عصر ایران؛ مجله تصویری سلاح - از زمان ظهور پیشرانه جت در سال 1940، ایده ساخت هواپیمایی که با بیشینه سرعت ممکن پرواز کنند همواره مورد توجه طراحان در سراسر جهان بوده است. ما با دو مورد از سریعترین هواپیماهایی که تاکنون ساخته شده اند یعنی اکس-15 و اسآر-71 بلکبرد (پرنده سیاه) آشنا هستیم.
اما زمانی که صحبت از جت های جنگنده به میان می آید، رسیدن به سرعت بیش از سه ماخ دشوار است زیرا در توسعه چنین هواپیمایی معادلات بسیاری فراتر از فقط سرعت مطرح می شوند.
در طول سال ها، آمریکا جت های جنگنده بسیاری را ساخته است. از نمونه هایی مانند اف-104 استارفایتر که "موشکی با یک مرد در آن" لقب گرفته بود، تا موارد جدیدتر مانند اف/ای-18 هورنت و البته جدیدترین و پیشرفتهترین جنگنده های آمریکا یعنی اف-22 رپتور و اف-35 لایتنینگ 2 از آن جمله اند.
اما سریع ترین جت جنگنده نیروی هوایی آمریکا کدام است؟ پاسخ هیچ کدام از موارد بالا نیست. مکدانل داگلاس/بوئینگ اف-15ئی استرایک ایگل (McDonnell Douglas/Boeing F-15E Strike Eagle) سریعترین جت جنگنده ارتش آمریکا محسوب می شود که همچنان در حال خدمت است. این جت جنگنده که بر اساس مدل اصلی اف-15 ایگل شکل گرفته است، نخستین پرواز خود را در دسامبر 1986 انجام داد و امروز به عنوان یکی از جت های جنگنده و رهگیر چند منظوره در خدمت ارتش آمریکا قرار دارد.
جت جنگنده اف-15 ایگل برای جایگزینی هواپیمای مکدانل داگلاس اف-4 فانتوم 2 که در زمان خود پرنده ای توانمند بود، توسعه یافت. با آغاز خدمت، اف-15 خیلی زود خود را به عنوان هواپیمایی بسیار توانمند ثابت کرد و و حداقل تا سال 2007، موفقیت در 100 نبرد هوایی بدون از دست رفتن حتی یک هواپیما در نبرد هوا به هوا را تجربه کرد. به رغم موفقیت اف-15 ایگل، مکدانل داگلاس بی سر و صدا پروژه تکامل این هواپیما را در دهه 1980 دنبال می کرد.
نخستین پرواز مدل اولیه تیاف-15ای در ژوییه 1980 انجام شد. ساخت نخستین هواپیماهای واقعی اف-15ئی در ژوییه 1985 آغاز و نخستین پرواز این هواپیما در یازدهم دسامبر 1986 انجام شد. این هواپیما طی نخستین پرواز 75 دقیقه ای خود به بیشینه سرعت 0.9 ماخ رسید.
جت جنگنده اف-15ئی استرایک ایگل از دو پیشرانه پرت اند ویتنی اف100-پیدبلیو-220 توربوفن با پسسوز نیرو می گیرد. این هواپیما می تواند در ارتفاع بالا به بیشینه سرعت بیش از 2.5 ماخ (2656 کیلومتر بر ساعت) دست یابد.
اف-15ئی نه تنها همچنان جت جنگنده ای توانمند در نبردهای هوایی محسوب می شود، بلکه توانایی حضور در ماموریت های نفوذ و حمله عمیق را نیز دارد که اف-15 اصلی فاقد این ویژگی بود. به رغم تغییرات ماموریت، بدنه اف-15 به اندازه کافی تطبیقپذیر بود تا به راحتی با نیازهای اف-15ئی سازگار شود.
اف-15ئی همچنان دارای یک صندلی عقب برای حضور افسر سامانه های تسلیحاتی بود و به سامانه جنگ الکترونیک تاکتیکی مجهز شد. با سامانه های اویونیک و تسلیحاتی بروزرسانی شده، اف-15ئی خیلی زود و در سال 1988 به واحدهای نیروی هوایی آمریکا تحویل داده شد.
خیلی طول نکشید تا اف-15ئی استرایک ایگل حضور در میدان نبرد را تجربه کند و این جت جنگنده برای مقابله با تهاجم عراق به کویت در سال 1990 به کار گرفته شد. از این جت جنگنده در عملیات سپر صحرا استفاده شد. سپس، جت های جنگنده اف-15ئی در عملیات توفان صحرا به کار گرفته شدند.
پس از مقابله با عراق، طی دهه 1990 از جت های جنگنده اف-15ئی استرایک ایگل در ترکیه و در عملیات دیدهبان جنوب و دیدهبان شمال استفاده شد. همچنین، از این هواپیما در جنگ افغانستان، عملیات در عراق و استقرار در پایگاه نیروی هوایی پادشاهی لیکنهیث بریتانیا استفاده شد.
به رغم معرفی جت های جنگنده نسل پنجم مانند اف-35 لایتنینگ 2، به نظر نمی رسد که هواپیما اف-15ئی استرایک ایگل در آینده نزدیک از خدمت بازنشسته شود. نسخه های جدید این هواپیما معرفی شده اند که جدیدترین نمونه اف-15ئیاکس ایگل 2 نام دارد و استرایک ایگل اصلی را به سطحی جدید ارتقا می دهد.
اف-15ئی استرایک ایگل خدمات موفقی در سراسر جهان داشته است و گرچه از نخستین پرواز آن 35 سال می گذرد، اما این هواپیما همچنان از شانس بالایی برای خدمت بلند مدت برخوردار است.