یک اپیدمیولوژیست با بیان اینکه باتوجه به روند کاهشی ابتلا و مرگ ناشی از کرونا در کشور، امیدواریم تا اواخر اسفند ماه به نقطه پایینی پیک ششم برسیم، گفت: اگر کنترل‌های نوروزی به خوبی انجام نشود و قواعد و مقررات تدوین شده از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا به خوبی اجرا، پایش و نظارت نشود، احتمال اینکه در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت گرفتار پیک هفتم شویم، وجود دارد.
دکتر حمید سوری در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت کرونای اُمیکرون در کشور و وضعیت پیک ششم، گفت: خوشبختانه روند ابتلا در اکثر مناطق کشور کاهشی شده و روند مرگ‌ومیر ناشی از بیماری هم کاهشی شده است؛ به طوری که امیدواریم تا اواخر اسفند ماه به نقطه پایینی پیک ششم برسیم.
شرایط شکننده کرونا در کشور
وی با بیان اینکه البته هنوز شرایط کرونا در کشور شکننده است و تعداد افراد حساس برای ابتلا نسبتا بالا هستند، افزود: به طوری که اگر کنترل‌های نوروزی به خوبی انجام نشود و قواعد و مقررات تدوین شده از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا به خوبی اجرا، پایش و نظارت نشود، احتمال اینکه در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت گرفتار پیک هفتم شویم، وجود دارد. همانطور که سال گذشته، با فاصله کمی بعد از فروکش پیک چهارم، پیک پنجم را داشتیم.
سوری تاکید کرد: بنابراین نمی‌توان خیلی به شرایط موجود دل‌خوش کرد و تصو کرد که کرونا تمام شده است. تصوراتی مبنی بر اینکه فکر می‌کنند که اُمیکرون نسبتا ضعیف بود یا ارتفاع قله پیک ششم کمتر از پیک‌های دیگر بود یا اینکه مرگ و میر از بین می‌رود و ... تصورات باطل و اشتباهی است.
خطرات یک ویروس هوشمند
وی با بیان اینکه ویروس کرونا بسیار هوشمند است و مشخص نیست که جهش بعدی که اتفاق می‌افتد، از جهش قبلی شدیدتر است یا خیر، گفت: بنابراین تا زمانی که به مرحله حذف اپیدمی نرسیدیم، طبیعتا باید همچنان آماده‌باش داشته و همچنان جامعه باید برای سلامتش تلاش کند.
چه زمانی پیک بیماری شروع می شود و پایان می‌یابد؟
این اپیدمیولوژیست درباره امکان بروز قله دیگری در پیک ششم، گفت: باید ابتدا تعریف پیک را به درستی مشخص کنیم؛ معمولا وقتیکه طی دو هفته به طور مستمر روند کاهشی در ابتلا داشته باشیم و این روند کاهشی تا دو هفته بعد هم ادامه یابد، می‌توان پیک را تمام شده تلقی کرد. البته از آنجایی که در کشور بیماریابی فعال نداریم، نمی‌توانیم خیلی درباره ابتلا قضاوت کنیم. زیرا مانند کوه یخی می‌ماند که فقط نوک آن را می‌بینیم. بنابراین بیشتر باید روی میزان مرگ و بستری تاکید کنیم، آن هم نه فقط مرگ‌های تست مثبت تایید شده، بلکه همه مرگ‌های با علامت کرونا.
سوری ادامه داد: حال اگر طی دو هفته روند کاهشی در بستری و مرگ ادامه یابد، می‌توانیم اعلام کنیم که پیک در حال پایان است. وقتی روند کاهشی تا دو هفته دیگر هم باید ادامه یابد، در این زمان می‌توان پیک را تمام شده تلقی کرد، اما اگر نوساناتی وجود داشته باشد، به این معناست که در همان پیک هستیم، اما نوسان داریم.
وی گفت: در عین حال اگر بعد از دو هفته روند افزایشی شکل گیرد و دو هفته هم این روند افزایشی ادامه یابد، در آن زمان می‌گوییم که پیک بعدی آغاز شده است. حال فاصله دو پیک می‌تواند بسیار نزدیک باشد و بلافاصله بعد از تمام شدن یک پیک، پیک بعدی بیماری آغاز شود یا اینکه با فاصله باشد.
به عنوان مثال پیک سوم و چهارم کرونا در کشور که بین آذر ماه ۱۳۹۹ تا فروردین ۱۴۰۰ بود و بیشترین فاصله دو پیک را در این دو پیک در کشور داشتیم و این نشان داد که تداوم مداخلات توانست موثر باشد، اما سفرهای نوروزی ۱۴۰۰ باعث شد که بلافاصله بعد از تعطیلات، پیک چهارم و بعد هم پنجم را تجربه کنیم. الان هم این نگرانی وجود دارد که بلافاصله بعد از پیک ششم، دچار پیک هفتم شویم.
۵ واریانت هشداردهنده کرونا
سوری با بیان اینکه اخیرا واریانت هشداردهنده جدیدی در دنیا مطرح نشده است، گفت: تاکنون پنج واریانت هشداردهنده داشتیم که شامل آلفا، بتا، گاما، دلتا و اُمیکرون بوده‌اند که گاما به ایران نیامد. بنابراین اگر قرار باشد واریانت دیگری ایجاد شود، سازمان جهانی بهداشت باید آن را تایید کند.
شواهد نشان نمی‌دهد که واریانت هشداردهنده دیگری آمده باشد، هرچند که جهش‌هایی به صورت ساب واریانت اتفاق می‌افتد. با این حال اخیرا واریانت هشداردهنده‌ای مطرح نشده، اما برای عدم ایجاد آن هیچ تضمینی وجود ندارد. در عین حال اگر هم پیک هفتمی در کشور داشته باشیم، مشخص نیست که با واریانت‌های موجود خواهد بود یا با واریانت‌های جدید. البته باید توجه کرد که الزاما رخداد یک پیک جدید، تابع یک واریانت جدید نیست.
چرایی نوسان در مرگ‌های کرونایی
وی درباره چرایی سه رقمی بودن مرگ‌های کرونایی و همچنین زمان کاهش آن گفت: در زمینه مرگ‌ها در چند روز اخیر نوساناتی داشتیم، اما برآیند آمارها نشان می‌دهد که روند کاهشی مرگ بسیار کند است. این موضوع هم نشان می‌دهد که مداخله موثر آنی برای مقابله با اپیدمی در سطح ابتلا و بستری نداریم و مداخلات‌مان خیلی تاثیری نداشته است. وقتی شیب کاهشی یک پیک آرام باشد، نگران کننده است و به این معنا است که دیر می‌توانیم پیک را جمع کنیم. هرچقدر پیک سریع‌تر کاهش یابد، نشان می‌دهد که مداخلات موثر بوده است. مانند کاری که در طرح شهید سلیمانی در پیک سوم اتفاق افتاد.
سوری با تاکید بر اینکه باید مبتنی بر شواهد علمی تصمیم‌گیری کنیم، گفت: در عین حال نباید تصور کرد که واکسن تنها کلید کنترل اپیدمی است و همه مشکلات را حل می‌کند. زیرا اصلا اینطور نیست. در عین حال باید بیماریابی فعال داشته و تست انبوه بگیریم که جنبه اپیدمیولوژیستی دارد. در عین حال داده‌ها باید در اختیار متخصصین قرار داشته باشد تا تحلیل عمیق روی آن انجام شود، نه اینکه داده‌ها در اختیار چند نفر خاص باشد که تخصص کافی برای استنتاج تحلیل را ندارند. درعین حال به همکاری‌های بین‌بخشی و استفاده از فناوری‌های نوین در کنترل اپیدمی نیاز است.