مدتهاست که به علت آمار بالای تصادفات در مسیر جاده قدیم ساوه به همدان، این محور در بین مردم و محافل رسانه‌ای شهرستان به "جاده مرگ" معروف شده و رتبه اول سوانح ترافیکی استان مرکزی را به خود اختصاص داده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که مسیرها و محورهای مرگبار تردد در این شهرستان صرفا به مسیر جاده قدیم ساوه - همدان محدود نمی‌شود و می‌توان مسیرها و محورهای دیگری در این شهرستان از جمله جاده قدیم ساوه - سلفچگان، جاده قدیم ساوه به تهران و محور ساوه به بوئین زهرا را هم مسیرهای مرگبار شهرستان و جاده‌های مرگ ۲، ۳ و ۴ نامگذاری کرد.
کمتر هفته‌ای می‌گذرد که خبری از یک تصادف خونین در یکی از این مسیرها را شاهد نباشیم، کمتر از یک هفته از تصادف مرگبار در محور ساوه به سلفچگان می گذرد که در اثر آن چهار نفر از جمله دو جوان اهل روستای قره‌چای بخش مرکزی که یکی از آنها از قهرمانان کشوری بود، جان خود را از دست دادند و به همین سادگی سرمایه هایمان را از دست دادیم. به این بهانه و با هدف تذکر به مسئولان در این گزارش وضعیت جاده قدیم ساوه به سلفچگان به عنوان یکی از مرگبارترین مسیرهای تردد در استان مورد بررسی قرار گرفته است.
برای بررسی این موضوع ابتدا نظر دکتر جعفر خوشروزاده استاد دانشگاه که خود از ساکنان یکی از روستاهای واقع در این مسیر است و در زمینه پیگیری طرح دوبانده کردن این مسیر تلاش‌هایی کرده را جویا شدیم.
تردد روزانه ۱۲ هزار خودرو در محور ساوه - سلفچگان
وی در ابتدا با تاکید بر اینکه به حق می‌توان جاده قدیم ساوه به سلفچگان را به دلیل آمار بالای تلفات و تصادفات "جاده مرگ" نامید گفت: طبق آمار موجود، در این محور روزانه بیش از ۱۱ تا ۱۲ هزار وسیله نقلیه تردد می‌کنند که حدود ۴۵ درصد از این میزان تردد مربوط به خودروهای سنگین است و آمارهای پلیس راه درباره تلفات حوادث جاده‌ای در این مسیر بسیار بالا و نگران کننده است.
وی با تاکید بر اینکه از فاصله حدود ۲۰ کیلومتری از انتهای بلوار معصومیه ساوه تا دو راهی آوه یکی از پر ترافیک‌ترین مسیرهای تردد در استان است، گفت: علاوه بر اینکه این جاده مسیر اصلی ترانزیت بین استان‌های غربی و شمالی کشور به نواحی مرکزی و نقطه اتصال این استان‌ها به منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان و سایر استان‌ها از جمله استان زیارتی قم و استان اصفهان به شمار می‌آید، این مسیر، محل تردد روزانه صدها نفر از ساکنان روستاهای اطراف نیز هست که بسیاری از آنها در شهر صنعتی کاوه مشغول به کار هستند یا برای دریافت خدمات و تهیه کالاهای مورد نیاز خود از شهر ساوه در این مسیر تردد می کنند.
خانواده های بسیاری داغدار شده اند
او افزود: به همین علت بسیاری از ساکنان روستاهای واقع در این مسیر داغ مرگ عزیزان شان در تصادفات رخ داده در این جاده را دیده‌اند که آخرین نمونه آن هفته پیش رخ داد و در آن حادثه دو جوان ورزشکار و نخبه روستای قره‌چای بی‌تقصیر و بی‌گناه قربانی جاده مرگ شدند، در حال حاضر خانواده‌هایی در این روستاها زندگی می‌کنند که پنج عضو خانواده خود را در تصادفات جداگانه و نه یک فقره تصادف از دست داده‌اند. خانواده‌هایی در این روستاها بوده‌اند که ریز و درشت به صورت جمعی و با مینی‌بوس در این مسیر قتل عام شده‌اند.
از دکتر خوشروزاده درباره راهکار ارتقای ایمنی این محور و کاهش سوانح ترافیکی پرسیدیم، که در پاسخ گفت: هیچ راه حلی جز دوبانده کردن فاصله حدود ۲۰ کیلومتری از انتهای بلوار معصومیه ساوه تا دو راهی آوه نمی‌تواند مشکل را برای همیشه حل کند.
وی با بیان اینکه در سال های اخیر اقداماتی جهت رفع نقاط حادثه خیز و تعریض این محور از ساوه تا سه راهی آوه در دستور کار قرار گرفته و برای این کار اعتبار ملی نیز جذب شده گفت: اما تعریض این جاده به هیچ وجه نمی‌تواند راهگشا باشد و تنها راه حل دو بانده کردن آن است.
وی با تاکید بر اینکه اعتبارات محدود سازمان‌هایی نظیر سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای نمی‌تواند تامین کننده کامل هزینه دو بانده کردن این مسیر باشد، گفت: برای اجرای پروژه‌های عمرانی نظیر دوبانده کردن جاده قدیم ساوه به سلفچگان مدیران استانی و شهرستان باید تمام تلاش خود را برای جذب اعتبارات ملی بکار گیرند.
بی میلی مسئولان وقت اندک اعتبار تخصیصی را به باد داد
دکتر خوشروزاده در این زمینه به تجربه شخصی خود در پیگیری این موضوع به عنوان یک شهروند اشاره کرد و گفت: در دولت قبلی و در جریان سفر دکتر روحانی به استان مرکزی، بنده به عنوان یکی از نخبگان شهرستان برای شرکت در دیدار رئیس جمهور با نخبگان استان، از طرف ستاد ایرانیان خارج از کشور به اراک دعوت شدم و در پایان همان جلسه طومار خانواده‌های داغدیده تصادفات این مسیر که ممهور به مهر شوراهای اسلامی روستاهای واقع در این مسیر بود را به معاون رئیس جمهور دادم.
وی ادامه داد: با پیگیری‌های بعدی دستور اختصاص چهار میلیارد ریال اعتبار برای آغاز دوبانده کردن این مسیر را گرفتم، اما متاسفانه وقتی این موضوع را با ذکر شماره نامه و نام شخص مسئولی که دستور در استان به ایشان ارجاع شده بود به مسئولان سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای شهرستان ساوه دادم، آقایان با بی‌میلی و بی‌تفاوتی خاصی از این موضوع ابراز بی اطلاعی کردند و پیگیر موضوع نشدند و خود بنده هم به علت سفر خارج از کشور چند ماهه، نتوانستم موضوع را پیگیری کنم. هر چند این مبلغ در مقابل هزینه های دوبانده کردن این مسیر تا دو راهی آوه مبلغ ناچیزی بود، اما در صورت پیگیری می‌توانست نقطه آغازی بر تامین تدریجی اعتبار این پروژه باشد.
این فعال اجتماعی افزود: از حق نگذریم اقداماتی از سوی سازمان سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای شهرستان ساوه برای بهسازی این محور شامل درزگیری، لکه گیری و رفع برخی نقاط حادثه خیز این مسیر از جمله دور برگردان دو راهی آوه انجام شده اما به دلیل سنگینی ترافیک و آمدوشد خودروهای سنگین و نیمه سنگین و عبور بارهای ترافیکی از این محور، هیچ جایگزینی جز اجرای طرح دو بانده کردن فاصله حدود ۲۰ کیلومتری از انتهای بلوار معصومیه ساوه تا دو راهی آوه، نمی‌تواند به عنوان یک راه حل موثر در نظر گرفته شود و این مطالبه به حق مردم است که به انحاء مختلف آن را پیگیری خواهند کرد.
بیشترین ماموریت حوادث جاده ای امسال در محور ساوه - سلفچگان
به گزارش ایسنا، سرپرست مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی شهرستان ساوه نیز گفت: در دی ماه امسال در حوزه پیش بیمارستانی دانشکده علوم پزشکی ساوه، ۱۰۶۹ ماموریت منجر به اعزام آمبولانس دریافت و انجام شده است که از این تعداد ماموریت، ۱۱۵ مورد مربوط به حوادث ترافیکی بوده است.
بهرام صیدی افزود: در این حوادث ترافیکی ۴۰۴ مصدوم خدمات اورژانس پیش بیمارستانی را دریافت کرده و ۳۴۰ مورد از این تعداد برای ادامه درمان به مراکز درمانی دانشکده علوم پزشکی ساوه منتقل شده‌اند.
وی در ادامه، در خصوص آمار ماموریت‌های حوادث جاده‌ای محور قدیم ساوه به سلفچگان نیز گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون ۱۰ ماموریت در حوزه تصادفات صورت گرفته که پس از اعزام آمبولانس ۶ نفر در صحنه فوت کردند و ۱۵ نفر نیز مصدوم شده و به مراکز درمانی اعزام شدند.
صیدی گفت: در سال جاری از کل ماموریت های مربوط به سوانح جاده‌ای، ۲۳ مورد در اتوبان ساوه - همدان، ۳۶ مورد اتوبان ساوه - سلفچگان، ۱۰ مورد محور قدیم ساوه - سلفچگان، و هشت مورد نیز مربوط به اتوبان ساوه - تهران بوده است.
وی با اشاره به اینکه در سال های گذشته بیشترین ماموریت مربوط به محور ساوه – همدان(اتوبان و جاده قدیم) بوده است، افزود: براساس آمار ثبت شده در سال جاری بیشترین ماموریت اورژانس مربوط به محور ساوه – سلفچگان بوده است.
محور ساوه – سلفچگان باید چهاربانده شود
رئیس پلیس راه فرماندهی انتظامی استان مرکزی نیز در خصوص وضعیت محورهای قدیم ساوه – سلفچگان و ساوه – همدان گفت: حجم بالای تردد از این دو محور با وجود اینکه اقدامات مناسبی برای ایمنی و رفع نقاط حادثه خیز آن صورت گرفته اما آمار بالای سوانح رانندگی را به خود اختصاص داده است.
سرهنگ محمد پورشمس در خصوص تصادف اخیر در محوز ساوه – سلفچگان که منجر به فوت چهار نفر شد، اظهار کرد: این تصادف مرگبار در نقطه‌ای از این محور صورت گرفته است که حادثه خیز نبوده و یک مسیر کفی با خط مقطّع و سبقت آزاد بوده و از شیب شیروانی در کنار جاده برخوردار بوده و خودروی پژو که به سمت ساوه حرکت می کرده است بر اثر انحراف به چپ ناگهانی با خودروی پژویی که در جهت مخالف حرکت می کرد تصادف می‌کند.
وی با اشاره به اینکه انسان، جاده و خودرو سه عامل حادثه ساز در سوانح رانندگی هستند، که بیشترین عوامل بروز حوادث ترافیکی را عامل انسانی تشکیل می‌دهد، گفت: در حادثه اخیر نیز عامل انسانی که همانا انحراف به چپ ناگهانی خودروی پژو را موجب شده علت وقوع این سانحه مرگبار و برخورد رخ به رخ یا همان شاخ به شاخ است چرا که هیچگونه آثار انعکاسی نظیر خط ترمز در صحنه تصادف مشاهده نشد و نشانگر آن است که این خودرو به یکباره از مسیر خود منحرف شده است.
سرهنگ پورشمس با تاکید بر اینکه تمامی نقاط حادثه خیز این محور ایمن شده‌اند، گفت: بسیاری از تصادفاتی که در این محور صورت می‌گیرد در نقاطی که از آن به عنوان نقطه حادثه خیز یاد می‌شود و تا حد قابل توجهی نیز ایمن شده‌اند صورت نمی‌گیرد و بیشتر در نقاطی که به مراتب ایمن هستند شاهد وقوع تصادفات هستیم و این بدان معنی است که این محور دوطرفه از ایمنی لازم برخوردار است و صرفا حجم بالای تردد معضل اصلی آن به شمار می‌رود.
وی با اشاره به اینکه این محور علاوه بر اینکه متصل کننده شهر ساوه به سلفچگان، شهر آوه و قم است، راه مواصلاتی بسیاری از روستاهای بخش مرکزی ساوه نیز هست، گفت: به دلیل حجم بالای تردد از این محور بویژه وسایط نقلیه سنگین باید سازوکاری اتخاذ شود تا این محور چهاربانده شده و شاهد وقوع تصادفات شاه به شاخ نباشیم.
کاهش ۶۰ درصدی تصادفات ساوه – سلفچگان در صورت چهاربانده شدن
رئیس پلیس راه استان مرکزی با تاکید بر اینکه چهاربانده شدن محور قدیم ساوه – سلفچگان منجر به کاهش ۶۰ درصدی تصادفات در این محور پرتردد و شاهراه مواصلاتی کشور خواهد شد، افزود: بیشترین تصادفات در محورهای دوطرفه یا دوبانده شامل برخورد شاخ به شاخ است و با چهاربانده شدن آن بیشترین دلیل تصادف در اینگونه جاده‌ها از بین خواهد رفت در غیر این صورت این محور پرتردد در صورت رعایت نکردن قوانین راهنمایی و رانندگی و بروز خطای انسانی، مستعد وقوع سوانح رانندگی متعددی خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه محورهای قدیم ساوه – همدان، ساوه – سلفچگان و ساوه – تهران سه محور اصلی و پرتردد استان مرکزی هستند، افزود: چهاربانده شده طول این سه محور نقش بسزایی در کاهش آمار سوانح رانندگی خواهد داشت.
افزایش ۷ درصدی فوتی های سوانح محور ساوه - سلفچگان
سرهنگ پورشمس در ادامه گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون آمار فوتی ناشی از وقوع سوانح جاده‌ای در محور قدیم ساوه – سلفچگان نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود هفت درصد افزایش داشته و در عوض در محور قدیم ساوه – همدان آمار تلفات جاده نزدیک به ۱۵ درصد کاهش یافته است.
وی بیان کرد: تلفات بالای ۱۰ نفر در محور قدیم ساوه به سلفچگان و برابری آمار کشته شدگان این محور با محور قدیم ساوه – همدان نشانگر آن است که محور قدیم ساوه – سلفچگان نیز یکی از محورهای پرتردد و پرحادثه به شمار می‌رود و در سال جاری آمار حوادث آن نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایشی بوده است.
عامل ۹۰ درصد سوانح این محور، عامل انسانی است
این مقام انتظامی در استان مرکزی بیشترین علت وقوع سوانح رانندگی در این محورها را عامل انسانی دانست و افزود: طبق بررسی‌های بعمل آمده افزون بر ۹۰ درصد علت وقوع سوانح رانندگی در محور قدیم ساوه – سلفچگان عامل انسانی بوده است که بخشی از آن ناشی از عدم توجه رانندگان در حین رانندگی و بخش دیگر انحراف و تجاوز به چپ بوده است.
به گزارش ایسنا، خطاهای انسانی، عامل جاده و خودرو سه عاملی است که هر کدام می‌تواند به تنهایی یا با هم یک سفر را به کام چندین خانواده تلخ کند، اما اگر کمی واقع بینانه به موضوع دقت کنیم خواهیم دید که جاده‌های ناایمن و غیراستاندارد و خودروهای با کیفیت دست به دست هم داده اند تا با خطای انسانی یک حادثه مرگبار را خلق کند.
خطای انسانی ناشی از رانندگی با سرعت غیر مجاز، سبقت غیر مجاز، عدم رعایت فاصله قانونی، انحراف به چپ، عدم توجه سایر وسایط نقلیه و علائم راهنمایی و رانندگی، بی احتیاطی، رانندگی در اوج خستگی، رانندگی مخاطره آمیز و حالت تهاجمی، صدمه دیدن قوای جسمی و فکری راننده تحت تأثیر الکل، مواد مخدر، بیماری، بی تجربگی در رانندگی‌های برون شهری و دورن شهری و... صورت می‌گیرد اما نباید از این موضوع غافل شد که بخش اعظمی از دلایل بروز خطاهای انسانی به نبود جاده ایمن نیز برمی‌گردد.
اگر جاده از استاندارد لازم برای رانندگی برخوردار باشد و به گونه ای طراحی شود که حجم تردد خودرو در آن استاندارد بوده و راننده بتواند سفری ایمن و بدون خستگی داشته باشد قطعا با حضور موثر پلیس و عوامل راهداری برای کنترل ترافیک و تردد وسایط نقلیه در این محور دیگر آژیر امداد به صدا در نیامده و چشم خانواده‌ای خونبار نمی شود و داغ نمی‌بیند.
از طرفی بسیاری از نقاط در محورهای مواصلاتی دوبانده وجود دارند که بسیار خطرناک و حادثه خیز هستند، اما به عنوان نقاط حادثه‌خیز شناسایی نشده‌اند، بنابراین باید گفت که وجود جاده‌های ناایمن موضوعی غیرقابل انکار است.
با وجود احداث اتوبان و آزادراه در دو مسیر پرتردد ساوه – سلفچگان و ساوه – همدان همچنان شاهد تردد پرحجم وسایط نقلیه در محورهای قدیم هستیم و آمار بالای سوانح رانندگی و ترافیکی بویژه در این دو محور این جاده‌ها را به جاده مرگ تبدیل کرده است به گونه‌ای که امسال آمار سوانح جاده‌ای در محور ساوه سلفچگان در صدر آمار محورهای این شهرستان قرار گرفته و حتی از محور ساوه – همدان که یکه‌تاز حوادث ترافیکی بود پیشی گرفته است.
در خصوص چهاربانده شدن محور قدیم ساوه – سلفچگان نیز باید گفت که برابر قوانین وزارت راه و شهرسازی چهاربانده کردن محورهای قدیمی که به موازات آنها اتوبان یا آزاده راه احداث شده است امکان پذیر نیست و صرفا اعتبارات محدودی برای ایمنی و رفع نقاط حادثه خیز محورهای قدیم تخصیص داده می شود و اصولا چهاربانده کردن محورهای قدیم با چنین شرایطی جزو برنامه‌های حوزه راه کشور نیست.
اما باید گفت دلیلی که موجب چهار بانده کردن محور قدیم ساوه – تهران با وجود احداث آزادراه در موازات این مسیر بطول تقریبی ۳۰ کیلومتر تا نزدیکی شهر مامونیه مرکز شهرستان زرندیه شده است و قرار است فاز به فاز توسعه یابد حجم بالای تردد در این محور است و این ویژگی در محور قدیم ساوه – سلفچگان نیز وجود دارد چرا که این محور متصل کننده ساوه به سلفچگان و راه دسترسی به شهر آوه و قم و دهها و دهستان پرجمعیت در بخش مرکزی ساوه است.
نرخ بالای عوارض اتوبان ساوه – سلفچگان موجب شده تا وسایط نقلیه سنگین انگیزه ای برای تردد از اتوبان نداشته باشند و ترجیح دهند که از محور قدیم تردد کنند، بنابراین با احداث اتوبان نه تنها حجم ترافیکی محور قدیم کاسته نشده است بلکه افزایش خودروها طی سال های اخیر و فرار از پرداخت عوارض موجب شده تا محور قدیمی پرترددتر از گذشته بار سنگین ترافیک روزانه را تحمل کند.
انتظار می رود که مقامات وزارت راه و شهرسازی با بررسی دقیق آمار سوانح جاده‌ای در محورهای قدیم بویژه ساوه – سلفچگان و ساوه – همدان و برای جلوگیری از داغدار شدن هموطنان با نگاه حمایتی و واقع بینانه نسبت به چهاربانده کردن این دو محور اقدام کنند تا شاهد از بین رفتن تصادفات شاخ به شاخ که حدود ۶۰ درصد علل وقوع تصادفات در این دو محور است باشیم.
یادمان باشد که در قرآن کریم سوره مائده آیه ۳۲ می‌خوانیم "ومن احیاها فکانما احیاالناس جمیعا" هرکس انسانی را از مرگ نجات دهد گویا همه مردم را از مرگ نجات داده است.
برای نجات حتی یک نفر از مرگ که به منزله زندگی بخشی به همه مردم است از هیچ تلاشی دریغ نکرده و اجازه ندهیم آژیر امداد و ناقوس مرگ در این محورهای پرخطر همچنان نواخته شود.