پنج سال از فاجعه پلاسکو می گذرد. سالگردی دیگر و وعده هایی دیگر در حالی که اینبار پلاسکو ساخته شده و بار دیگر دوباره ایستاده است. ۳۰ دی ماه ۹۵ بود که پلاسکو دچار حریق و ریزش شد که در این حادثه ۱۶ تن از آتش‌نشانان جان خود را از دست دادند و بیش از ۲۳۰ نفر مصدوم شدند. حادثه پلاسکو و عملیات امداد و نجات و آواربرداری آن حدود ۹ روز طول کشید و سرانجام در ۸ بهمن عملیات آواربرداری پایان یافت.
به گزارش ایسنا، ۱۶ آتش نشان در این حادثه جانباختند تا از جان و مال شهروندان محافظت کنند. ۱۶ جان از دست رفت بی آنکه پیش از حادثه حرف دل این آتش نشانان و دغدغه هایشان را کسی بشنود چرا که پیش از فاجعه کسی پای درد و دل آدم ها نمی نشست.
۳۰ دی ماه که پلاسکو فروریخت نه تنها آتش نشانان نتوانستند فرصتی برای سوگواری داشته باشند که از همان دقایق اول، درگیر عملیات چند روزه، سخت و طاقت فرسای پلاسکو شدند تا تن شهید همکارانشان را از میان آوار و آهن داغ دیده بیرون آورند.
کسی که دل در گرو نجات جان آدم ها نداشته باشد در این راه دوام نمی آورد
(م.م) از آتش نشانانی است که خود در عملیات پلاسکو حضور داشته، او یکی از افرادی است که در لحظات آخر، از حادثه پلاسکو نجات پیدا کرده است. سال های بسیاری را در آتش نشانی تهران گذرانده و تجربیات بسیاری در این زمینه دارد. درباره مشکلات آتش نشانان که از او سوال می کنیم به ایسنا می گوید: همانطور که همه می دانند، آتش نشانی شغل سختی است و اگر با عشق به کار همراه نباشد، پیش نمی رود و کسی که دل در گرو نجات جان آدم ها نداشته باشد در این راه دوام نمی آورد. آتش نشانی هم مثل سایر مشاغل سختی های خاص خودش را دارد که البته چون با جان افراد سر و کار دارد ریسک آن چندین برابر است.
وی مهم ترین نکته و دغدغه در شغل آتش نشانی را قرار گرفتم در دسته مشاغل سخت و زیان آور عنوان می کند و می افزاید: حتی با وجود چند سال ارفاقی که چند سال است سازمان آتش‌نشانی داده، اما این آن چیزی نیست که برای آتش نشانان ارزشمند باشد چون اگر کسی تصمیم بگیرد با ۲۵ سال بازنشست شود، آنقدر حق و حقوقش زیاد نیست که به آرامش برسد. درواقع به نظرم باید به طریقی این اطمینان برای یک آتش نشان ایجاد شود که اگر بازنشست شود می تواند با حقوق بازنشستگی زندگی خود را بگذراند، در حالی که متاسفانه اینطور نیست.
ارتقاء مدیریت صحنه حادثه آتش سوزی یک خطاست
(س.ت) یکی دیگر از آتش نشانان است که در حوزه عملیات فعالیت می کند. او نیز در گفت و گو با ایسنا درباره دغدغه های آتش نشانان می گوید: به صورت کلی اگر بخواهم بگویم، یکی از مشکلاتی که آتش نشانان دارند این است که بعد از اتفاقی که در پلاسکو افتاد، افرادی که مدیریت آن صحنه را به عهده داشتند ارتقا پیدا کردند. این در بحث مدیریت می تواند یک خطا باشد. چه در عملیات اشتباهی صورت گرفته باشد و چه نگرفته باشد و به شکست منجر شود، مدیریت صحنه نباید ارتقاء پیدا کند.
این یکی از چالش هایی است که از دغدغه های برخی آتش نشانان است که در این رابطه گلایه دارند. فکر می کنم که شاید این موضوع هم دغدغه جمعی از آتش نشانان باشد که چرا در زمان وقوع حادثه پلاسکو این تصمیم گیری انجام شد. به نظرم باید ارتقاهای سازمانی ساختار خاص خودش را داشته باشد.
(الف.ش) حدود پنج سال است که در آتش نشانی تهران فعالیت دارد. او درباره دغدغه های آتش نشان بودن به ایسنا می گوید: زمانی که آتش نشان باشید، تقریبا روز و هفته ای نیست که شاهد وقوع حادثه های دلخراش، مرگ های دردناک و صحنه های دردآور نباشید. ما آتش نشان ها گاهی صحنه های بسیار دلخراشی را می بینیم. مثلا در یک حادثه تصادف می بینیم که اعضای یک خانواده به طرز دردناکی جان خود را از دست دادند و حالا تنها کسی که زنده مانده خودش مصدوم است و احوالات خانواده اش را جویا می شود.
لزوم پشتیبانی روحی آتش نشانان
وی ادامه می‌دهد: هر چقدر هم یک انسان قوی باشد، قطعا با دیدن برخی صحنه ها از درون می شکند. حالا تصور کنید که این آتش نشان باید چند ساعت بعد به خانه برود، مشکلاتش را پشت در خانه جا بگذارد و طوری که انگار اتفاقی نیفتاده با خانواده خودش شام بخورد. این مسائل بسیار دردناک است و من فکر میکنم که باید آتش نشانان از لحاظ روحی بیشتر پشتیبانی بشوند. البته آتش نشان بودن لحظه های شیرین هم دارد، مثلا وقتی کودکی را از یک حادثه نجات می دهیم، واقعا خوشحال کننده است که می توانیم برای او و خانواده اش موثر واقع شویم. اما در مجموع من فکر می کنم که آتش نشانی شغلی است که با درد عجین شده، برای همین هم خوب می شود اگر مسئولان بیشتر به آسیب های روحی که یک آتش نشان در دوران خدمتش تجربه می کند فکر کنند.
(م.الف) از کارشناسانی است که در خصوص تشخیص علت وقوع حریق و حادثه نیز تجربه دارد. او در گفت و گو با ایسنا به این موضوع اشاره می کند که طی سال های گذشته مردم لطف بسیار زیادی به آتش نشانان داشتند.
مردم در زمینه ایمنی آگاهی کافی ندارند
او به ایسنا می گوید: برای من موارد بسیار نادری پیش آمده که مردم رفتار خوبی نداشته باشند. آن هم به نظرم می توان پای این گذاشت که تحت فشار استرس بودند؛ واقعا باید از همکاری مردم با آتش نشانان تشکر کرد. اما موضوع دیگری که درباره دغدغه شغلی به نظر من می رسد این است که مردم با وجود لطف بسیاری که به آتش نشانان دارند، اما متاسفانه در زمینه ایمنی آگاهی کافی ندارند و در این زمینه تلاش چندانی هم نمی کنند.
آتش نشانان و مردم برای ایمن شدن شهر دست به دست هم بدهند
این آتش نشان ادامه می دهد: می دانم که مردم دغدغه های بسیاری دارند، اما باید این موضوع را باور کنند که اگر به دلیل بی احتیاطی جان عزیزان یا مالشان از دست برود، سال ها در حسرت آن باقی می مانند. مثلا بار ها و بار ها گفته شده روغنی که دچار حریق شده را نباید زیر شیر آب گرفت و تنها راهکار ساده آن گذاشتن درب ماهیتابه یا قابلمه است، اما همچنان هم بعضی از شهروندان حوادثی را به همین دلایل جزیی رقم می زنند. یا متاسفانه تلاش نمی کنند که حتی کار با خاموش کننده ها را یاد بگیرند، باور کنید اگر مردم کار با خاموش کننده ها را بلد باشند و در خودرو، خانه و محل کارشان خاموش کننده داشته باشند می توان از گسترده تر شدن آتش سوزی های بسیاری جلوگیری کرد. فکر می کنم که باید آتش نشانان و مردم برای ایمن شدن شهر دست به دست هم بدهند.
شغل دوم برای کسی که آتش نشان است یعنی فرسودگی بسیار
وضعیت معیشتی یکی از دغدغه های فعلی آتش نشانان
(و.الف) آتش نشانی با حدود هفت سال سابقه است. او در گفت و گو با ایسنا به شغل دوم آتش نشانان اشاره کرده و می‌گوید: مساله کوتاه و مختصر است. این روزها تعداد آتش نشانانی که برای گذران زندگیشان مجبور هستند دو شغل داشته باشند کم نیست. این در حالی است که ساعت کاری آتش نشانی نیز کم نیست و یک آتش نشان برای اینکه ذهنش صد درصد در محل کارش باشد نیاز به آرامش فکری دارد.
البته به نظر من آتش نشانان با فشاری که به خودشان وارد می کنند از این موضوع که شغل دوم صدمه ای به کارشان بزند جلوگیری کردند، اما داشتن شغل دوم برای کسی که آتش نشان است یعنی فرسودگی بسیار زیاد طی مدت زمان بسیار کوتاه. فکر می کنم که یکی از دغدغه های فعلی آتش نشانان رسیدگی به وضعیت معیشتی آن ها است که مجبور نباشند برای گذراندن زندگی این فشار مضاعف را تحمل کنند.