طالبان، در روزهای نخست بازگشت به قدرت به ساکنان جلالآباد، مرکز ولایت ننگرهار قول بازگشت آرامش داده بودند. اما باشندگان (شهروندان) جلالآباد ماهها است که در میان حملات و ضدحملات داعش ولایت خراسان و طالبان و جسدهای ناشناسی که در کانالهای آب میبینند، زندگی را با ترس سپری میکنند.
به گزارش یورونیوز؛ شاخه ولایت خراسان دولت اسلامی در سال ۲۰۱۴ و در جلالآباد اعلام موجودیت کرد.
اگرچه مقامهای جمهوری اسلامی افغانستان و شخص اشرف غنی چند بار از «ریشهکن شدن» این گروه خبر داده بودند اما جنگجویان این جریان اسلامگرا همچنان به حیات خود ادامه دادند.
دامنه فعالیتهای داعش از زمان بازگشت طالبان به قدرت، دوچندان شده است.
در سالهای گذشته، بسیاری از «کارشناسان» و خبرنگاران افغان و غیرافغان معتقد بودند درباره قدرت داعش اغراق میشود و طالبان در برخی موارد، مسئولیت حملات خود را نمیپذیرد تا این گروه مسئول کشتن غیرنظامیان و اقلیتها معرفی شود.
داعش خراسان پس از توافق دوحه در سال ۲۰۲۰ میان طالبان و ایالات متحده آمریکا توانسته است اعضای ناراضی طالبان را جذب خود کند.
منابع امنیتی میگویند این گروه در حال حاضر بین ۲ تا ۴ هزار نیرو دارد.
ابراهیم باحث، کارشناس اتاق فکر «گروه بحرانهای بینالمللی» درباره تقویت داعش در ماههای اخیر میگوید: «شماری از اعضای این گروه پس از به قدرت رسیدن طالبان از زندان آزاد شدند» و به سازمان خود بازگشتند.
اگرچه طالبان تلاش میکند تهدید داعش را کمرنگ جلوه دهد، اما حملات متعدد به مساجد و گردهمآییهای مذهبی شیعیان و هزارهها نشان داد که داعش همچنان یک رقیب جدی برای «امارت اسلامی افغانستان» است. با این حال و از قرار معلوم طالبان توانسته با عملیات پرشمار، جلوی حملات داعش را بگیرد.
دکتر بشیر، رئیس استخبارات طالبان در ولایت ننگرهار میگوید داعش نه در جلالآباد، نه در هیچ جای دیگری از این ولایت حضور ندارد و آنچه [از حملات داعش] میشنوید «حوادث جزئی» است. با این حال طالبان مستقر در جلالآبادروایت دیگری از ماجرا میدهند.
سجاد، رئیس یکی از دستههای نظامی طالبان در جلالآباد میگوید: «حضور داعش در اینجا خیلی بالا است. در میانه ماه دسامبر، هر هفته حداقل یک حمله داشتند.»
افراد تحت امر سجاد همیشه برای رویارویی با مهاجمانی آماده اند که در گروههای دو یا سه نفره «سوار بر سهچرخه با کلاشنیکف یا کلت» به سوی آنان شلیک میکنند.
جوی خون
محمد کبیر، مغازهدار در محله چهل متری جلالآباد میگوید همین هفته پیش سه تن از نظامیان طالبان به ضرب گلوله کشته شدند. « جوی خون درخیابان جاری شده بود.»
از میانه ماه سپتامبر، یعنی یک ماه پس از ورود طالبان به کابل، داعش مسئولیت بیش از ۹۰ حمله را بر عهده گرفته است. عبدل سید، مدرس دانشگاه و کارشناس شبکههای جهادی میگوید ۸۵ درصد این حملات علیه طالبان بوده است.
جلالآباد خط مقدم نبرد طالبان با داعش است. امارت اسلامی افغانستان اخیرا ۱۵۰۰ سرباز دیگر به این منطقه فرستاده و حملات خود علیه داعش را تشدید کرده است.
به نظر میرسد این سیاست، مثمر ثمر بوده است: بسیاری از منابع محلی میگویند حملات داعش از حدود یک ماه پیش متوقف شده است. فرمانده سجاد میگوید: «شب و رز در پی یافتن جنگجویان داعش هستیم.»
دکتر بشر میگوید: «طالبان در ماههای اخیر ۴۰۰ عضو داعش را بازداشت کرده است. خبری از شمار کشتههای آنها ندارم.»
جسدهای ناشناس
سازمان ملل متحد طالبان را به قتل پنهانی دشمنان متهم میکند. براساس گزارش این سازمان، دستکم ۷۲ مخالف طالبان که در میانشان حدود ۵۰ عضو داعش در ننگرهار دیده میشوند، از سوی طالبان و بدون محاکمه اعدام شده اند.
یک ماه پیش، کشف جسدهای نانشناس در یک کانال آب در حومه جلالآباد این اتهامها را جدیتر کرد. منابع محلی به خبرگزاری فرانسه گفتهاند در ولایت ننگرهار ۱۵۰ جسد در کانالهای آب پیدا شده است. همه این قربانیان، عضو داعش نبوده و نیستند.
جنگ طالبان با سلفیها
به نظر میرسد طالبان سلفیهای منطقه، یعنی اعضای بالقوه آینده داعش را هدف قرار میدهد. جریان سلفی در شرق افغانستان از همان سالهای جهاد علیه نیروهای ارتش سرخ در دهه ۱۹۸۰ پا گرفت.
خبرگزاری فرانسه میگوید ریشسفیدان سلفی در منطقه، از ناپدیدی و قتل اعضای خود خشمگین هستند. اگرچه آنها عضوگیری داعش از جمعیت خود را انکار نمیکنند اما میگویند همه سلفیها هم داعشی نیستند.
ابراهیم باحث میگوید در بسیاری از موارد، بازداشت و حتی کشتهشدها، افراد بیگناه هستند که ربطی به داعش ندارند. او هشدار میدهد که اگر سرکوب «کور و فلهای» طالبان ادامه پیدا کند، همین امر ممکن است به تقویت داعش در منطقه منجر شود.
در جلالآباد کسی مسئولیت جسدهای پیدا شده را، احتمالا از ترس انتقام، برعهده نمیگیرد. حتی کنشگران حقوق بشر، کارکنان سازمانهای بینالمللی و حتی خبرنگاران حرفی در این باره نمیزنند. به نظر میرسد ترس از برخورد طالبان، که تلاش میکند اوضاع را آرام و فعالیت داعش در منطقه را کماهمیت جلوه دهد، عامل اصلی این سکوت است.