دانشمندان هشدار می‌دهند که ارگانیسم‌های بیگانه ممکن است به فضاپیماهای ما راه پیدا کرده و زمین را آلوده کنند و در واقع با اینکه خطر ورود این ارگانیسم‌ها به زمین کم است، اما ما خودمان در حال افزایش احتمال آن هستیم.
به گزارش ایسنا و به نقل از اسپیس، دانشمندان در مقاله‌ای جدید استدلال کرده‌اند که تقاضای فزاینده برای اکتشاف فضا، شانس آلودگی زمین توسط ارگانیسم‌های بیگانه و همچنین آلودگی سیارات دیگر توسط ارگانیسم‌های زمینی را افزایش می‌دهد.
محققان به سابقه بشر در انتقال میکروب‌ها و بیماری‌ها به محیط‌های جدید روی زمین اشاره می‌کنند، جایی که آن موجودات می‌توانند تهاجمی شوند و به گونه‌های بومی آسیب برسانند. اکنون بر اساس این مقاله که در مجله "بایوساینس"(BioScience) منتشر شده است، آنها می‌گویند که چنین سابقه‌ای نشان می‌دهد که همین رفتار ممکن است در مورد حیات بیگانه از سیاره دیگری که می‌تواند زمین را آلوده کند و بالعکس رخ دهد.
"آنتونی ریکاردی" نویسنده مسئول این مطالعه و استاد زیست‌شناسی تهاجمی در دانشگاه "مک‌گیل" در مونترال کانادا می‌گوید: جستجوی حیات فرازمینی یک تلاش هیجان‌انگیز است که می‌تواند در آینده‌ای نه چندان دور به کشفی بزرگ منجر شود. با این حال، در مواجهه با افزایش ماموریت‌های فضایی از جمله مأموریت‌هایی که برای بازگرداندن نمونه‌ها به زمین در نظر گرفته شده‌اند، کاهش خطرات آلودگی بیولوژیکی در هر دو جهت بسیار مهم است.
"ریکاردی" و همکارانش از این مقاله برای درخواست مطالعات مشترک بیشتر بین اخترزیست‌شناسانی که در جستجوی حیات فرازمینی هستند و زیست شناسان تهاجمی که گونه‌های مهاجم بر روی زمین را مطالعه می‌کنند، استفاده می‌کنند.
"ریکاردی" می‌گوید: ما فقط می‌توانیم حدس بزنیم که اخترزیست‌شناسان چه نوع موجوداتی را در جهان‌های بیگانه پیدا می‌کنند و با چه نوع موجوداتی مواجه می‌شویم. محتمل‌ترین شکل‌های حیات در دیگر سیارات، حیات میکروبی است و موجودات در آنجا احتمالاً شبیه به باکتری‌ها هستند.
دانشمندان خطر آلودگی بین سیاره‌ای را بسیار کم می‌دانند، چرا که شرایط خشن در فضا، زنده ماندن این موجودات را در سفرهای فضایی و در حالی که روی بدنه و خارج از فضای داخلی فضاپیماها هستند، دشوار می‌کند. با این حال، به گفته "ریکاردی" همچنان باید مراقب آلودگی بین سیاره‌ای بر اساس تأثیرات منفی گونه‌های مهاجم موجود بر روی زمین باشیم.
انسان‌ها روی زمین با اجازه دادن به ارگانیسم‌ها برای هجوم به محیط‌های جدیدی که هرگز به طور طبیعی به آنها دسترسی نداشته‌اند، به اکوسیستم‌های سراسر این سیاره آسیب رسانده‌اند. به عنوان مثال، هم اکنون قارچی از آمریکای جنوبی به نام "اوستروپوسینیا پسیدی"(Austropuccinia psidii) در شرایط نامعلومی به استرالیا راه یافته و درختان بومی اکالیپتوس این کشور را تحت سلطه خود درآورده و رشد آنها را متوقف کرده و گاهی اوقات نیز آنها را از بین می‌برد.
محققان خاطرنشان کردند که اکوسیستم‌های جزیره‌ای که در انزوای جغرافیایی تکامل می‌یابند، مانند جزایر و کشورهایی مانند استرالیا، به ویژه در برابر گونه‌های مهاجم آسیب‌پذیر هستند، زیرا حیات وحش بومی در آن مکان‌ها سازگاری‌هایی برای مقابله با چنین مهاجمانی ایجاد نکرده است.
"ریکاردی" می‌گوید: تهاجمات بیولوژیکی اغلب برای گیاهان و حیوانات ویرانگر بوده است. ما می‌گوییم که با سیارات و قمرهایی که به طور بالقوه حاوی حیات هستند، باید به گونه‌ای رفتار شود که گویی اکوسیستم‌های جزیره‌ای روی زمین هستند.
پایگاه "لایو ساینس" در گذشته گزارش داده بود که به شواهدی مبنی بر آلودگی بین سیاره‌ای دست یافته است. جایی که محققان به فضاپیمای اسرائیلی "بریشیت"(Beresheet) اشاره می‌کنند که در سال ۲۰۱۹ در حالی که هزاران "خرس آبی" یا "خوکچه خزه‌ای"(tardigrade) که حیوانات میکروسکوپی هستند که می‌توانند در شرایط خشن از جمله محیط خلاء در فضا دوام بیاورند، به همراه داشت، به سطح کره ماه سقوط کرد. یک مطالعه در سال ۲۰۲۱ که در مجله Astrobiology منتشر شد به این نتیجه رسید که این موجودات احتمالاً از برخورد با سطح ماه جان سالم به در نبرده‌اند، اما این حادثه پتانسیل نشت بیولوژیکی را نشان می‌دهد.
"خرس آبی" یا "خوکچه خزه‌ای" جانور آبزی کوچکی با هشت پا است که به عنوان گونه‌ای از پیچیده‌ترین جانوران شدت‌دوست شناخته شده است. این جانور یک شاخه از پوست‌اندازان است.
به گفته "ریکاردی"، آژانس‌های فضایی مانند ناسا مدت‌هاست که از خطرات بالقوه آلودگی بیولوژیکی آگاه بوده‌اند و سیاست‌های حفاظت از سیاره‌ها از دهه ۱۹۶۰ در آنها برقرار و رعایت شده است. وی می‌گوید: با این حال، خطرات بی‌سابقه‌ای در دوران جدیدی از اکتشافات فضایی با هدف شناسایی مناطقی که احتمالاً حاوی حیات هستند، ایجاد شده است.
بر اساس این مقاله، این خطرات شامل افزایش شراکت شرکت‌های خصوصی مانند شرکت "اسپیس‌ایکس" در اکتشافات فضایی است. به عنوان مثال، این شرکت قصد دارد با موشک در دست توسعه خود موسوم به "استارشیپ"(Starship) به سیاره مریخ و فراتر از آن سفر کند.
محققان پیشنهاد می‌کنند پروتکل‌های "امنیت زیستی" مرتبط با سفرهای فضایی، تمرکز بر تشخیص زودهنگام آلاینده‌های بیولوژیکی بالقوه و توسعه طرح‌هایی برای واکنش سریع به هرگونه تشخیصی افزایش یابد.
"جنیفر وادزورث" اخترزیست‌شناس دانشگاه علوم و هنرهای کاربردی "لوسرن"(Lucerne) در سوئیس که در این مقاله نقشی نداشته است، می‌گوید که سیارات و قمرها همیشه مواد را از طریق شهاب سنگ‌ها رد و بدل کرده‌اند، اما اکتشافات فضایی انسانی می‌تواند انتشار آلودگی را تسریع کند.
"وادزورث" می‌گوید، این مقاله جدید یک نمای کلی از نیاز فعلی و مستمر به قوانین سختگیرانه و به روز شده برای حفاظت از زمین و دیگر سیارات ارائه می‌دهد. وی افزود: یکی از مسائل مهم این است که دستورالعمل‌های فعلیِ حفاظتی، اجباری نیستند. خط بین اکتشاف و حفاظت، خط باریکی است. نباید یکی به قیمت دیگری رها شود، اما هر دو نیاز به بررسی دقیق و مهم‌تر از همه، پیروی دارند.