عصر ایران؛ دکتر رکسانا دانیالی - آشواگاندا، جینسنگ هندی یا گیلاس زمستانی با نام علمی Withania somnifera یک گیاه دارویی باستانی است که در هند، خاورمیانه و بخش هایی از آفریقا می روید. از قدیم اعتقاد بر این بوده که آشواگاندا می تواند به بدن در راستای مدیریت بهتر استرس کمک کند و در عین حال فواید متعددی برای سلامت انسان به دنبال داشته باشد. از جمله مهم ترین ویژگی های این گیاه باستانی می توان به بهبود عملکرد مغزی، کاهش سطح قند خون و کورتیزول و در عین حال مبارزه با علائم افسردگی و اضطراب اشاره کرد.
جینسنگ هندی یکی از مهم ترین گیاهان دارویی در آیورودا به شمار می رود. آیورودا علمی کهن است که از هندوستان ریشه گرفته و در آن از گیاهان طبی، ماساژ و یوگا برای درمان بیماران استفاده می شود. به طور کلی بیش از 3000 سال است که آشواگاندا برای تسکین استرس، افزایش سطح انرژی و تقویت تمرکز مورد توجه مردم محلی است. واژه آشواگاندا در زبان سانسکریت به معنای بوی اسب است که هم به رایحه منحصر به فرد آن و هم به توانایی افزایش قدرت اشاره دارد.
معمولا از عصاره یا پودر ریشه و برگ های این درختچه کوچک با گل های زرد برای درمان انواع بیماری ها استفاده می شود. امروزه نیز مکمل های دارویی مختلفی در بازار وجود دارند که یکی از اجزای آنها را آشواگاندا تشکیل می دهد. فوایدی که در ادامه توضیح داده می شوند، با استناد به مطالعه چاپ شده توسط انتشارات جان وایلی و پسران دسته بندی شده اند:
در چندین پژوهش مختلف ثابت شده که آشواگاندا می تواند سطح قند خون را کاهش دهد. برای مثال یک مطالعه آزمایشگاهی نشان داد که مصرف این گیاه دارویی با افزایش ترشح انسولین و بهبود حساسیت به انسولین در سلول های ماهیچه ای همراه است. مطالعات انسانی دیگری نیز خبر از قابلیت کاهش سطح قند خون در افراد سالم و مبتلایان به دیابت می دهند.
در یک بررسی کوچک روی 6 فرد مبتلا به دیابت نوع 2 دیده شد که استفاده از مکمل های دارویی حاوی آشواگاندا به مدت حداقل 30 روز، سطح قند خون ناشتا را کاهش می دهد.
یافته های به دست آمده از مطالعات حیوانی و آزمایشگاهی نشان داده که ترکیبی تحت عنوان ویتافرین در گیاه مذکور وجود دارد و می تواند به القا آپوپتوز که در واقع مرگ برنامه ریزی شده سلول های سرطانی است کمک کند. آشواگاندا در عین حال از مسیرهای دیگری نیز مانع از رشد سلول های سرطانی می شود.
در مجموع بر اساس پژوهش های حیوانی، آشواگاندا قادر به درمان کمکی انواع متفاوتی از سرطان مانند سرطان سینه، ریه، روده بزرگ، مغز و تخمدان خواهد بود. در یکی از همین مطالعات موش های مبتلا به تومورهای تخمدانی با ویتافرین به تنهایی و یا در ترکیب با داروهای ضد سرطان تحت درمان قرار گرفتند. این درمان سبب کاهش 70 الی 80 درصدی رشد تومورها شد. علاوه بر این پیشرفت و انتشار سرطان به سایر اندام ها نیز به طرز معنی داری کاهش یافته بود.
یکی از معروف ترین کاربردهای آشواگاندا به کاهش استرس و اضطراب مربوط می شود. محققان گزارش کرده اند که این ترکیب گیاهی دارویی با تنظیم سیگنال های شیمیایی در سیستم عصبی موش های صحرایی، مسیر تنش در مغز آنها را مسدود می کند و بدین ترتیب از افزایش استرس جلوگیری خواهد کرد.
بر اساس مطالعه ای با بازه زمانی 60 روزه روی 64 داوطلب مبتلا به استرس مزمن، گروه دریافت کننده مکمل آشواگاندا به طور میانگین 69 درصد کاهش اضطراب، استرس و بی خوابی را در مقایسه با تاثیر 11 درصدی گروه دارونما تجربه کردند.
دیده شده که مکمل های دارویی حاوی عصاره این گیاه تاثیرات قدرتمندی بر سطح تستوسترون و سلامت باروری مردان دارند. در مطالعه ای روی 75 مرد نابارور، گروه تحت درمان با آشواگاندا افزایش تعداد و قدرت تحرک اسپرم ها را به همراه داشتند.
علاوه بر این سطح آنتی اکسیدان ها در خون داوطلبان دریافت کننده مکمل های مذکور بالاتر از گروه کنترل بود. همچنین آقایانی که این مکمل را برای کاهش استرس خود مصرف می کردند، کیفیت اسپرم بهتری داشتند. پس از تنها 3 ماه درمان منظم، 14 درصد از همسران این مردان باردار شده بودند.
در یک سری از پژوهش های دیگر مشخص شد که آشواگاندا می تواند با افزایش توده عضلانی بدن و همینطور قدرت فیزیکی در ارتباط باشد. در ادامه به منظور تعیین دوز ایمن و موثر برای این منظور، مردان سالمی که روزانه 750 الی 1250 میلی گرم مکمل حاوی عصاره پودر شده ریشه این گیاه را مصرف کرده بودند پس از دوره ای 30 روزه افزایش توده عضلانی را تجربه کردند.
این گروه همچنین در مقایسه با دارونما، کاهش درصد چربی 2 برابری بدن را گزارش کردند.
از جمله دیگر کاربردهای بی نظیر آشواگاندا می توان از موارد زیر نام برد:
- کمک به کاهش علائم مرتبط با افسردگی
- کمک به افزایش عملکرد سلول های ایمنی و کاهش التهاب
- کمک به کاهش کلسترول و تری گلیسرید
- کمک به بهبود و تقویت عملکردهای مغزی از جمله افزایش قدرت حافظه
لازم به ذکر است که تا به امروز عوارض جدی و خاصی برای این ترکیب گیاهی دارویی گزارش نشده است. با این حال توصیه می شود که بانوان باردار و شیرده از مصرف خودسرانه مکمل های حاوی آشواگاندا بدون مشورت با پزشک و یا داروساز خود پرهیز کنند. همچنین بهتر است مبتلایان به نقص سیستم ایمنی همچون بیماری آرتریت روماتوئید، لوپوس و یا دیابت نوع 1 بدون تجویز پزشک از این مکمل ها استفاده نکنند.
--------------------------------------------------------------------
بیشتر بخوانید:
*ماکا؛ گیاهی جادویی برای سلامت!(+عکس)