عصر ایران؛ مهرداد خدیر- صبر حسن روحانی رییس جمهوری برای عرضۀ واکسن های ادعایی داخلی روز پنج‌شنبه دوم اردیبهشت 1400 به سر آمد و گفت «نمی‌توانیم باز هم منتظر واکسن تولید داخل بمانیم و روند واکسیناسیون عمومی را با واکسن وارداتی سرعت می‌دهیم.»
پس از آن فاز دوم واکسیناسیون بر روی ایرانیان بالای 80 سال و با واکسن وارداتی «آسترازنکا» شروع شد و طلسم شکست. گرچه قبل‌تر کادر درمان و پاک بانان را د نیز دربرگرفته بود.
خبرسازترین چهرۀ دومین ماه بهار 1400 خورشیدی در فضای سیاسی داخلی و خارجی اما بی گمان محمد جواد ظریف وزیر وقت امور خارجه است به خاطر یک اتفاق پر سر و صدا با بازتاب بین المللی در که همانا انتشار فایل صوتی گفت‌و‌گویی چند ساعتۀ او با سعید لیلاز بود که گویا قرار بوده پس از پایان دوران وزارت منتشر شود اما حین مذاکرات و در حالی که هنوز وزیر خارجه و به گمان اصول گرایان نامزد بالقوه انتخابات بود انتشار یافت و زلزلۀ سیاسی به پا کرد.
جواد ظریف در این فایل صوتی می گوید:
«اتفاقات 6 ماه 94 از امضای برجام تا اجرایی شدن آن و از تیرماه تا دی ماه آن سال را مرور کنید. روس ها به دنبال بحران در روابط ایران و غرب نیستند اما نمی خواهند رابطۀ ما با غرب عادی باشد تا خودشان به اولویت نخست غرب بدل نشوند».
خشم اصول‌گرایان اما بیشتر به خاطر بخش‌هایی بود که به سردار سلیمانی اشاره می‌کند و اگر چه پیش از آن از او تجلیل و بردوستی خود با فرمانده شهید سپاه قدس تأکید می ورزد اما تمام توجه‌ها بیشتر به این جملات بود:
« ما ادعا می‌کنیم آقای سلیمانی پوتین را برای حضور در سوریه راضی کرد حال آن که پوتین تصمیم خود را گرفته بود. یعنی پوتین بود که سردار سلیمانی را راضی کرد. پوتین با نیروی هوایی وارد جنگ شد اما نیروی زمینی ایران را وارد جنگ کرد. روسیه می توانست از دریای مدیترانه سوریه رابزند. اما چرا هواپیماهای روسیه از روی ایران پرواز کردند؟»
وزیر سابق خارجه در این فایل صوتی دلایل متعدد می آورد تا نشان دهد روس ها عملا چوب لای چرخ برجام می‌گذاشتند و به صورت تلویحی نوعی هم‌سویی بین دلواپسان داخلی و روس‌ها ترسیم می کند که با توجه به گرایش ضد روس غالب ایرانیان در افکار عمومی مورد توجه فراوان قرار گرفت. مهم ترین کلید واژه در این گفت و گو البته «میدان» بود:
«من اعتقاد ندارم سیاست خارجی موضوع کف کوچه است. اما این اتفاق افتاد. وقتی "میدان" حاکم بر همه چیز است یعنی شما نمی‌توانید بگویید چند نفر در سوریه کشته شدند و جان کری باید به من بگوید اسراییل 200 بار در سوریه به شما حمله کرده. شما می‌دانید آمریکا زودتر از من خبر حمله به عین‌الاسد را فهمید؟ دو افسر نیروی قدس 45 دقیقه قبل از حمله به نخست‌وزیر عراق خبر دادند ما به زودی به یک پایگاه نظامی آمریکا حمله خواهیم کرد [به تلافی ترور شهید سلیمانی]... یا در ماجرای هواپیمای اوکراینی ظهر جمعه رفتم به جلسۀ ویژۀ دبیرخانۀ شورای عالی امنیت ملی و گفتم دنیا می‌گوید موشک خورده به هواپیما. اگر واقعا موشک خورده بگویید تا علاجش کنیم. خدا شاهد است جوری با من برخورد کردند که انگار کفر ابلیس گفته‌ام!... بنده به عنوان وزیر خارجه حق نداشتم بدانم موشک خورده در صورتی که بعد از ظهر چهارشنبه آقایان می‌دانستند.»
این سخنان چنان بازتاب داشت که رهبری عالی نظام در سخنان خود به مناسبت روزهای کارگر و معلم اشارتی داشتند و ضمن ستایش نقش نیروی قدس سپاه پاسداران و شخص سردار سلیمانی از این که بعضی سخنان آمریکایی ها را خوش اید ابراز تعجب و تأسف و در عین حال تصریح کردند:
«وزارت امو خارجه سیاست‌گذار نیست. مجری مصوبات نهادهای بالا دستی است» و با نام بردن ازشورای عالی امنیت ملی به عنوان نهاد بالادستی در واقع تمام آنچه ظریف گفته بود رد نشد بلکه لحن او و برخی سوء استفاده ها محکوم شد.در واپسین های روزهای اردیبهشت و در ایام ثبت نام نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری اما برخی تصور می کردند جواد ظریف کاندیدا خواهد شد اما او در پیامی خطاب به منتقدان برجام گفت: « آسوده باشید، نمی آیم. شما به اولویت خودتان بپردازید که کسب درت داخلی است و ما هم به اولویت خودمان که رهانیدن مردم از تحریم های ستم بار آمریکاست.»
مثلثی که تشکیل نشد
اردیبهشت 1400 در حالی به پایان رسید که در واپسین روز ثبت نام کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری، علی لاریجانی و اسحاق جهانگیری هم نام نویسی کردند و این تلقی درگرفت که سه ضلعی انتخاباتی شکل گرفته و اصول‌گرایان با ابراهیم رییسی، اصلاح طلبان با اسحاق جهانگیری و اعتدال‌گرایان با علی لاریجانی وارد صحنه می‌شوند.
هر چند که مصطفی تاج‌زاده با ثبت نام خود عیار اصلاح طلبی را بالا برده بود اما حدس زده می‌شد رد صلاحیت محتمل او موجب روی گردانی اصلاح طلبان از انتخابات نشود و از اسحاق جهانگیری حمایت کنند یا چنان عمل‌گرا شده باشند که پشت سر علی لاریجانی قرار گیرند چنان که درسال‌های 92 و 96 هم از حسن روحانی حمایت کرده بودند تا عملا دو قطبی رییسی - لاریجانی شکل گیرد. یکی با نگاه به شرق و غرب ( به خاطر سند همکاری با چین و سابقۀ حمایت از برجام) و دیگری با تأکید بر روحیۀ جهادی و انقلابی.
به شرحی که در روایت ماه بعد خواهد آمد اما کار به آنجا نکشید که از جهانیگیری حمایت کنند یا پزشکیان یا در نهایت علی لاریجانی چون شورای نگهبان اجازه نداد سه ضلعی انتخاباتی شکل گیرد و ابراهیم رییسی باقی ماند با چند نامزد که تهدیدی به حساب نیایند؛ بازگشت به قبل از دوم خرداد 1376 که بر سر نامزد اصلی از قبل اجماع شده بود.
در این ماه چند چهرۀ شاخص در عرصه‌های سیاست و مدیریت و ادبیات و فرهنگ چشم از جهان بستند: منصور اوجیِ شاعر که سروده بود: «بر سبزه‌های خاک/ پروانه ایم ما/ با طول عمر خویش/ کوتاه، مثل آه» و در حیطۀ فرهنگ و زبان، دکتر محمد رضا باطنی که زبان شناسی بود خودساخته و پیش از انقلاب گرفتار رنج و شکنج ساواک شد و بعد از انقلاب در اوج شکوفایی بالاجبار بازنشسته و به ناچار مدیر کارخانۀ گچ شد!
از دیگر درگذشتگان صاحب شهرت در اردیبهشت ماه می توان به اکبر ترکان و هادی نژاد حسینیان دو وزیر کابینۀ هاشمی رفسنجانی اشاره کرد و هر دو البته مدیر نفتی هم به حساب می‌آمدند.