عصرایران؛ مازیار آقازاده - "جو بایدن" رییس جمهوری آمریکا دیروز (یکشنبه) در حاشیه نشست سران گروه بیست در شهر روم ایتالیا در اظهاراتی از تصمیم دونالد ترامپ رییس جمهوری سابق آمریکا در خروج از برجام انتقاد کرده و گفت کشورش درگیر پیامدهای این تصمیم اشتباه ترامپ است.
جو بایدن که وارد دهمین ماه دوران ریاست جمهوری خود شده است از دوران رقابت های انتخاباتی وعده بازگشت به برجام را داده بود و بسیاری گمان می کردند پیروزی او در انتخابات به احیای دوباره برجام خواهد انجامید.
اما از زمانی که بایدن پا به کاخ سفید گذاشته نه تنها قدمی برای احیای برجام برنداشته بلکه تلاش کرده است از اهرم های سیاست "فشار حداکثری" ترامپ استفاده کرده و ایران را در موضع ضعف و ناچاری به پای میز مذاکره و امتیاز دهی بکشاند.
به عبارت دیگر بایدن و دیگر دولتمردان منصوب او در هیات حاکمه آمریکا با وجودی که طی ماه های گذشته مدام شعار احیای برجام را داده اند اما راهی که آنها برای تحقق این شعار برگزیده اند در واقع ادامه همان سیاست فشارحداکثری ترامپ است که بارها و بارها بر اشتباه بودن آن تاکید کرده و از آن انتقاد کرده اند؛ سیاستی که اگر قرار بود کار کند در دوره ترامپ جواب می داد و ایران را از موضع استیصال و ضعف به پای میزمذاکره با ترامپ می کشاند.
توپ احیای برجام از زمانی که آمریکای ترامپ در اردیبهشت ماه سال 1397 از آن خارج شده در زمین آمریکاست و این ایالات متحده آمریکاست که باید ضمن جبران خسارات اقتصادی ایران از بابت تحمیل 3 سال تحریم های بی سابقه، به ایران بابت بازگشت دوباره به تعهدات برجامی امتیاز بدهد.
دولت بایدن اگر به صراحت بر اشتباه بودن تصمیم ترامپ در خروج از برجام اذعان و اعتراف دارد، چرا با برداشتن گام های عملی این اشتباه را جبران نمی کند.
اگر ترامپ آن اشتباه را مرتکب شده چرا دولت بایدن همچنان پاسدار آن سیاست هاست و در ماه های گذشته نه تنها قدمی از تحریم ها علیه ایران عقب ننشسته بلکه بر سیاهه لیست تحریمی ایران چند قلم جدید نیز افزوده است که آخرین نمونه آن تحریم چند روز پیش 4 فرد و 2 نهاد مرتبط با فناوری پهپادی ایران بوده است.
زمان به ضرر برجام در حال سپری شدن است اما مسئول به هم خوردن این توافق بین المللی دولت جمهوری اسلامی ایران نیست که حتی به رغم خروج آمریکای ترامپ در اردیبهشت 1397 بیش از 1 سال به تمامی تعهدات برجامی خود ملزم و متعهد بوده است و بنا به اعتراف گزارش های فصلی آژانس بین المللی انرژی اتمی حتی بیش از 1 سال پس از متحمل شدن سنگین ترین تحریم های تاریخ به تعهدات برجامی خود پای بند بوده است.
پس از اظهارات دیروز بایدن جای طرح این سوال جدی از هیات حاکمه آمریکا وجود دارد که دولت بایدن در 10 ماه گذشته به جز ابراز علاقه برای احیای برجام چه گام عملی ای برای احیای این توافق بین المللی برداشته است؟ به طور نمادین هم که شده کدام تحریم دولت ترامپ علیه ایران را به نشانه ایجاد اعتماد و حسن نیت برداشته است؟ و آیا می توان با ادامه سیاست فشار حداکثری و عقب ننشستن از تحریم های وضع شده دولت ترامپ علیه ایران، به احیای برجام امید داشت؟
در موضوع احیای برجام این تنها گام عملی واشنگتن و برداشتن نخستین گام از سوی آمریکاست که می تواند گره کور این پرونده را بگشاید و به جز آن مدیحه سرایی برای احیای برجام در حرف و ادامه سیاست ترامپ در عمل، هیچ تاثیری حتی با وجود آغاز مذاکرات احیای برجام نخواهد داشت؛ مگر اینکه در جریان مذاکرات، مکانیزمی مورد توافق قرار گیرد که برداشتن گام به گام تعهدات متقابل را میسر سازد؛ اما حتی در این صورت نیز این ایالات متحده آمریکاست که باید به خاطر پیش قدم شدن در به هم زدن برجام در دوره ترامپ (اعلام خروج یکجانبه ترامپ از برجام) در زمینه احیای آن نیز با برداشتن تحریم هایی، پیشقدم باشد.