مدیر برنامه مطالعات جهانی مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری تاکید کرد: ایران باید فعالیت منطقه ای خودش را به منظور تشکیل کارگروهی جهت ثبات در افغانستان و در مرزهای این کشور پیگیری کند.
دیاکو حسینی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص استقرار طالبان بر افغانستان و اینکه آیا آمریکا برنامه ای برای آینده از طریق طالبان دارد، گفت: فکر می کنم آمریکا به دلایل کاملا روشن در پی ۲۰ سال گذشته به این موضوع واقف است که طالبان بخشی از واقعیت انکارناپذیر افغانستان است و احتمالا به این فکر کرده باشند که در صورت استقرار طالبان می توانند از آن‌ها به نفع آمریکا استفاده کنند.
وی تصریح کرد: طالبان اگر رفتار دیپلماتیک داشته باشد می تواند یک شریک غیررسمی برای آمریکا به شمار برود. البته آمریکایی ها هم انگیزه لازم برای این کار را دارند و می توانند از طالبان در افغانستان به عنوان ایستگاه فشار برای ایران و همین طور چین و آسیای مرکزی در زمان مورد نیاز استفاده کنند.
این پژوهشگر ارشد مسائل استراتژیک همچنین بیان کرد: با توجه به اخباری هم که در این روزها شنیده می شود رئیس CIA با رهبر طالبان گفت وگو داشته و آمریکایی ها این آمادگی را دارند که با طالبان در آینده کار کنند و این مسئله بستگی به رفتارشان دارد اما این پتانسیل همکاری وجود دارد.
مدیر برنامه مطالعات جهانی مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری در رابطه با استمرار رفتار طالبان در این مدت اخیر گفت: طالبان به ۲۰ سال گذشته درس هایی را یاد گرفتند و اکنون بخشی از نیروهای آن از جوانانی هستند که در درونشان بزرگ شده و رشد کردند لذا با طالبان قبل از ۲۰۰۱ تفاوت هایی را دارند و حتما این درس و استراتژی را یاد گرفته اند که در صورتی که روابط خصمانه داشته باشند منجر به انزوای آن ها خواهد شد. در نتیجه این آموزه ها به طالبان کمک می کند که مقداری مهارت های ارتباطی خود را با جامعه افغانستان در داخل این کشور و جهان پیرامونی خود بهتر کنند.
وی با بیان اینکه طالبان آمادگی دارد وارد فاز رفتار دیپلماتیک شود، گفت: اینکه چقدر می تواند موفق شود و یک نیروی سیاسی قابل قبول برای افغانستان و کشورهای اطراف خودش باشد به عملکرد آن ها بستگی دارد.
حسینی درباره پیامدهای مثبت و منفی که برای ایران به عنوان یک همسایه مهم کنار افغانستان می تواند داشته باشد، گفت: به لحاظ فرهنگی پیوندهایی را با افغانستان داریم و از نظر جغرافیایی هم مرزهای طولانی داریم و عملا هر اتفاقی در افغانستان رخ دهد به طور مستقیم در ایران تأثیرگذار است. به هیچ وجه نمی توانیم این مسئله را با سایر کشورهای همسایه افغانستان قیاس کنیم.
این پژوهشگر مسائل استراتژیک خاطرنشان کرد: ایران باید بیش از هر کشوری به خوبی اوضاع افغانستان را در نظر بگیرد و در شرایطی هم که قرار داریم باید اولویت، ثبات افغانستان و امنیت مرزها باشد. ضمن اینکه به خاطر پیوندهای مذهبی و قومی در افغانستان باید متوجه باشیم که حکومت افغانستان حکومتی خواهد بود که همه گروه ها و اقلیت ها را شامل شود و در آینده پناهگاهی برای گروه های ضد ایرانی چه دولتی و چه غیردولتی فراهم نخواهد شد.
وی در ادامه گفت: در سال هایی که آمریکا در افغانستان حضور داشت به لحاظ امنیتی برای ایران متوجه یکسری مسائل بود و با استقرار گروه های تروریستی، اهداف ضدایرانی دنبال می شد و ایران این حساسیت را نسبت به این مسئله داشت.
حسینی افزود: بنابراین ایران باید همه گزینه ها را حفظ کند. کانال های ارتباطی با همه گروه ها و جناح ها به طور برابر حفظ شود و این مسئله شامل طالبان هم است، داشتن رابطه با طالبان یک ضرورت امنیت ملی ما است اما به معنی نادیده گرفتن سایر اقوام نیست.
مدیر برنامه مطالعات جهانی مرکز بررسی های استراتژیک تأکید کرد: ما باید اطمینان حاصل کنیم که حقوق همه اقوام حفظ می شود و هدف از کانال سیاسی با طالبان هم چنین باشد و این رایزنی ها به طور برابر طی همکاری با سایر همسایه ها ادامه یابد.
وی با اشاره به ظرفیت سازمان همکاری های شانگهای گفت: سازمان شانگهای یک پلتفرم خوبی است و کشورهایی که در آن حضور دارند منافع مشترکی در ثبات افغانستان دارند و فکر می کنم ایران باید فعالیت منطقه ای خود برای تشکیل یک کارگروه به منظور ثبات در افغانستان و همچنین ثبات در مرزهای افغانستان را پیگیری کند.
حسینی در پایان گفت: این واقعیت را نباید نادیده گرفت که همسایگان منافع مختلفی دارند اما در بحث ثبات افغانستان منافع واحد دارند و هیچ کشوری قادر نیست همه فعالیت ها را به تنهایی دنبال کند. معتقدم ایران باید در این مسئله ابتکار عمل را در دست بگیرد.