همشهری آنلاین: یادتان باشد که کودکان هنوز راه کنترل خشم خود را بلد نیستند و این شما هستید که باید او را آرام کنید. در نتیجه به جای اینکه خودتان نیز کنترلتان از دست بدهید و اوضاع را بدتر از آنچه هست بکنید نفس عمیق بکشید و با کودکتان صحبت کنید.
کلمات میتوانند زخم بزنند یا مرهم درد باشند. کلمات گاهی معجزه میکنند و با توجه به لحن مناسبی که ادا میشوند میتوانند به ایجاد آرامش و رفع عصبانیت کودکان خردسال کمک کنند. توجه کنید که گفتوگو یکی از مهمترین استراتژیهای والدین برای داشتن یک رابطه خوب با فرزندشان است. پس تا میتوانید از کلمات نهایت استفاده را ببرید.
«بیا هر دوتامون آروم باشیم، باشه؟»
برای هر پدر و مادری پیش میآید که با صحنه عصبانیت فرزندش مواجه شود در حالی که فریاد میکشد، لگد پرت میکند و با بچههای دیگر دعوا میکند. این صحنه آشنا والدین را نیز از کوره به در میبرد و آنها را در خجالتزده میکند.
در اکثر موارد ماجرا با داد و بیداد شما، بغل کردن کودک و دور کردن او از نگاه دیگران خاتمه مییابد. اما در این شرایط کودک به تنها چیزی که نیاز دارد درک شدن است. بنابراین به جای هر کار دیگری نفس عمیق بکشید و بگویید: «دخترم/پسرم! من هم عصبانی هستم اما بیا هر دو تامون سعی کنیم آروم باشیم». در اینصورت کودک احساس میکند درک شده است و شما نشان دادهاید که میخواهید به او کمک کنید.
«من هم عصبانی میشوم اما جور دیگهای عصبانیتم را نشان میدهم»
کودک در مقابل این جمله، احساس میکند که با او همدردی کردهاید. او به شدت عصبانی است و باید خود را خالی کند اما متوجه میشود باید جور دیگری رفتار کند. در مقابل خشم کودک به او نگویید «بچه» شده است.
به او بگویید کاملا طبیعی است که عصبانی بشود و ما بزرگترها هم عصبانی میشویم. اما باید یاد بگیرد که عصبانیتش را به گونه دیگری نشان دهد. به عنوان مثال نفس عمیق بکشد، برای چند لحظه چشمانش را ببندد، نقاشی بکشد یا هر کار دیگری که در آن لحظه به ذهنش میرسد.
«بیا با هم یه راهحلی برای مشکلت پیدا کنیم»
معمولا کودکان زمانی عصبانی و کجخلق میشوند که به آنچه میخواستند نرسیدهاند یا بهدرستی از پس انجام کاری برنیامدهاند. اگر در این لحظه به آنها جملاتی مانند: «خوب تلاش نکردی» یا «به جای گریه کارت را درست انجام بده» بگویید کمکی به کنترل عصبانیت او نخواهید کرد و حتی ممکن است اوضاع بدتر شود. در این مواقع کودک به جملات تشویقی، انگیزشی و اعتماد به نفس نیاز دارد. اگر وارد عمل شوید و به او کمک کنید تا مشکل را حل کند عصبانیت او نیز فروکش خواهد کرد.
«اگر آرام و بدون داد و فریاد صحبت کنی بهتر میفهمم چه میگویی!»
اگر کودکی عصبانی است و در نتیجه جیغ میزند بدون شک اعصاب والدین را نیز به هم میریزید. اما در این مواقع شما به عنوان پدر یا مادر باید بر اعصاب خود مسلط باشید. به او بگویید زمانی که جیغ میزند نمیفهمید چه میگوید. مهم است که در این شرایط فرزندتان را آرام کنید و با او بهآرامی صحبت کنید.
«عصبانی هستی؟ بغلت کنم خوب بشی؟»
گاهی کودکان نیز همانند بزرگسالان روز بدی پشت سر میگذارند و به دلیل هر اتفاقی از کوره در میروند. در نتیجه داد و بیداد میکنند و گاهی حتی نمیدانند چه میخواهند. اما در این شرایط آنچه لازم دارند درک شدن و عشق است. در این لحظات میتوانید به او بگویید یک داروی معجزهگر برای درمان عصبانیت او دارید و این دارو چیزی جز یک آغوش محکم و التیامبخش نیست. بنابراین او را در آغوش کشیده و آرام کنید.
«چرا اسباببازیهایت را پرت میکنی؟ آنها را دوست نداری؟ از دستشان عصبانی هستی؟»
اکثر کودکان زمانی که عصبانی میشوند با پرت کردن هر آنچه دم دستشان است و معمولا پرتاپ اسباببازیهایشان واکنش نشان میدهند. در این مواقع ممکن است شما نیز پا به پای او عصبانی شوید و صدایتان را بالا ببرید. اما باید تمام تلاشتان را برای پرهیز از این کار انجام دهید.
کودک عصبانی است و احتمالا حتی دلیل آنرا هم نمیداند. بنابراین نیاز دارد تا کسی به او بگوید چه کاری انجام میدهد تا متوجه شود که این کار درست نیست. وقتی از او سوال میکنید چرا اسباببازیهایت را پرت میکنی آیا از دست آنها عصبانی هستی تازه متوجه میشود که آنها هیچ گناهی ندارند و مسئول عصبانیت او نیستند. در نتیجه متوجه میشود نباید آنها را پرت کند.
حرف آخر
گفتن این جملات در زمان عصبانیت کودکان میتواند کمککننده باشد. خشونت به هیچ کاری نمیآید و فقط اوضاع را بدتر میکند و هرگز گزینه خوبی برای آرام کردن کودک نیست. برعکس، ابراز محبت، عشق، همدردی و درک و احترام نسبت به کودک برای آرام کردن او موثر است. با کمک شما کودک میتواند بر خود مسلط شده و عصبانیتش را کنترل کند.