یک بررسی که در اوایل دهه نود انجام شد نشان داد بین ۷۰ تا ۷۵ درصد از کل مخاطبانی که از نمایشگاهی در مرکز نمایشگاه‌های بین المللی تهران بازدید داشتند،به غلط تصور می کردند غرفه های نمایشگاهی سازه های آماده ای هستند که از نمایشگاهی به نمایشگاه دیگر منتقل می شوند.
بیشترین تعداد نیروی کار متخصص را در حوزه ساخت نمایشگاه از نظر جمعیت، غرفه سازان دارند که اکنون تقریبا دو سال است با به رکود رفتن صنعت نمایشگاهی به خاطر شیوع کرونا و عدم برگزاری رویدادهای ملی نمایشگاهی، در کنار سایر بخش های صنعت نمایشگاهی کشور یکی پس از دیگری ورشکستگی و تعدیل نیرو را تجربه می کنند.
حسن بلیله از فعالان شناخته شده و کارشناسان صنف غرفه سازی و صنعت نمایشگاهی در گفتگو با گسترش نیوز در توصیف وضعیت نابسامان غرفه سازی در کشور گفت: در رتبه بندی های غیررسمی صنعت نمایشگاهی، غرفه سازان در پایین ترین سطح تصمیم گیری و تصمیم سازی قرار دارند.
وی ادامه داد: به‌صورت اسمی مهندس اما درواقع فقط کارگرانی هستیم که متأسفانه سخت‌ترین کارها را انجام می‌دهیم اما بیشترین اجحاف در حقمان می‌شود!
بلیله درباره دسته‌بندی فعالان نمایشگاهی تأکید کرد: ما چرخه برگزاری رویدادها را می‌توانیم در پنج سطح تعریف کنیم. سطح اول سایت داران، سطح دوم برگزارکنندگان و در سطح سوم غرفه داران یا همان مشارکت‌کنندگان (شرکت ها) قرار دارند. سطح چهارم بازدیدکنندگان بوده و سطح پنجم در همکاران ما یعنی غرفه سازان تشکیل می دهند.
این کارشناس صنعت نمایشگاهی اضافه کرد: صنف غرفه ساز در شرایطی اولویت پنجم را به خودش اختصاص داده که فشار تمام موارد اجرایی از مواد اولیه و امور فنی تا اجرای نهایی در پروسه برگزاری هر نمایشگاهی را بر عهده‌دارد. به‌بیان‌دیگر ما زحمت مربوط به هر آنچه راکه مخاطب مشاهده و تجربه می‌کند غرفه سازان به دوش می‌کشند در حالی که کمتر دیده می شوند.
وی همچنین تأکید کرد: غرفه سازان شدیداً محجور و مظلوم هستند و نهادهای دولتی یا فعالان بخش خصوصی متأسفانه کوچک‌ترین حمایتی از آنها ندارند.
این کارشناس نمایشگاهی سپس به نبود ثبات فعالیت غرفه سازی در دیگر شهرها اشاره کرد و اظهار داشت: این شرایط صرفاً برای غرفه سازان تهران نیست. در سراسر استان‌ها شاهد فعالیت بی‌پشتوانه غرفه سازان هستیم که نیروهایشان حدود ۷۰ درصد از کل صنف نمایشگاهی کشور را دربرمی گیرند و به رغم این که از زمانی که کلنگ فعالیت نمایشگاهی در این مملکت زده شد، همواره حضور فعال داشتند ولی، هیچ‌وقت کوچک‌ترین سهمی در مدیریت و راهبرد این صنعت به آنها واگذار نشد.
من تعداد فعالان غرفه سازی در سراسر کشور را بر اساس آمارهای غیررسمی بیش از ۱۲۰۰ مجموعه بر شمرد و اظهار امیدواری کرد که ای مجموعه با یکدیگر متحد شده و در مسیر دستیابی به منافع صنفی تلاش‌های واحدی را آغاز کنند.
بلیله در پاسخ به این سؤال که انجمن غرفه سازان در این میان چه نقشی را ایفا می‌کند گفت: انجمن مذکور را چند سال قبل برای دستیابی به اهداف صنفی تأسیس کردیم تا اندکی از محجوریت خودمان فاصله بگیریم اما یکدست صدا ندارد و نیاز به حمایت‌های بسیار بیشتری خصوصاً از طرف دولت داریم.
وی تأکید کرد: کار ما دقیقاً شبیه تبلیغات در روزنامه‌نگاری است. یعنی خدماتی را با استفاده از برخی مواد اولیه به مشتریان و مخاطبان می‌دهیم که تاریخ‌مصرف دارد. همان‌طور که روزنامه‌ها تبلیغ یک محصول را در صفحه اول خود انجام می‌دهند و روز بعدازآن تبلیغ خبری نیست، ما نیز غرفه‌ای را به‌عنوان ویترین تبلیغاتی یک کسب‌وکار خاص می‌سازیم و وبنا هر نوع فرایند ساخت و سازی چند روز بعد و با پایان نمایشگاه جمع آوری و از بین می رود.
فعال حوزه غرفه سازی همچنین گفت: نباید ساده به این موضوع نگاه کرد. آنچه در چند روز ساخته و ظرف چند روز هم خراب می‌شود حجم انبوهی از مواد اولیه را شامل می‌شود که صدها یا حتی هزاران فعال غرفه سازی از طراح گرفته تا نجار و نقاش را به کار وا می دارد و گردش مالی عظیمی نیز به همراه می‌آورد. این موارد اما هرگز توسط بازدیدکنندگان یا مخاطبان یک نمایشگاه درک نمی‌شود. درواقع بخش پشت پرده در هر نمایشگاهی همین ساخت و سازهاست که اصلاً دیده نمی‌شود!
او سپس به ارائه آماری از میزان دانش مخاطبان عمومی و تخصصی در حوزه برگزاری رویدادها پرداخت و اظهار داشت: یک تحلیل جالب در اوایل دهه نود در بخش غرفه سازان شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین المللی تهران انجام شد که نشان می داد چیزی بین ۷۰ تا ۷۵ درصد از کل مخاطبانی که از یک نمایشگاه بازدید داشتند، تصور می کردند غرفه های نمایشگاهی سازه های آماده ای هستند که از نمایشگاهی به نمایشگاه دیگر منتقل می شوند!
بلیله ادامه داد: چند بار نمایندگانی از وزارت کار و سازمان تامین اجتماعی در شب هایی که ما ساخت و ساز انجام میدادیم با دعوت مسرانه انجمن غرفه سازان به سالن ها آمدند و وقتی با جمعیت عظیم همکاران ما در بخش غرفه سازی مواجه شدند، تعجب کردند! که چطور می‌شود برای برگزاری یک نمایشگاه چنین جمعیتی در چند رسته کاری با چنین سرعتی اقدام به ساخت و ساز کنند.
وی تصریح کرد: امروز وقتی به تاریخ و سابقه غرفه سازان نگاه می کنم به نظرم می‌رسد که این افراد نه تنها به حقشان نرسیدند بلکه در شرایط بحران به‌عنوان اولین بخش نمایشگاهی زیر چرخ دنده های هر بحرانی له می‌شوند.
بلیله افزود: همین چند روز قبل بود برای بار چندم همکاران ما مشغول ساخت و ساز غرفه برای یکی از رویدادهای مهم تهران بودند و یکباره با تغییر وضعیت کرونا در استان تهران از آنها خواسته شد کارشان را تعطیل کنند و به خانه بروند! هیچ نهادی هم نیست که بگوید هزینه این همه موارد اولیه و انرژی صرف شده برای ساخت این غرفه ها چه خواهد شد! هیچکس نیست که ضررهای چند صد میلیونی غرفه سازان که مواد و ابزار را از نقاط مختلف کشور بار زدند و به نمایشگاه تهران آوردند جبران کند.
این کارشناس تبلیغات نمایشگاهی ادامه داد: اینجاست که می بینیم گروه زحمت‌کشی که در سیاست‌گذاری ها نقشی ندارد و اصلاً به چشم نمی آیند، بزرگترین ضرر را از برگزار نشدن یک رویداد نمایشگاهی می کنند.
او همچین به اهمیت برخورداری قشر غرفه ساز و در نگاه کلان فعالان صنعت نمایشگاهی از مزیت های اجتماعی اشاره کرد و افزود: هم اکنون در برخی مراکز نمایشگاهی از جمله سایت ایران‌مال و سایت مشهد شاهد واکسیانسیون همکارانمان هستیم که اقدام بسیار شایسته ای هم است. این اتفاق به زودی در نمایشگاه تهران هم رخ خواهد داد. البته با توجه به اینکه این سایت به‌عنوان یکی از پایگاه های واکسیناسیون فعال شده، ای کاش سازوکاری را با هماهنگی ستاد مبارزه با کرونا ایجاد می‌شد که دست اندرکاران این حوزه زودتر از اینها واکسینه شوند.
این فعال غرفه سازی با انتقاد از نفوذ افراد غیر متخصص به حوزه غرفه سازی گفت: متأسفانه در سال های اخیر شاهد هستیم که برخی شرکت‌ها که کار اصلی آنها غرفه سازی نیست، در کار ما دخالت می‌کنند. این شرایط باعث می‌شود سفارش‌ها و پروژه های کافی برای افرادی که شغل و اول و آخرشان غرفه سازی است، وجود نداشته باشد.
بلیله در پایان اظهار داشت: صنف غرفه سازان هرگز جدی گرفته نشده و نهاد قدرتمندی برای ایجاد همبستگی میان اعضای آن وجود نداشته است، بنابراین امروز دچار ناهماهنگی و بی نظمی بسیار زیادی است. من امیدوار هستم با حمایت درست مسئولان، بتوانیم خودمان را از سطح پنجم حداقل به سطوح مربوط به سایت دار و برگزارکننده نزدیک تر کنیم.