عصر ایران؛ سیمین ثقفی ــ تصور کنید به عنوان یک گردشگر وارد مجموعه تختجمشید میشوید. همانجا که باید بلیت خود را نشان دهید و کیف و دیگر وسایل را تحویل بدهید، یک ربات با ریشهایی بلند و کلاه هخامنشی به استقبالتان بیاید و بگوید: سلام! به پرسپولیس خوش آمدید! من خشایارشا هستم ! راهنمای شما در این دیدار!"
رباتهایی که پیش از این به عنوان هنرمند، میزبان در رستورانها یا هتلها، کتابدار ، مهندس و تکنسین فنی یا بازیکن و مشاور مجازی فعالیت میکردند حالا نقش راهنمایان یک تور را بازی کنند. مثل این رباتی که این روزهای سفرهای پساکرونایی در غاری در یونان راهنمایی گردش گران را در بخشهایی از این غار بر عهده دارد.
البته چندسالی میشود که پای رباتهای راهنما به صنعت گردشگری باز شده است. پژوهشگران این رباتها را جایگزینی برای راهنمایان انسانی در فضاهایی همچون موزهها، آکواریومها یا بناها و قلعههای تاریخی پیشنهاد میدهند که می توانند بازدیدکنندگان را راهنمایی کنند به ویژه در کشورهایی که کمبود نیروی انسانی با عنوان راهنمای گردشگری دیده میشود.
رباتی که باید برای طراحی آن به مجموعهای از ویژگیهای فیزیکی و فنی برای مکانیابی، کنترل سامانههای احساسی و چهره، صدا و لحن و زبان و حتی امکان ایجاد تعامل هرچه انسانیتر با مخاطب توجه داشت.
ژاپنیها هم در سال 2018 یک مینی ربات را برای دیدار از منطقه کیوتو - یکی از پربیننده ترین مقاصد توریستی ژاپن و ثبت شده در فهرست میراث جهانی -رونمایی کردند.
این ربات که بسیار سبک و به راحتی قابل حمل است، گردشگران را برای گشتی در اطراف شهر در تاکسی همراهی میکند و حتی میتواند پیاده در کنار آنان قدم بزند. او قادر است به زبان های انگلیسی ، چینی و ژاپنی سخن بگوید و برای گردشگرانی طراحی شده که میخواهند با تاکسی نگاهی به دیدنیهای شهر بیندازند و سؤالاتشان را در مورد تاریخچۀ مکان ها یا مثلا بهترین رستوران های محلی پاسخ میدهد. و حتی اگر بازدیدکننده احساس کند این پاسخ کافی نبوده ربات راهنما اطلاعات بیشتری را از طریق ایمیل یا تماس تلفنی یا تصاویری که خودش ثبت میکند در اختیار گردشگر قرار میدهد.
البته به نظر میرسد ایده خلق ربات راهنمای چند صد هزار دلاری برای صنعت گردشگری کشور ما که هنوز تسهیلات حمایتی و بیمه تعداد معدود راهنمایان آن روی میز "بشود یا نشود" است، چندان عملی نباشد!
به هر حال یک پرسش همچنان مطرح است و خاص گردشگری هم نیست: اینکه آیا این رباتها میتوانند همراه مناسبی برای گردشگران باشند آن چنان که راهنمایان انسانی هستند؟!