صبح داغ یکی از روزهای شهریور سال 1360 در شرایطی که هنوز جامعه در شوک و تنش ترور نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور بود، نامه‌ای از شورای موقت ریاست جمهوری برای مجلس شورای اسلامی ارسال شد. متن نامه بدین شرح بود:
«جناب آقای اکبر هاشمی‌رفسنجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی
آقای محمدرضا مهدوی‌کنی برای پست نخست‌وزیری به مجلس شورای اسلامی معرفی می‌شود.
امضا: اکبر هاشمی‌رفسنجانی»
همین یک سند تاریخی برای درک اهمیت و جایگاه اکبر هاشمی‌رفسنجانی در دهه 60 کافی است، نقشی که بعدها به خاطر آن مورد ارزیابی‌های مثبت و منفی زیادی قرار گرفت.
سه دهه بعد، زمانی که به اذعان هوادارانش در طی این سال‌ها از بازیگری در عرصه سیاست ایران به کارگردانی رسیده بود، در یکی از روزهای سرد دی‌ماه سال 95 دار فانی را وداع گفت.
رد صلاحیت او 2 سال پیش از این، در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1392 و آنچه هوادارانش سونامی تخریب علیه او می‌خواندند، به مرگش رنگی تراژیک داد. اما میراث هاشمی‌رفسنجانی برای سیاست ایران چیست؟
محسن هاشمی‌رفسنجانی، فرزند آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در گفت‌وگوی ویدئویی با اعتمادآنلاین از جزئیات فوت پدرش گفته است.
به گزارش عصر ایران، چکیده سخنان محسن هاشمی را در این گفتگو که سیما پروانه‌گوهر انجام داده، به نقل از اعتماد آنلاین در ادامه می خوانید.
*فقدان آیت‌الله هاشمی را ما بارها تحمل کرده بودیم
*فقدان پدر به لحاظ احساسی برای ما مهم و اثرگذار بود
*رحلت ناگهانی آیت‌الله هم برای ما و هم برای ملت ایران بسیار سخت بود
*آیت‌الله هاشمی حتی خاطرات‌شان را در آخرین روز قبل از فوت هم نوشته‌اند
*آیت‌الله هاشمی روز قبل از فوت هیچ حال نامساعدی نداشتند
*حاج‌خانم در خاطرات خود از روز فوت نوشته‌اند که [آیت‌الله] سرحال بودند و صبحانه خوردند و رفتند
*آقای قاضی‌زاده‌هاشمی هم کسالتی را درباره آیت‌الله هاشمی مطرح نکردند
*فوت آیت‌الله هاشمی و پرونده آن موضوع حساسی در کشور ماست
*در زمان ترور آیت‌الله هاشمی در سال 72 هم قبل از اینکه بروند دنبال دلایل ترور بگردند دنبال مسائل سیاسی اطراف آن بودند
*از زمان حادثه ورود مشکوک به دفتر مجمع دنبال این بودند که محافظین آیت‌الله هاشمی را عوض کنند، دلیل‌شان هم این بود که آنها به سن بازنشستگی رسیده‌اند و باید جابه‌جا شوند
*آیت‌الله هاشمی از تغییرات تیم حفاظت رضایت نداشتند، حتی درباره این موضوع با رهبری هم صحبت کردند
*رهبری دستور داده بودند محافظان آیت‌الله هاشمی تغییر نکنند
*یکی از ایرادها به ماجرای فوت آیت‌الله هاشمی این است که تیم حفاظت ایشان تیم درجه یک بود و همیشه باید آمبولانس با تجهیزات کامل همراه تیم باشد
*انتظار برای رسیدن آمبولانس اهمال تیم حفاظت است
*معمولاً رسم بر این بود که محافظین زمانی که آیت‌الله هاشمی شنا می‌کردند داخل استخر نمی‌رفتد ولی پشت در حضور داشتند
*آیت‌الله هاشمی هیچ جای دیگری جز موقعی که شنا می‌کردند تنها نبودند
*با تمام رسیدگی‌هایی که انجام شده هنوز نمی‌توانیم بگوییم که نه دلیلی بر کشته شدن آیت‌الله هاشمی داریم و نه دلیلی بر عدم کشته شدن ایشان
*نمی‌توانیم با استدلال قوی بگوییم که آیت‌الله هاشمی توسط یک گروهی کشته شدند یا توسط گروهی کشته نشدند
*پزشکان می‌گویند آب در ریه آیت‌الله هاشمی نبوده و پاسدارها می‌گویند ایشان کمی نبض داشته است
*دکتر احیا می‌گفت ایشان موقعی که رسید تقریباً هیچ نبض و علائم حیاتی نداشته که این «تقریباً» لغت مشکوکی است
*دکترها از من اجازه گرفتند و گفتند می‌خواهیم عملیات احیا را تمام کنیم، تا من اجازه نمی‌دادم عملیات احیا را ادامه می‌دادند
*بعد از اولین جلسه پزشکی مشخص شد سیاست نظام و حاکمیت این است که فوت آیت‌الله هاشمی طبیعی است و هنوز هم این سیاست ادامه دارد
*گفته می‌شود خانواده اجازه کالبدشکافی نداده، در صورتی که این موضوع نه با ما مطرح شد و نه ما درخواستی کردیم
*مراسم تشییع باشکوهی با حضور مردم انجام شد و مردم واقعاً سنگ تمام گذاشتند
*تا زمان حادثه پلاسکو مسائل فوت آیت‌الله هاشمی در خبرها بود، از آن به بعد اخبار به حادثه پلاسکو اختصاص یافت و صداوسیما کاملاً از آیت‌الله هاشمی جدا شد
*به آقای سیف‌اللهی [مسئول تیم تحقیق در شورای امنیت] گفتم تحقیق درستی نشده و آنچه شده سطحی و برای این است که بگویند در حال تحقیق هستند
*ایرادمان این بود که محافظین از همان ابتدا باید بازجویی شوند که چرا آمبولانس نبوده است؟
*بعد از فوت آیت‌الله هاشمی کسی به محل فوت او نرفته بود و نگذاشتند فیلم‌های باغ و استخر را ما هم ببینیم
*برای بازبینی فیلم‌های باغ و اطراف استخر رفتم، مسئولی که آنجا بود گفت من نمی‌توانم فیلم‌ها را برگردانم که شما آنها را ببینید
*به هیچ وجه مساله کالبدشکافی با ما مطرح نشد
*این احساس در من نبود که آیت‌الله هاشمی را زیر تیغ کالبدشکافی بگذارم
*نیروهای امنیتی روی این مساله حساس بودند که شما چرا دنبال شهیدسازی از فوت آیت‌الله هاشمی هستید؟
*نیروهای امنیتی می‌گفتند حساسیتی که شما به خرج می‌دهید صحیح نیست و چیزی جز تضعیف نظام را به دنبال نخواهد داشت
*موضوع رادیواکتیو به یکباره از سوی آقای شمخانی مطرح شد و چون به فاطی گفته بودند او هم در مکان‌های مختلف مطرح کرد
*شاید اگر موضوع رادیواکتیو را به من می‌گفتند با سیاست‌تر و کیاست‌تر با آن برخورد می‌کردم
*اطلاعاتی‌ها می‌گفتند موضوع رادیواکتیو بیخود و الکی است
*خودمان سعی کردیم آزمایشاتی انجام بدهیم تا مطمئن بشویم به خاطر رادیواکتیو بلایی سر مادرم نمی‌آید
*بعد از آزمایش گفتند اینها عادی است و اعداد درستی نیست، بنابراین موضوع از نظر ما انحرافی فرض شد
*آیت‌الله هاشمی اواخر عمرشان از اینکه اسکورت بشوند و رفت‌وآمد زیاد باشد گله‌مند بودند و می‌گفتند دلیلی ندارد این همه ماشین در خیابان راه بیندازیم
*بودن آمبولانس در محل مجمع خیلی مهم است، چون اعضای مجمع کهنسال هستند و آقای توسلی هم همانجا دچار سکته شدند
*ما دنبال تنبیه کسی نبودیم، دنبال این بودیم که واقعیت روشن شود
*نمی‌توانیم بگوییم پرونده فوت آیت‌الله هاشمی مختومه است، چون آقای روحانی گزارش را به شورای امنیت برگشت زده است