معاون ساماندهی امور جوانان با ابراز ابراز نگرانی از سرنوشتِ فرزندان حاصل از ازدواج سفید گفت: یکی از آسیب‌هایی که وجود دارد، سرنوشت فرزندان ناشی از این نوع روابط است که ناخودآگاه هم ممکن است به وجود بیاید. این کودکان چه سرنوشتی خواهند داشت؟ آنها بالاخره قرار است در آینده در مدرسه ثبت‌نام شوند و شناسنامه می‌خواهند، در حالی که ثبت رسمی نشده‌اند.
«محمد مهدی تندگویان» معاون ساماندهی امور جوانان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در واکنش به قبح‌شکنی رابطه با افراد متاهل در جامعه امروزی و علت این نوع ارتباطات بیان کرد: این موضوع به هر حال یک ناهنجاری فرهنگی بوده و حتما کار نادرست و اشتباهی است. اصل موضوع و آن چیزی که مورد نیاز ما در کشور است، حضور مددکاران اجتماعی برای خانواده‌های ایرانی است. بعد از کرونا چالش‌های روانی که برای مردم ایجاد شد، صد برابر بیشتر از آسیب‌های جسمی است. به تعبیر دیگر اگر آمار فوتی‌های کرونا بیش از ۱۰۰ نفر در روز باشند، در مقابل ۱۰۰ برابر آن افرادی را داریم که دچار مشکلات روحی روانی شده‌اند، در حالی که هیچ کسی هم برای این موضوع فکری نمی‌کند.
روش‌های درست تاب‌آوری در روابط جنسی باید به زوجین آموزش بدهد
وی افزود: متاسفانه تاب‌آوری خانواده‌های ایرانی به شدت کاهش پیدا کرده است، زیرا در کنار مشکلات اقتصادی، قرنطینه هم روی آنها تاثیر گذاشته است، از این رو مشاوره و مددکاری اجتماعی یا خانوادگی می‌تواند به نوعی به این مسئله کمک کند. بهتر است هر خانواده ایرانی یک مشاور داشته باشد تا در زمان ناهنجاری‌ها به آنها کمک کند. مشاور باید از پیش اخلاق و رفتار همسران را پایش کند و روش‌های درست تاب‌آوری در روابط جنسی و اخلاقی را به آنها آموزش بدهد. اگر این اتفاق بیفتد، ۹۰ درصد مشکلات حل خواهد شد.
معاون ساماندهی امور جوانان در پاسخ به این سوال که به نظر شما چرا شخص متاهل به ارتباط با افراد دیگری جز همسر خود سوق پیدا می‌کند؟ گفت: این مشکل به دلیل عدم توجه ما به موضوعات روانی و مهارت‌های زندگی است، زیرا مهارت کافی در زوجین وجود ندارد و زوجین پاسخگوی درخواست‌ها و نیازهای همدیگر نیستند. البته که همه مشکلات مادی نیست و مسائل زوجین عمدتا روحی است. عدم توجه مناسب زوجین به خواسته‌های یکدیگر و عدم رفع نیازهای معنوی، درگیر نگاه‌های سنتی و مردسالارانه بودن و ... روی برقراری این نوع رابطه‌ها تاثیر خواهد گذاشت.
نقش خانواده‌ها در ارتباط جوانان با یکدیگر بسیار کمرنگ شده است
تندگویان با اشاره به تاثیر آموزش نوع روابط با جنس مخالف از دوران مدرسه بیان کرد: باید در مدارس ما مهارت‌های زندگی آموزش داده می‌شد که این اتفاق نیفتاد و چون این آموزش‌ها داده نمی‌شود جوانان بدون مهارت وارد یک زندگی می‌شوند. اخیرا نقش خانواده‌ها در ارتباط جوانان با یکدیگر بسیار کمرنگ شده است. در ایام قدیم نقش خانواده‌ها خیلی پررنگ‌تر و تاثیرگذارتر بود. اکنون عمده آشنایی جوانان توسط خودشان انجام می‌شود.
معاون ساماندهی امور جوانان گفت: خیلی از افرادی که به مراکز مشاوره ما مراجعه می‌کنند، هنوز درباره رابطه، به خانواده خود چیزی نگفته‌اند، اما باز هم از آنها استقبال می‌کنیم و خوشحالیم که به یک امین مراجعه کردند. در عین حال بسیاری از جوانان هم بدون اینکه با کسی یا جایی مشورت کنند، تصمیم‌گیری می‌کند. از آنجا که نقش خانواده‌ها کمرنگ شده، مهارت‌های زندگی وجود ندارد، عدم توانایی در برطرف کردن نیازهای یکدیگر مشاهده می‌شود و مشاور هم در کنارشان نیست به همین خاطر یک چنین ناهنجاری میان زوجین در کشور وجود می‌آید.
"تعهدناپذیری" و "عدم به اشتراک گذاشتن دارایی" علت ازدواج سفید است نه مشکل مالی
تندگویان درباره آخرین آمار ازدواج سفید در کشور گفت: علت ازدواج سفید، مسائل فرهنگی و اخلاقی است. کسی که ازدواج سفید می‌کند، گرفتاری مالی ندارد یعنی هر دو طرف صاحب درآمد هستند و می‌گویند ما حاضر نیستیم درآمد یاد دارایی‌های مان را به طور رسمی با کسی تقسیم کنیم و این یک تغییر نگرش فرهنگی در کشور ماست.
در ازدواج سفید هر دو طرف معتقدند چه لزومی دارد ما روی کاغذ خودمان را واگذار یا متعهد به شخص دیگری کنیم و همین طوری در کنار هم زندگی خواهیم کرد. این اتفاق یک آسیب بسیار جدی است؛ عدم تعهدپذیری، عدم به اشتراک گذاشتن، ترس از ثبت شدن در یک رویداد بلندمدت از عوامل ازدواج سفید بوده که کاملا یک مسئله فرهنگی است.
معاون ساماندهی امور جوانان تاکید کرد: افرادی که ازدواج سفید می‌کنند بحث مالی و اقتصادی ندارند، زیرا آنها همه امکانات دارند و فقط حاضر نیستند متعهد شوند.
فرزندان حاصل از ازدواج سفید چه سرنوشتی خواهند داشت؟
معاون ساماندهی امور جوانان با این شرایط به حضور فرزندان ناشی از ازدواج سفید گفت: یکی از آسیب‌هایی که وجود دارد، سرنوشت فرزندان ناشی از این نوع روابط است که ناخودآگاه هم ممکن است به وجود بیاید. این کودکان چه سرنوشتی خواهند داشت؟ این کودکان بالاخره قرار است در آینده در مدرسه ثبت‌نام شوند و شناسنامه می‌خواهند، در حالی که ثبت رسمی نشده‌اند. در آینده اگر چنین مشکلی باشد با فاجعه مواجه می‌شویم. به همین خاطر اگر جوانان به دفاتر مشاوره مراجعه کنند و همه تبعات رابطه‌های ازدواج سفید به آنها گفته شود، نسبت به آن چیزی که فکر می‌کنند، درست انتخاب کرده‌اند، روشن خواهند شد.
تندگویان با تاکید بر اینکه باید مشاوران در مناطق مختلف حضور پیدا کنند، گفت: اگر برخی از مناطق امکانات ندارد، باید به آنجا مشاور اعزام می‌کنیم. در نهایت، باید همه دستگاه‌ها کنار هم باشند و بحث مشاوره را توسعه دهند.
معاون ساماندهی امور جوانان درباره رابطه‌های ساندویچی که اصطلاحا برای تعدد رابطه‌های جنسی عنوان می‌شود، گفت: این واژه‌ها را قبول ندارم، اما بالاخره اتفاقاتی در اجتماع رخ داده است و ما باید فکری برای این موضوع کنیم. یکی از توصیه‌هایی که داریم اجباری شدن استفاده از مشاوره است.
وی افزود: متاسفانه از آنجا که زیرساخت‌های انجام مشاوره اکنون در سطح روستاها و همه شهرستان‌ها وجود ندارند، نمی‌توان آن را اجباری کرد و همین خودش یک سد برای ازدواج خواهد شد. اگر بخواهیم این ساختار را فراهم کنیم و هم مسکنی برای زوجین در نظر گرفته شود، مطمئنم ۷۰ تا ۸۰ درصد بحث‌هایی که به آن آسیب‌های ازدواج سفید گفته می‌شود، کاهش پیدا خواهد کرد.
رسیدگی به امور جوانان به یک وزارتخانه نیاز دارد
وی درباره اقداماتی که دولت آینده باید برای بهبود اوضاع جوانان در دستور کار خود قرار دهد، گفت: در حوزه امور جوانان ما یک ایراد و ابهام اساسی رو به رو هستیم که از ابتدای دولت دوازدهم نیز مطرح بود، این مشکل جایگاه فعلی معاونت جوانان است. در خواست ما تفکیک و تبدیل این سازمان به یک سازمان مستقل تحت عنوان معاونت جوانان ریاست جمهوری بود یا حتی من فکر می‌کنم حوزه جوانان برای تبدیل شدن به یک وزارتخانه هم جای کار دارد.
تندگویان بیان کرد: از نظر حجم کار، مطالبات و مشکلاتی که در این حوزه داریم، جایگاه فعلی ما واقعا نمی‌تواند پاسخگو باشد. البته درخواست دولت این بود که این اتفاق بیفتد اما مجلس نپذیرفت. امیدوارم اگر در دولت آینده شرایط فراهم شد به بحث جایگاه معاونت جوانان توجه شود.
معاون ساماندهی امور جوانان تاکید کرد: اگر موضوع جایگاه فعلی حل نشد، باید یک تغییر نگرش اساسی در مورد وظایف و مقررات این جایگاه به وجود بیاید. جایگاه فعلی یک نوع جایگاه سیاست‌گذاری و نظارتی است و هیچ نوع خروجی اجرایی که مدنظر جوانان کشور باشد، ندارد مثل بحث‌هایی مثل اشتغال و مسکن که مرتبط با جوانان می‌شود، اما خروجی عملیاتی ندارد، زیرا نه اعتبارات معاونت در اختیار این جایگاه است و نه از نظر اجرایی اختیاراتی به این جایگاه داده‌اند. بنابراین مشخص است که خروجی آن چیزی نمی‌شود که جوانان کشور از معاونت جوانان انتظار دارند.
وی افزود: ۳۳ دستگاه عضو ستاد ساماندهی امور جوانان هستند. این ۳۳ دستگاه هر کدام اعتبارات مستقلی می‌گیرند ولی هیچ کدام از نظر اعتباری به معاونت جوانان پاسخگو نبوده و هر کدام در وزارتخانه‌های دیگر مشغول هستند و اعتبارات جداگانه‌ای می‌گیرند. ما نمی‌توانیم در فصل اعتبارات آنها ورود کنیم، یا اگر نظارت کنیم و گزارش عملکر آنها مناسب نباشد متاسفانه اختیاری برای برخورد جهت جلوگیری از هدررفت منابع و اعتبارات نداریم.
معاون ساماندهی امور جوانان بیان با اشاره به فعالیت‌های این معاونت در بخش تشکل‌ها و دفاتر مشاوره‌ای حوزه ازدواج گفت: اگرچه در این سال‌ها اقداماتی انجام شده ولی وقتی بحث اصلی ازدواج؛ اشتغال و مسکن است، عملا با این همه کار فرهنگ‌سازی و مشاوره‌ای که ما می‌دهیم نمی‌توان آنچه که مورد نظر جوانان کشور است را محقق کرد، زیرا مشکل اساسی در جای دیگر است و از اختیارات این معاونت هم خارج است.
حجم مطالبات جوانان در حال انبوه شدن است
تندگویان گفت: ما همه مشکلات ساختاری و اجرایی را مطرح کردیم و حتی چشم‌انداز و پیشنهادات خودمان را در زمینه سیاستگذاری‌ها و نظام بهبود مدیریت به سازمان اداری و استخدامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی و نهادهایی که باید در تغییرات این جایگاه تصمیم بگیرند، ارائه کرده‌ایم.
وی با اشاره به احصا مشکلات جوانان بیان کرد: در حوزه جوانان ۳۰،۴۰ چالش مشخص داریم که همه اینها را احصا کردیم و به همه نهادها هم گفته‌ایم و تا وقتی به سمت برطرف کردن این چالش‌ها نرویم، حجم مطالبات جونا در حال انبوه شدن است.
"اشتغالِ ایمن" نیاز و دغدغه جوانان است
معاون ساماندهی امور جوانان گفت: جوان خودش تولید ثروت می‌کند و اگر اشتغال ایمنی داشته باشد و بداند تا پایان عمر شغلی دارد که هیچ وقت با آن برخوردی نمی‌شود، خودش می‌تواند ثروت تولید کند.
تندگویان ادامه داد: اگر ما بتوانیم مسکن را از یک کالای سرمایه‌ای خارج کرده و برای آن یک قیمت واقعی در نظر بگیریم، بسیاری از مشکلات جوانان حل خواهد شد. ما نباید در حوزه مسکن طرح‌های خیالی مانند مسکن رایگان ارائه دهیم و فقط کافیست قیمت مسکن را واقعی کنیم و اگر جوان شغلی خوب داشته باشد خودش می‌تواند مسکن را تامین کند. اینها موضوعات اصلی حوزه جوانان است که ما در این سال‌ها درگیر آن بودیم اما متاسفانه جایگاه ما فقط سیاست‌گذاری است.
تندگویان درباره همکاری این معاونت با دولت بعدی خاطرنشان کرد: ما در این سازمان یکسری کارها را انجام دادیم اما ممکن است یک چرخش ایجاد شود و خیلی از این کارها یا نادیده گرفته شده یا از صفر شروع شوند. ما آمادگی داریم تجربیان خود را با هر کسی که قرار است در دولت بعدی وزارت جوانان را به عهده بگیرد یا شخصی که قرار است در ساماندهی امور جوانان فعالیت کند، منتقل کنیم.
وی در این باره گفت: همچنین می‌توانیم یک سند مکتوب در اختیار آنها قرار بدهیم تا چالش‌ها و راه‌حل‌ها را بدانند. ما در این زمینه هیچ کوتاهی نخواهیم کرد زیرا واقعا می‌خواهیم کمک کنیم، هر دولتی که بیاید بالاخره دولت ماست و فرقی نمی‌کند زیرا همه ما در یک کشور زندگی می‌کنیم.
انتقال تجربه در ایران باب نیست
معاون ساماندهی امور جوانان با تاکید بر ضرورت انتقال تجربیات به مسئولان دولت بعدی گفت: متاسفانه بحث انتقال تجربه در ایران باب نشده و فرهنگ آن جا نیفتاده است. ای کاش هر مسئولی به هر جایی که می‌آید، حداقل یک هفته‌ای را با مدیریت قبلی به صورت مشترک کار کند و مشکلات را کشف کند. سپس کسی که در آن حوزه چند سال کار کرده، راه حل‌های خود را به مسئول آینده ارائه بدهد و همین باعث می‌شود مسئول آینده، حداقل یک سال جلو بیفتد.
تندگویان در پایان بیان کرد: من در یک ماه گذشته از همه مجموعه و مدیران کل خواستم چالش‌های خود را احصا کرده و راهکارهایش را هم اعلام کنند تا اگر کسی خواست در ساماندهی امور جوانان کار کند ما آن را به عنوان یک سند در اختیارش قرار بدهیم.