنواخت و راکد باشد.جامعه در حال حرکت است و طبیعت حرکت از احساس تفاوت بین آنچه هست و آنچه باید باشد یا تفاوت بین داشتهها و پنداشتهها است. این طبیعت حرکت جامعه است. این جامعه، جامعه پویاست و احساس مسئله میکند و اعتراض هم خواهد داشت و باید این را با اغتشاش و اسلحه دست گرفتن و به نیروهای امنیتی حمله کردن و داعشیوار رجزخوانی بر کشتههای رقیب در درون ملتی که سههزار سال تمدن دارد، جدا کرد و اینها پدیدههایی هستند که با هم تفاوت دارد.
فرهنگ ما نتوانسته پا به پای تحولات حرکت کند
وی با بیان اینکه اغتشاش ریشه در دشمنی دارد، ادامه داد: من اغتشاشگران را جیرهخوار آمریکا میدانم و اغتشاشگران را در مسیر بازگشت سلطه آمریکا میدانم، اما جوانی که فرزند ملت ما است و اعتراض دارد، آن اعتراض میتواند ریشه در کمکاری نهادهای اجتماعی داشته باشند. نهاد خانواده امروز مسئولیت تربیت فرزند را تا حد زیادی از دست داده و آن را به نهادهای مدرن مانند مدرسه و دانشگاه واگذار کرده است و عیب این است که در آنجا هم دچار کژکارکردی هستیم و به عبارت دیگر هویت در مسیر جامعهپذیری، ارزشها و هنجارها به خوبی به نسل جدید منتقل نمیشوند.
این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی با اشاره به کج کارکردی نهادهای دین، نهاد خانواده، نهاد سیاست و نهاد آموزش و ... تصریح کرد: اینها باعث شده ما مقداری احساس گسست هویتی کنیم. بخشی از آن نیز به شتاب تحولات و تکنولوژی مربوط است یعنی در گذشته جوامع آرامتر بودند. تحول و تغییر خیلی کمتر بود، اما امروزه شتاب و تغییرات و انقلاب در اطلاعات و تکنولوژی به گونهای است که پابه پای این تحولات باید ارزشها و هنجارها را روزآمد کرد و خیلی سخت خواهد بود. فرهنگ ما نیز نتوانسته پا به پای این تحولات حرکت کند.
انتقاد از ناکارآمدی نظام فرهنگی و کج کارکردی نهادها
گودرزی در پاسخ به این سوال که برخی جامعهشناس معتقدند که تضاد بین حرفها و رفتارهای برخی مسئولان باعث شده که نارضایتی در بین مردم ایجاد شود، نظر شما در این باره چیست؟ گفت: این هم میتواند موثر باشد، اما اینها شاخه است و ریشهها، این موضوعات نیستند. همان تضاد هم برگرفته از همین بحران کج کارکردی نهادها است و این مسئولان هم در فضای اجتماعی ما جامعهپذیر شدهاند و به این جایگاه رسیدهاند و از جای دیگری نیامدهاند و بخشی از همین جامعه هستند.
وی تصریح کرد: در کنار این موارد مسائل اقتصادی نیز مهم است، چراکه جامعه ما یک احساس محرومیت نسبی دارد. محرومیت با احساس محرومیت متفاوت است. احساس محرومیت یعنی بین آنچه داری و آنچه که انتظار داری، احساس خلاء و فاصله میکنید. حالا فرد میتواند خیلی هم فرد مرفهی باشد، اما این احساس را دارد که این جایگاه، جایگاه واقعی او نیست و باید بالاتر باشد. این احساس محرومیت هم یک پدیده اجتماعی و جامعه شناختی است که باید معالجه شود.
این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس خاطرنشان کرد: در کنار این موارد من احساس میکنم، ناکارآمدی نظام فرهنگی ما در درونیسازی ارزشها و هنجارهای فرهنگی و اجتماعی است. به طور مثال در حوزه وزارت ارشاد، ما ناکارآمدی را خیلی آشکار میبینیم که مسئول سیاستگذاری فرهنگی است و باید نهادهای فرهنگی را مدیریت کند من در این زمینه احساس میکنم وزارت ارشاد آن پایگاه و روزآمدی را ندارد.
سرویسهای جاسوسی کنشی از بازنشستگان، معلمان و اقشار محروم دریافت نکردند
گودرزی در واکنش به نظر برخی جامعهشناسان که حضور فرزندان برخی از مسئولان در خارج از کشور و برخورداریشان از زندگی مطلوب را از علل نارضایتی جوانان میدانند، گفت: این هم بزرگنمایی میشود و من نمیخواهم وارد حوزه سیاسی شوم. به آن فرد هم گفتند که آمار ارائه دهد عددی نداشت. در یک سری از موارد بزرگنمایی هم میشود جامعه ما متاسفانه، یک جامعه قطبیشده است و حقایق پنهان است.
اگر سیاستگذاری نظام فرهنگی ما که عهدهدار جامعهپذیری افراد است به گونهای باشد که وقتی فرد به سن بلوغ میرسد دارای یک هویت تثبیت شده باشد و این سیاستها کارآمدی خود را داشته باشند و نهادهای اجتماعی هم وظایف خود را انجام دهند به نظر میآید ما با این وضعیت قطبی شده در جامعه دیگر مواجه نخواهیم شد و معتقدم همه مسائل از فقدان این ناکارآمدی در سیاستگذاری نظام فرهنگی نشات میگیرد.
وی ادامه داد: موضوع دیگر عدم توانمندی احزاب است، به نظر میآید ما اگر احزاب توانمند داشتیم هم اعتراضات را مدیریت میکردند و در عین حال وزارت کشور هم با برگزاری اعتراضات مدنی در محلهای مشخص موافقت میکرد. البته من شخصا با محلهای مشخص برای برگزاری اعتراضات موافق نیستم، چراکه این هم انحراف ایجاد میکند و یک کانونمشکلزا میشود. به نظر من هر اعتراضی جایی دارد به طور مثال اعتراض کامیونداران باید در مقابل وزارت راه باشد.
با تعیین مکانهای خاص برای برگزاری اعتراضات مخالفم؛ هر اعتراضی جایی دارد
این نماینده یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: با تعیین مکان خاص برای برگزاری اعتراضات مخالفم چراکه هم تناسب جمعیتی در محل مهم است و دوم اینکه مورد سوءاستفاده قرار میگیرد و دائم عدهای در آنجا جمع میشوند و سرویسهای جاسوسی خارجی ورود میکنند. از سوی دیگر نسبت جمعیتی همیشه یکسان نیست و همیشه هم اعتراضات، خاستگاه سیاسی ندارند و گاهی یک گروه صنفی به موضوعی معترض است و در هر حال آرامش آن منطقه نیز سلب میشود. به نظرم اگر وزارت کشور این مسیر را برای اعتراضات با مسئولیت احزاب باز کند، دیگر در هر کوچه و خیابان شاهد اعتراضات نخواهیم بود و نیروهای امنیتی میدانند که کجا را باید حفاظت کنند و کجا اعتراضات غیرقانونی است و با آن برخورد کنند.
اعتراض جای نگرانی ندارد
گودرزی با بیان اینکه جامعه ما نیاز به امنیت دارد، گفت: اساس جامعه به امنیت و سلامت جامعه است. اگر الان مردم جامعه احساس واخوردگی دارند و نمیخواهند مسامحههای نیروی انتظامی را شاهد باشند به همین دلیل است. در همه جای دنیا هرکسی درخواستی دارد، در قالب یک حزب و صنف درخواست خود را ارائه میدهند و ابتدا و انتهای این برنامه مشخص است و در جای دیگری اعتراض وجود ندارد و هر کسی در هر کوچه و خیابانی بلند نمیشود و برخی در میان قمهکشی و چاقوکشی نمیکنند.
البته ما تمرین این کارها را کم داریم. در یکی دو سال اول انقلاب هر روز از این اجتماعات داشتیم و میتوانستیم بگوییم که جامعه در خیابان خلاصه شده است و این پسزمینهای را در ذهنها به یادگار گذاشت که فضا مغشوش بود و سیاه و سپید مشخص نبود و شاید این احساس شود که اگر الان زمینه باز شود به آن سمت دوباره برویم که قطعا این گونه نخواهد بود. ما در این زمینه به سیاستگذاری و آموزش نیاز داریم.
وی تصریح کرد: اعتراض جای نگرانی ندارد و فرزندان این ملت به هر حال نسبت به موضوعاتی اعتراض دارند، اما در جایی که ارزشها چه ارزشهای دینی، چه اصل نظام و چه دین و آرامش مردم هدف گیری میشود، طبیعی است که این نه اعتراض است و نه منشأ داخلی دارد و این با اساس نظام و کشور مخالفت دارد.
«سیاهنمایی» ناامیدی و یاس تولید کرده است
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال که چه راهکارهایی میتوان برای برون رفت از این وضعیت ارائه کرد، گفت: توانمندی احزاب و پای کار آمدن وزارت کشور و همراهی بیشتر با احزاب از راهکارهاست و با بهرهگیری از این راهکار اعتراضات از کانال وزارت کشور و احزاب خواهد بود.همچنین مجامع صنفی مختلف مانند انجمنهای دانشجویی مختلف و غیر میتوانند اعتراضات خود را در جایگاه خود بیان کنند. ما از مدارس ابتدایی تا دانشگاهها و تا سایر مجامع، انجمن ثبت شده داریم و اینها میتوانند این کارکرد را برعهده بگیرند.
گودرزی ادامه داد: یکی دیگر از موضوعات این است که ما نسبت به آنچه داریم آگاهی کمی داریم به طور مثال در اساتید دانشگاه، مدیران مدارس و گروههای مختلف احساس میکنم نسبت به آنچه خودمان داریم یک سیاهنمایی وجود دارد و این سیاهنمایی هم ناامیدی و یاس را تولید کرده است. این سیاهنمایی هم آدمها را به سمتی میکشاند که فکر میکنند راهی به جز آمدن به خیابان نیست و این هم به نظر میآید که مقداری نیازمند تقویت نهادهای مدنی و مجامع و همچنین آگاهی بخشی در این زمینه است.
ریشه اعتراضات جاری در کشور فرهنگی و اجتماعی است نه اقتصادی و سیاسی
وی درباره آزادیهای اجتماعی در کشور گفت: مردم وقتی بدون مجوز به خیابان میآیند و مماشات با آنها میشود، معنیاش آزادی است حتی بدون قاعده. این مدارای نظام است. نظام مقتدری که آمریکا را از خاورمیانه خارج کرد اما با مردم خودش نهایت مدارا را میکند این یعنی آزادی است. اینکه من میگویم آگاهی ما نسبت به آنچه داریم، کم است همین موضوع است و امیدوارم تقویت شود.
در عین حال مسائل اقتصادی هم وجود دارد و بخشی از جامعه تاب این مشکلات و مسائل جاری را ندارد و این هم ریشه این مشکلات است. البته گروههای اقتصادی را در خیابان نمیبینیم و این نشان دهنده این است که منشأ این اعتراضات مشکلات اجتماعی و فرهنگی است تا اقتصادی و کسی که مشکل اقتصادی دارد، راهحل آن را در تظاهرات خیابانی پیدا نمیکند و در آنجا همراهی وجود نداشت.
تقویت وفاق اجتماعی مهمترین اولویت پیش روی همه ما است
این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: سرویسهای جاسوسی روی بازنشستگان، معلمان و اقشار محروم و افرادی که حقوق ثابت دارند کار کرده بودند، اما دید گروههای هدف آنها نیستند و کنشی از سوی آنها دریافت نشد، چراکه راهحل را در این نمیدانند که از طریق بی بی سی و اینترنشنال ارائه میشود. ایرانیان ملتی هستند که سه هزار سال باهم هستند و مسائل داخلی را خودشان باهم حل میکنند و تعارض ذاتی با هم ندارند.
جامعه ما جامعه متناقضی نیست ما سه هزار سال در کنار هم بودیم و یک ریشه واحد داریم و اگر مسائلی داریم همین که بیگانه نفوذ کند به مسائل داخلی خودمان باز میگردیم. البته باید به سمت وفاق اجتماعی حرکت کنیم یعنی توافق جمعی اعضای ملت بر مبانی اصول و پایهها و رسانهها باید به این موضوع توجه داشته باشند و افرادی که تریبون دارند باید به توافق جمعی و وفاق اجتماعی توجه کنند و انسجام اجتماعی از مباحثی است که قابل بحث است و به نظر میآید باید خیلی مورد توجه قرار گیرد.