به گفته بسیاری از کارشناسان اعتیاد سن گرایش به مواد مخدر در بین جوانان کشور بویژه در استان قزوین کاهش پیدا کرده است و مقابله با آن به رویکرد جدید و تاثیرگذار متناسب با جامعه کنونی نیاز دارد.
یک کارشناس ارشد مشاوره در گفت‌وگو با ایلنا در قزوین با اشاره به اینکه اعتیاد به مواد مخدر علاوه بر جسم بر روان انسان نیز تاثیرات منفی می‌گذارد گفت: اعتیاد به انواع مواد مخدر باعث بروز اختلالات روانی و شخصیتی در فرد مبتلا به اعتیاد می‌شود که برای درمان آن به حمایت خانواده و جامعه و مشاوره و دارو درمانی نیاز است، حتی در بسیاری از موارد مشاهده شده که شدت اختلالات روانی به قدری زیاد است که به بستری فرد در بیمارستان روان نیاز است.
رضا ریش‌پور ادامه داد: اختلال شخصیت، اختلالات جنسی، اختلال در خواب و آشفتگی روانی، اضطراب و استرس شدید، ازجمله مشکلات روانی ناشی از مصرف مواد مخدر است.
وی با اشاره به اینکه درمان اعتیاد به صرف زمان نیاز دارد عنوان کرد: وابستگی جسمی به مواد مخدر ممکن است در یک مدت کوتاه رفع شود اما وابستگی روانی و آسیب‌های روانی ناشی از آن به یک پروتکل درمانی متشکل از روان درمانی، دارو درمانی و خانواده درمانی نیاز دارد و بنابراین نباید در دام تبلیغات در فضای مجازی که ترک اعتیاد در کوتاه مدت را نوید می‌دهند، گرفتار شویم.
این کارشناس مشاوره و سلامت آموزش و پرورش استان قزوین درباره مراجعان به مراکز مشاوره گفت: بیشترین مراجعان ما نوجوانان و جوانان و رده سنی بین 17 تا 30 سال هستند؛ البته نوع ماده مصرفی در نوجوانی عمدتا ماده گل و یا کمیکال است و گروه جوانان بیشتر به ماده هروئین و یا شیشه اعتیاد دارند.
وی تاکید کرد: حفظ خونسردی و عدم شتاب زدگی در تصمیم درمانی اولین اقدام خانواده‌ها است تا در انتخاب مسیر درمان موفق‌تر عمل کنیم و توصیه می‌شود باتوجه به نوع ماده مصرفی و ویژگی‌های جسمانی و روانی فرد، اقدام درمانی مناسب صورت گیرد.
ریش‌پور ادامه داد: باتوجه به اینکه ممکن است خانواده‌ها پس از اطلاع از بیماری فرد دچار شوک و استرس فراوانی شوند در درجه اول کنترل استرس و استفاده از مشاوره و در درجه دوم مطالعه و شناخت کافی از بیماری اعتیاد برای درک بهتر وضعیت بیمار ضرورت دارد و باید توجه داشت که خانواده عامل اصلی در حمایت و هدایت بیمار به سمت بهبودی است.
وی با بیان اینکه یکی از چالش‌های اساسی در ترک مواد بازگشت پذیری آن است، گفت: در مرحله‌ای از مسیر درمان، فرد دچار وسوسه شده و عدم مقابله با وسوسه، شرایط لغزش را به همراه خواهد داشت و برای اینکه افراد درحال بهبودی کمتر در این شرایط قرار بگیرند توصیه می‌شود از جلسات مشاوره فردی و روان‌درمانی و همچنین روانپزشک بهره‌مند شوند، در سطح مدارس هم راه‌های مقابله با وسوسه آموزش داده می‌شود.
با توجه به اینکه جامعه هم در گرایش به مواد مخدر از تاثیرگذاری بالایی برخوردار است، توجه به نگرش‌های جامعه شناسانه هم در این راستا ضرورت دارد.
یک کارشناس ارشد علوم اجتماعی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در قزوین با اشاره به عوامل موثر در گرایش به مواد مخدر گفت: وابستگی به مواد مخدر تابع عوامل مختلف اجتماعی، اقتصادی و حتی روان‌شناختی است و به صورت توامان باید به سطوح ساختار و عاملیت، عین و ذهن و جامعه و فرد توجه کرد که در برهم کنشی و تعامل عناصر ساختاری و ذهنی، فرد به سمت مصرف مواد مخدر و اعتیاد گرایش پیدا می‌کند.
نصرت اله علیرضایی ادامه داد: باید با معتاد همدلی و همزبانی نشان داد و وارد دنیای درون او شد و از پشت عینک او به موضوع نگاه کرد، بدون فهم همدلانه نمی‌توان برای اعتیاد و معتاد نسخه پیچید؛ البته متاسفانه در حال حاضر تا رسیدن به این نقطه مطلوب فاصله داریم و بیشتر اقداماتی که صورت می‌گیرد غیرکارشناسانه و بعضا شخصی و سلیقه‌ای است که در گذر زمان با جابجایی مسئولان این سیاست‌ها و برنامه‌ها هم تغییر می‌کند.
وی بیان کرد: برخورد حذفی و مقابله‌ای صرف در مواجهه با اعتیاد نه تنها موفق نیست بلکه ممکن است به نتیجه عکس هم منجر شده و در نهایت با افزایش تعداد معتادان در سطح جامعه مواجه خواهیم شد. اعتیاد و معتاد را نباید لاپوشانی کرد بلکه در گام اول به‌عنوان یک واقعیت باید بدان اعتراف و اذعان کرد و در جهت شناسایی عوامل و راه‌های برون رفت از آن با استفاده از نظرات کارشناسان و در یک برنامه جامع حرکت کرد در غیر این صورت برخوردهای مقطعی و احساسی و عوام پسند می‌تواند دامنه و گستره اعتیاد به مواد مخدر را از دانشگاه‌ها به مدارس، از جوانان پسر به دختران و از مردان به همسران توسعه بدهد که متاسفانه در سال‌های اخیر این اتفاق در جامعه افتاده است.
این کارشناس اجتماعی اظهار کرد: نگاه به فرد معتاد باید در جهت اصلاح و بازگشت به جامعه بوده و از نگاه مجرمانه اجتناب کنیم؛ البته باتوجه به اینکه اعتیاد موضوعی پیچیده است در بررسی آن هم باید ابعاد مختلف را در نظر گرفت، به عنوان مثال بیکاری صرفا یکی از علت‌های آن است و نمی‌توان تمام علت‌ها را در این یک مورد خلاصه کرد.
وی ادامه داد: در مقابله با اعتیاد، پیوند افراد با جامعه یکی از موارد مهم و تاثیرگذار است که باید بتوانیم افرادی که در جامعه زندگی می‌کنند را با اشکال و شیوه‌های مختلف مشارکت، همکاری و همیاری، فعالیت و اشتغال به جامعه پیوند دهیم و زمینه‌ای فراهم شود که فرد بهبود یافته از اعتیاد به جامعه بازگردد و از ناحیه دیگران احساس حمایت و پشتیبانی کند و نگران آینده شغلی و امنیت کاری خود نباشد.
علیرضایی با بیان اینکه در جامعه تا حدودی گرایش به سمت بزهکاری وجود دارد گفت: باید افراد جامعه را به سمت سعه صدر، مدارا، پذیرش تفاوت‌ها در کنار همنوایی و عدم ضدیت با ارزش‌های اجتماعی سوق دهیم تا پیوند اجتماعی با محوریت منافع ملی و مشترکات تقویت شود که راه‌اندازی و تقویت احزاب، رسانه‌ها، سمن‌ها و انواع دیگر گروه‌های مختلف فعال در جامعه به تقویت این پیوندهای اجتماعی کمک می‌کند و با احساس تعلق افراد به جامعه، گرایش آن‌ها به آسیب‌های اجتماعی کاهش می‌یابد.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان قزوین هم درباره وضعیت مواد مخدر در استان گفت: متاسفانه باتوجه به علت‌های مختلفی که وجود دارد و تبلیغات فضای مجازی میزان مصرف مواد مخدر به طور عام و دخانیات از جمله قلیان و سیگار در زنان کشور و همچنین در استان قزوین نگران کننده است و باتوجه به اینکه برخی قاچاقچیان از زنان هم برای پوشش فروش مواد استفاده می‌کنند، زنان هم وارد این قضیه شده که در مصرف مواد مخدر در این قشر تاثیر گذار بوده و جای نگرانی دارد.
علی رحمانی ادامه داد: رشد اعتیاد در بین دانش‌آموزان استان نسبت به کشور پایین‌تر است، البته همین میزان اعتیاد هم زیاد است، برای پیشگری از اعتیاد در این سنین طرح یاریگران و نماد در 502 آموزشگاه استان با هدف توانمندسازی اجرا شده که نتایج مثبتی را به همراه داشته است.
وی عنوان کرد: در فضای مجازی شاهد تبلیغات گسترده درباره ترک اعتیاد هستیم اما صرفا 120 مرکز تحت نظارت علوم پزشکی، مراکز تحت نظر بهزیستی و انجمن ان ای و کنگره 60 برای درمان اعتیاد مورد اعتماد هستند.
این مسئول بیان کرد: برای مقابله با اعتیاد کمپ ماده 16 راه‌اندازی شده و در حال حاضر حدود 250 نفر معتاد متجاهر در آن تحت درمان قرار دارند، همچنین برای بازگشت افراد بهبود یافته به جامعه و توانمندسازی آن‌ها آموزش‌های فنی و حرفه‌ای انجام می‌گیرد و تسهیلاتی هم برای افراد بهبود یافته که دوره‌های آموزش را گذرانده باشند در نظر گرفته شده است.
وی ادامه داد: با همه این‌ها متاسفانه هنوز نگاه جامعه و حتی خانواده‌ها نسبت به افراد بهبود یافته کاملا مثبت نیست و همین باعث می‌شود در اشتغال این افراد با چالش مواجه شویم.
رحمانی تاکید کرد: مواد مخدر موضوعی چند وجهی است که باید از منظرهای مختلف مورد توجه قرار گیرد و با یک دارو و مرکز قابل حل نیست و باتوجه به اینکه سودجویان کوتاه نمی‌آیند و حتی به کودکان و سالمندان هم رحم نمی‌کنند پیشگیری و توانمندسازی و ارتقای سطح آگاهی افراد و مهارت نه گفتن از نقش مهمی برخوردار است.
به‌رغم اینکه اقدامات مختلفی برای مقابله با مواد مخدر شکل گرفته اما هنوز هم گرایش به مواد مخدر در بین جوانان و زنان در حال افزایش است که آمارهای رسمی و غیررسمی احصاء نشده این موضوع را تایید می‌کند، بنابراین شاید بتوان به این نتیجه رسید که نوع اقدامات انجام شده باید تغییر پیدا کند و با آموزش‌های پایه‌ای در کنار برخوردهای دستوری و سلبی به مقابله با این پدیده پرداخت.