تاریخ پزشکی مملو از داستان های فرمولاسیون های عجیب، روش های درمانی غیرقابل تصور و داروهای غیرمتداول است. این ها داستان هایی هستند از نادانی های پزشکی و در کمال ناباوری، روش های درمانی که هنوز هم در برخی از نقاط جهان به کار گرفته می شوند. از استفاده از خمیر موش های مرده برای تسکین درد تا نگهداری باد معده در شیشه برای جلوگیری از شیوع بیماری، در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با ۱۳ روش درمانی عجیب و غریب تاریخ که همزمان بسیار غیرقابل باور و جالب هستند آشنا کنیم.
در مصر باستان، پزشکان جنازه موش های مرده را خرد کرده و با ترکیبات دیگر مخلوط کرده و خمیر بدست آمده را روی دندان بیمار یا لثه متورم او می گذاشتند تا درد را کاهش دهد. در واقع، اگر از دندان درد رنج می بردید، موش بهترین درمان بود. دندان درد در مصر باستان بسیار شایع بود زیرا در رژیم غذایی آن ها ذرات شن وجود داشت. شن و ماسه تقریباً وارد همه چیز می شد، از جمله غذا. به دلیل ماهیت سنگی شن، جویدن آن باعث از بین رفتن مینای دندان می شد. بدین ترتیب اعصاب و رگ های خونی بیرون افتاده و باعث دندان درد می شد. ظاهراً مصریان باستان به این باور رسیده بودند که موش مرده درمان مناسبی برای این معضل است. آن ها موش های مرده را خرد کرده و به خمیر تبدیل می کردند و آن را مستقیماً را روی موضع درد می گذاشتند. در صورتی که درد بسیار شدید بود، موش مرده به صورت کامل در دهان فرد قرار داده می شد. این روش درمانی حتی در دهه ۱۹۲۰ در برخی نقاط روستایی انگلیس نیز وجود داشت. همانطور که مشخص است، این روش درمانی نه تنها تاثیری روی دندان درد نداشت بلکه شرایط را بدتر نیز می کرد. گذاشتن چیزهای گندیده روی رگ های خونی و اعصاب روباز می تواند از درد شدید به عفونت شدید منتهی شود.
سرژ وورونوف، پزشکی روسی و یکی از اولین کسانی بود که با استفاده از اندام های نخستی ها، اولین موارد پیوند اندام حیوانات به انسان را انجام داد. بین سال های ۱۹۲۰ تا ۱۹۴۰، بیش از ۴۵ جراح از تکنیک های وورونوف استفاده کرده و بیش از ۲,۰۰۰ مورد پیوند اندام های غیرانسانی به انسانی را انجام دادند. حتی شخصیت های مشهوری مانند فرانک کلاوس که یک بوکسور میان وزن سرشناس بود نیز این جراحی عجیب و غریب را انجام داد. در کمال ناباوری، نتایج مثبت و امیدوار کننده ای از این جراحی ها از سراسر جهان گزارش شد. فرد دیگری به نام جان آر برینکلی بود که با فریبکاری مدعی شد پزشک است و جراحی های مشابهی را انجام می داد. او به خاطر پیوند بیضه های بز به انسان مشهور شد که او را یه یکی از ثروتمندترین مردان در آمریکا تبدیل کرده بود.
در دوران قرون وسطی به مدفوع سگ یا کفتاری که در مجاورت هوا سفید شده بود، Album græcum گفته می شد و در حدود سال های ۱۷۲۱ تا ۱۷۴۶ میلادی، یک داروی مرسوم برای رفع گلو درد به شمار می رفت. این مدفوع خشک شده خرد شده و به پودر تبدیل می شد تا با عسل ترکیب گردد. اثرگذاری این دارو مشخص نیست اما بدون شک بلعیدن آن بسیار مضرتر از آن چیزی بود که انتظار می رفت.
گرمای شدید، طوفان شن، حساسیست ها و شن ریزه های موجود در هوا در مصر باستان باعث عفونت های چشمی متعددی می شدند. از این رو پزشکان ان زمان به استفاده از خون خفاش برای درمان تمام بیماری های مرتبط با چشم روی آورده بودند. ظاهراً آن ها بر این باور بودند که از آنجایی که خفاش ها دید در شب فوق العاده ای دارند، انتقال خون آن ها به چشم انسان می تواند بینایی مناسبی برای افراد بیمار فراهم کند. علاوه بر این، تکه های شکسته و داغ شیشه در چشم افرادی ریخته می شد که از آب مروارید رنج می بردند.
در یونان باستان، هموروئید بیماری بسیار شایعی بود و یونانی ها اغلب در مورد آن نوشته اند. بقراط در یکی از کتاب های خود با نام کتاب هموروئید، رویکرد خود برای درمان هموروئید را تشریح کرده است که بسیار دردناک است: من توصیه می کنم که هفت یا هشت میله آهنی کوچک آماده شود… او را روی پشت بخوابانید و آن را بسوزانید به طوری که هیچ هموروئید نسوخته ای باقی نماند. باید همه آن را بسوزانید. وقتی عمل داغ کردن انجام می شود باید دست ها و سر بیمار بسته شوند تا تکان نخورد اما خودش باید فریاد بزند. سپس باید اسفنجی آغشته به عسل شده و تا جایی که ممکن است در عمق مقعد قرار داده شود.
در سراسر قرن شانزدهم و هفدهم میلادی، مومیایی ها و دیگر بقایای حفظ شده جنازه انسان بخشی کلیدی در داروهای اروپاییان بود. در کتاب های باقیمانده در آن دوره به داروهایی اشاره شده است که حاوی گوشت، استخوان و خون انسان بوده و تقریباً برای هر بیماری مورد استفاده قرار می گرفته اند. جمجمه از ترکیبات پراستفاده بود که به شکل پودر در آمده و برای درمان بیماری های سر استفاده می شد. چربی انسان نیز برای درمان زخم ها به کار می رفت. یک ماده درمانی افسانه ای دیگر نیز با فرو بردن جسد انسان در عسل به دست می آمد که به آن «انسان شیرین شده» گفته می شد. بسیار از افراد مسن که در پایان زندگی شان بودند، خود را برای عمل مومیایی کردن در عسل برای تولید این دارو در اختیار پزشکان قرار می دادند. آن ها عسل خورده و در آن حمام می کردند و وقتی می مردند، بدنشان در داخل تابوتی سنگی مملو از عسل قرار داده می شد. بعد از یک قرن یا در همین حدود زمان، جسد به نوعی معجون یا مربا تبدیل می شد که برای درمان بیماری ها به فروش می رسید. این مربا با قیمتی گزاف در بازارها به فروش می رفت.
کرم ها از زمان های دور برای درمان زخم ها به کار گرفته می شده است. گزارش هایی وجود دارد مبنی بر اینکه بومیان آمریکایی مایا و قبایل بومی استرالیا از کرم های حشرات برای درمان استفاده می کردند. همچنین این روش درمانی در دوران قرون وسطی نیز بسیار رایج بود. در جریان جنگ جهانی اول، پزشکان متوجه شدند سربازانی که زخم آن ها کرم زده می شد تب یا دیگر نشانه های عفونت نداشتند و از زخم هایی که همیشه مرگبار بود، جان سالم به در می بردند. کرم ها نقششان خوردن و از بین بردن گوشت گندیده بود بدون اینکه به بافت زنده آسیبی برسانند. در سال ۲۰۰۴، انجمن غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تولید و فروش کرم ها برای استفاده در انسان ها و حیوانات به عنوان درمان را قانونی اعلام کرد.
یکی از اولین روش های ثبت شده پیشگیری از بارداری استفاده از مدفوع کروکودیل بود. زنان در مصر باستان (از ۱,۸۰۰ سال پیش از میلاد مسیح) از این ترکیب غیرمعمول به عنوان داروی ضد بارداری استفاده می کردند. آن ها مدفوع کروکودیل را با نوعی خمیر تخمیر شده ترکیب کرده و در داخل واژن قرار داده تا از رسیدن اسپرم به رحم جلوگیری نمایند. حتی در هند باستان و خاورمیانه نیز افراد از مدفوع فیل برای هدف مشابهی استفاده می کردند. جدای از غیربهداشتی بودن قرار دادن مدفوع حیوان در داخل واژن، میزان اثر گذاری این روش در جلوگیری از بارداری نیز مشخص نبوده است. برخی محققان بر این باورند که ماهیت قلیایی مدفوع می توانسته باعث کشتن اسپرم ها شود در حالی که برخی دیگر می گویند این مدفوع باعث افزایش مقدار pH واژن که فضایی اسیدی است می شده و بدین ترتیب امکان بارداری بیشتر می شده زیرا قلیایی بودن مطلوب اسپرم است.
سوراخ کردن سر یا Trepanning یک نوع جراحی است که که در آن سوراخ هایی در جمجمه فرد ایجاد می شد تا عوارض ناشی از بیماری های درون جمجمه ای از بین رفته یا مسیر خون که در اثر جراحات مغزی مسدود شده بود آزاد گردد. در دوران باستان، سوراخ هایی در جمجمه افرادی که رفتارهای غیرطبیعی داشتند ایجاد می شد. مردمان آن دوران بر این باور بودند که این کار باعث می شود ارواح خبیثه و شر از بدن فرد خارج شوند. شواهدی از انجام این روش درمانی در دوران نوسنگی نیز بدست آمده است. نقاشی های درون غارها نشان می دهد که این روش درمانی برای درمان حملات صرع، میگرن و بیماری های روانی استفاده می شده است. شواهد درمان یا بافت های استخوانی زخ مدار در اطراف این حفره ها نشان می دهد که روش درمانی سوراخ کردن سر در مواردی موثر بوده است. در درمان پزشکی مدرن نیز از این روش برای درمان توده ها و تومورهای خونی اپیدورال و ساب دورال استفاده شده و اصطلاح کرانیوتومی (craniotomy) برای آن به کار گرفته می شود.
در سراسر قرن نوزدهم، روغن مار برای درمان آرتروز، بیماری های قلبی و حتی افسردگی به کار گرفته می شد. در چین، روغنی که از چربی مار آبی چینی (Enhydris chinensis) بدست می آمد یک درمان سنتی برای درمان درد مفاصل بود. این روغن خاص حاوی ۲۰ درصد اسید ایکوساپنتانوییک بود که یک ترکیب ضد التهابی بسیار قوی به شمار می آید. کارگران چینی اولین کسانی بودند که کارگران آمریکایی را از خواص درمانی روغن مار به عنوان درمانی برای درد مفاصل و آرتروز آگاه کردند. وقتی این روغن به پوست موضع درد مالیده شود، باعث کاهش درد می شد. اما این روش درمانی توسط داروفروشان به یک ابزار تجاری تبدیل شده و روغن مار به نامی کلی برای محصولات مختلفی تبدیل شد که ترکیبات آن مشخص نبودند. اما در دهه ۱۹۸۰، یک پزشک کالیفرنیایی به نام ریچارد کونین با پیشینه ای در تحقیقات نوروفیزیولوژی، در تحقیقات خود دریافت که روغن مار منبع غنی اسید های چرب امگا ۳ است. این اسیدها نه تنها التهاب را در بیماری هایی مانند آرتروز کاهش می دهند بلکه عملکرد شناختی را افزایش و فشار خون، کلسترول و حتی افسردگی را کاهش می دهند.
طاعون بزرگ لندن بین سال های ۱۶۶۵ تا ۱۶۶۶ این شهر را تا مرز نابودی پیش برد. پزشکان آن زمان ظاهراً بر این باور بودند که طاعون به دلیل انتشار بخارهای مرگبار در اتمسفر ایجاد شده است. از این رو معتقد بودند که اگر بیماران بتوانند به نحوی هوای مسموم را با چیز به همان اندازه قوی، مانند باد معده، رقیق کنند، امکان ابتلا به طاعون کاهش می یابد. از این رو به بیماران خود توصیه می کردند که باد معده را در شیشه نگهداری کرده و برای درمان خود آن را استشمام کنند. دیوید هاویلند نویسنده کتاب پزشکی «چرا باید باد معده تان را در شیشه نگهداری کنید و دیگر بیماری ها، ناخوشی ها و درمان ها و داروهای عجیب و غریب و ناشناخته» در این باره می گوید: «بدین ترتیب وقتی طاعون در محله آن ها شایع می شد، می توانستند محفظه های شیشه ای را باز کرده و بخارات را برای دور کردن بخار بدن که از بیماری می آمد، از خود دور کنند. این موضوع برایشان منطقی بود».
یک کمپانی دارویی آلمانی به نام Bayer اولین بار زمانی به شهرت و ثروت رسید که آسپرین و هرویین را به عنوان داروهایی برای درمان سرفه، سرماخوردگی و مُسکن درد در دهه ۱۸۹۰ تولید کرد. علاوه بر این، آن ها هرویین را به عنوان دارویی برای کودکان در درمان سرفه، سرماخوردگی و «التهاب و سوزش» را تا سال ۱۹۱۲ نیز تبلیغ می کردند. این تبلیغ در روزنامه های اسپانیایی چاپ شده و مادری را در حال دادن دارو با قاشق به دختر بچه بیمارش نشان می داد در حالی که نوشته بود: «سرفه از بین می رود». تبلیغ دیگری نیز وجود داشت که دو کودک ناآگاه را در حال دست زدن به بطری این ماده مخدر روی میز آشپزخانه نشان می داد. هرویین در سال ۱۹۱۴ در فهرست داروهایی قرار گرفت که بدون نسخه پزشک امکان فروش آن وجود نداشت و در نهایت در سال ۱۹۲۴ به طور کلی توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده از فهرست داروهای مجاز خارج شد و تنها تحت شرایط درمانی بسیار سخت و نادر مورد استفاده قرار می گیرد.
قرن هاست که ترکیبات دارویی با استفاده از حلزون ها برای درمان بیماری ها تولید می شود. بقراط نیز استفاده از ترشحات بدن حلزون به عنوان دارو را توصیه کرده و حلزون به عنوان دارویی قوی برای درمان دردهای ناشی از سوختگی، آبسه و دیگر زخم ها مورد توجه قرار گرفته است. در قرن هجدهم میلادی، داروی حلزون برای استفاده موضعی در مورد بیماری های پوستی توصیه می شد. همچنین از داروی حلزون برای استفاده داخلی در صورت ابتلا به سل و ورم کلیه استفاده می شد. این ترند درمانی تا قرن نوزدهم میلادی نیز ادامه داشت. سازمان غذا و داروی ایالات متحده نیز اخیراً به خواص درمانی حلزون ها توجه کرده است. زیکونوتاید یک پپتید موجود در زهر حلزون است که به صورت مستقیم در مایع نخاعی تزریق شده و در کاهش دردهای مزمن و شدید بسیار موثر است.
منبع: روزیاتو