غربالگری نوعی آزمایش است که در خصوص ارزیابی و تشخیص بیماری هایی اعم از پوکی استخوان، دیابت و سرطان صورت می گیرد. در واقع تشخیص زود هنگام بیماری در مراحل اولیه روند بهبودی را تسریع می بخشد.
متخصص زنان طبق سوابق بیماری، سن و بیماری های خانوادگی و زمینه ای آزمایش های مختلفی را به افراد توصیه می کند.
با ورود زنان به 20 سالگی دو نوع معاینه ی جسمانی ضرورت پیدا می کند. در این معاینات وضعیت جسمانی فرد از لحاظ وزن، قدر و شاخص توده ی بدنی بررسی می شود.
با افزایش سن زنان و ورود به مراحل تولید مثل، بارداری، شیردهی و یائسگی همواره خطراتی سلامت آن ها را تهدید می کند. بدین جهت آزمایش های غربالگری مهمی در خصوص ارتقا سلامت و بهداشت جسمانی بانوان در نظر گرفته شده است که در ادامه ی مبحث آن ها را بیان می کنیم.
یکی از سرطان های رایج در زنان، سرطان دهانه ی رحم است. عامل شکل گیری این نوع سرطان، عدم رعایت نکات بهداشتی در ناحیه ی تناسلی محسوب می شود. در واقع عفونت های موجود در دستگاه تناسلی به مرور زمان زمینه ی بروز سرطان را ایجاد می کنند.
بهتر است بدانید که پیک سنی شیوع سرطان دهانه ی رحم در محدوده ی 47 سال است.
راه ارتباطی بین رحم و واژن، دهانه ی رحم قرار دارد. در اکثر موارد به وسیله ی آزمایش پاپ اسمیر رشد غیر طبیعی سلول های موجود در دهانه ی رحم تشخیص داده می شوند که به وسیله ی مقداری از ترشحات دهانه ی رحم زنان صورت می گیرد.
هدف از این غربالگری تشخیص زودهنگام عارضه است تا بیمار بتواند قبل از تبدیل عفونت به توده ی سرطانی در راستای درمان آن اقدام کند.
در راستای افزایش سن به خصوص در زنان به موجب کاهش سطح استروژن خون و یائسگی، کلسیم و تراکم توده های استخوانی روبه زوال می روند و دیواره ی استخوان های فرد نسبت به قبل از منظر استحکام به شدت تضعیف می گردد.
متداول ترین روش در خصوص غربالگری پوکی استخوان، بهره گیری از اشعه ی X است. برای این منظور پزشک مربوطه تراکم استخوان های مچ، ران و ستون فقرات را اندازه گیری می کند و عدد تراکمی حاصل را با میانگین تراکم استخوان زنان با شرایط مشابه اعم از هم نژاد، هم جنس و هم سن، تطبیق داده می کند.
در مواقعی که میزان تراکم استخوانی نسبت به یک فرد دیگر کمتر باشد، تشخیص به پوکی استخوان داده می شود. بهتر است بدانید که ویتامین D در راستای مقابله با عفونت، سرطان و حفظ تراکم استخوان ها نقش مثبتی را ایفا می کند.
غربالگری سرطان سینه به وسیله ی معاینه ی بالینی و ماموگرافی شکل می گیرد. در ماموگرافی به واسطه ی اشعه ی ایکس، بافت های سینه مورد وارسی قرار می گیرد و در هر مرتبه از آزمایشات، با تصویر ماموگرافی قبلی تطابق داده می شود.
غربالگری سرطان سینه قادر به درمان و پیشگیری از وقوع سرطان نمی باشد اما می تواند با شناسایی توده، فرد را در خصوص آغاز روند درمان مطلع سازد. توصیه می شود بانوان در رده ی سنی 50 الی 75 سال هر دو سال یک مرتبه در خصوص غربالگری سرطان سینه به متخصص مراجعه کنند.
عارضه ی کلامیدیا نوعی عفونت زنان است که در دسته ی بیماری های مقاربتی قرار دارد. این عفونت در اکثر موارد از طریق شرکای جنسی متعدد منتقل می شود که موجب بروز التهابات لگن و نازایی در فرد می گردد.
خطرناک ترین بیماری های مقاربتی کلامیدیا، هپاتیت، سوزاک یا گنوره و ایدز هستند. لذا در صورتی که در رده ی سنی زیر 25 سال قرار دارید و از لحاظ جنسی فعال هستید، سالانه در خصوص غربالگری بیماری های مقاربتی از طریق آزمایشات ادرار اقدام نمایید.
سرطان کولورکتال نوعی تکثیر سلولی بدخیم در روده ی بزرگ است که با عنوان سرطان کولون و رکتوم، روده ی بزرگ و کولون شناخته می شود.
غربالگری سرطان کولورکتال به وسیله ی آزمایش کونولوسکوپی صورت می گیرد. در طی این آزمایش ضایعات سرطان ساز اعم از پولیپ روده شناسایی می شود.
توصیه می شود در صورتی که در خانواده ی خود سابقه ی ابتلا به سرطان کولورکتال دارید، هر پنج سال یک مرتبه در خصوص غربالگری اقدام نمایید.
چربی خون شامل تری گلیسیرید و کلسترول خون می باشد. کلسترول نوعی چربی ضروری در خصوص انجام فعالیت های بدن است که از طریق کبد و مصرف مواد غذایی وارد بدن می گردد.
کلسترول خون در دو دسته ی کلسترول خوب و کلسترول بد طبقه بندی می شود. در واقع کلسترول نوعی لیپوپروتئین خون به شمار می رود که به مرور زمان در دیواره ی رگ های خونی رسوب گذاری می کند و زمینه ی بروز انواع بیماری های قلبی- عروقی، کلیوی و حتی دیابت را به وجود می آورد.
سبک زندگی ناسالم زمینه ساز شکل گیری چربی خون در افراد است که با عدم مصرف چربی های سالم، عدم تحرک، استعمال سیگار و دخانیات و مصرف غذاهای سرشار از اسید چرب ترانس به شدت افزایش می یابد.
در دوره ی یائسگی برخورداری از وزن ایده آل، ورزش و تغذیه ی مناسب اهمیت دارد. در واقع در دوره ی یائسگی به موجب کاهش هورمون جنسی استروژن، میزان تکثیر کلسترول خوب نیز کاهش پیدا می کند.
به عبارتی هورمون استروژن در تولید کلسترول خوب نقش دارد و با یائسگی فرد و کاهش هورمون مذکور، احتمال افزایش چربی خون شدت می یابد.
فشار خون حاکی از مقدار فشاری دارد که خون در جریان بدن به دیواره ی رگ ها وارد می شود. در مواقعی که شدت فشار خون در جریان رگ ها بیش از 14 روی 9 باشد، با تحمیل فشار بر روی قلب، روند کارکرد آن را مختل می سازد و احتمال وقوع سکته ی مغزی و حملات قلبی را دو چندان می کند.
دیابت نوعی بیماری پنهان است که در ابتدای شکل گیری هیچ نشانه ای را در بدن فرد ایجاد نمی کند. دیابت از قند بالا نشأت می گیرد که در دو دسته ی نوع 1 و نوع 2 گسترده است.
دیابت نوع 1 در رده ی سنی کودکان و نوجوانان وجود دارد و دیابت نوع 2 نیز در اثر سبک زندگی غلط، در رده ی سنی بزرگسالان به وفور مشاهده می شود.
عارضه ی دیابت در صورت عدم پیشگیری و درمان، مشکلات کلیوی، قلبی، اختلال مغزی و نابینایی را به همراه دارد. با غربالگری دیابت می توانید با تشخیص زود هنگام و با کاهش وزن، فعالیت های ورزشی، رعایت رژیم غذایی و دارو درمانی میزان قند خون بدن را کنترل کنید.
پوست یکی از قسمت های پوشش دهنده ی بدن به شمار می رود که در سلامت جسمانی نقش چشمگیری ایفا می کند. انواع متعددی از سرطان پوست وجود دارد که خطرآفرین ترین آن، سرطان ملانوما است. سرطان ملانوما رنگ سلول های سطح پوست را تغییر می دهد. اکثر افراد به صورت ارثی به این عارضه مبتلا می شوند که با قرار گیری در معرض نور آفتاب شدت پیدا می کند.
شما می توانید پوست خود را از نظر رنگ، کک و مک، اندازه ی خال ها معاینه ی چشمی کنید و در بازه های زمانی معین در خصوص غربالگری پوستی به متخصص پوست مراجعه نمایید.
HIV نوعی ویروس مسری است که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می سازد. این ویروس عامل تشکیل بیماری ایدز به شمار می رود که از بدن فرد آلوده از طریق تزریق سرنگ کثیف، تماس جنسی بدون مراقبت و برخورد ترشحات بدنی انتقال پیدا می کند.
ویروس HIV در اکثر موارد در بدن افراد به صورت نهفته وجود دارد. بهتر است بدانید که غربالگری HIV به صورت آزمایش خون صورت می گیرد که با شناسایی آنتی بادی بر علیه ویروس تشخیص داده می شود.
بیماری گلوکوم نوعی فشار است که به عصب بینایی آسیب وارد می کند. این عارضه که با عنوان آب سیاه نیز شناخته می شود منجر به نابینایی فرد می گردد.
گلوکوم نیز همانند ویروس HIV دوره ی نهفتگی دارد و تا زمانی که به صورت کامل پیشرفت نکند، تداخلی را در عملکرد بینایی ایجاد نمی کند. لذا متخصصان چشم همواره توصیه می کنند افرادی که از نژاد های خاص مانند آفریقایی برخوردار هستند یا در خانواده سابقه ی ابتلا به آب سیاه دارند، معایناتی بر پایه ی چشم انجام دهند.
علاوه بر این افراد در رده ی سنی 60 سال به بالا، مبتلا به آسیب های چشمی و مصرف کنندگان استروئید همواره در معرض ابتلا به گلوکوم قرار دارند.
پزشکان توصیه می کنند بانوانی که در رده ی سنی 65 سال به بالا قرار دارند و حتی بانوانی که مستعد مبتلا شدن به بیماری های عفونی هستند به صورت سالیانه به مراکز بهداشتی مراجعه کنند و واکسن آنفولانزا دریافت کنند.
همچنین در صورتی که به عارضه ی آبله مرغان مبتلا نشده اید، ملزم هستید که واکسن وارسیلا را دریافت کنید. هر 10 سال یک مرتبه نیز در خصوص تزریق واکسن کزاز- دیفتری اقدام نمایید.
در کنار سلامت جسمانی، سلامت روان نیز حائز اهمیت است. افسردگی، سلامت روحی و روانی افراد را تحت الشعاع خود قرار می دهد و فرد را به یک شخصیت منفعل مبدل می سازد.
از آنجایی که احتمال وقوع افسردگی در بانوان دو برابر مردان است توصیه می شود تمام بانوان بزرگسال در خصوص صحت و سلامت روانی به یک روانشناس مراجعه نمایند.
منبع: بیتوته