قیمت خودور تابع چهار فاکتور قیمت بازار آزاد، تولید کننده، قیمت تمام شده و قدرت خرید مشتری است. قیمت در بازار آزاد به شدت از شرایط محیطی متاثر است. با توجه به شکاف تولید و عرضه، نوسان قیمت خودرو از عواملی چون مولفه های اقتصادی و غیراقتصادی از جمله نرخ ارز و تورم اثر می پذیرد.
مقایسه قیمت کارخانه و بازار سه خودور سایپا یعنی تیبا، ساینا و شاهین از مهر 1400 تا پایان خرداد 1401 به خوبی نشان دهنده تفاوت فاحش میان قیمت تولید خودور و قیمت فروش آن در بازار است، رویه ای که مکررا خودورساز را با زیان انباشته مواجه می کند.
قیمت تولید کننده
نرخ افزایش قیمت خودوری تولیدی در سالهای اخیر نسبت به افزایش قیمت نهاده های تولید برابر نبود همان طور که نمودار زیر نشان می دهد، 73% از قیمت تمام شده خودرو، مواد اولیه است.
ساختار هزینه های محصولی در یک خودروسازی
تورم نهاده های تولید و تورم بخش تولیدکنندگان خودرو بیشتر از افزایش قیمت اعمال شده بر محصولات تولیدی کارخانه هاست. در جدول زیر افزایش چشمگیر مواد اولیه در فاصله زمانی 1397 تا 1401 دیده می شود.
مقایسه نقطه به نقطه نهادهای تولید از فروردین 1397 تا فروردین 1401، واحد ریال
فاکتور دیگر در بررسی قیمت خودرو قدرت خرید مشتری و تصورشان نسبت به بالا بودن قیمت خودرو است، این تصور بیش از آنکه به قیمت خودرو مربوط باشد، در ارتباط با کاهش قدرت خرید مردم در سالهای اخیر قرار دارد. نگاهی به دهک های پایین در بازار خودرو نشان می دهد که نزدیک به 50% مشتریان توان خرید محصولی با قیمت 200 میلیون تومان را ندارند. بروز این وضعیت و تداوم آن، عرضه خودروی اقتصادی از طریق طراحی و توسعه پلتفرم های جدید را به ضرورت بدل کرده است.