پل روشه؛ مرد افسانه‌ای پیشرانه های "ب ام و"/ مهندسی که هر چه طراحی می کرد موفقیت آن تضمین شده بود!(+عکس)

عصر ایران - پل روشه یکی از مهندسان شناخته شده آلمانی و شاغل در شرکت ب ام و (BMW) بود. روشه شهرت خود را برای طراحی پیشرانه هایی که در برخی مدل های پیشرفته و مطرح ب ام و بکار گرفته شدند، کسب کرد.

روشه بلافاصله پس از فارغ التحصیلی به شرکت ب ام و پیوست و ابتدا در تولید میل بادامک متخصص شد. از این رو، خیلی زود لقب "پل میل بادامک" به روشه داده شد. وی در ادامه به عنوان مدیر فنی بخش ب ام و موتوراسپرت که در حال حاضر به عنوان ب ام و ام (BMW M) شناخته می شود، انتخاب شد.

طی دوران فعالیت روشه در ب ام و، پیشرانه هایی که توسط شخص وی یا زیر نظرش طراحی شدند، در مجموع 150 عنوان قهرمانی مسابقات فرمولا 2 اروپایی و فرمولا 1 جهانی و همچنین دو پیروزی در مسابقات 24 ساعته لمانز را کسب کردند.

فعالیت در ب ام و

پل روشه در سال 1957 و زمانی که 23 سال داشت در شرکت ب ام و مشغول به کار شد. وی فعالیت خود را در یک تیم پژوهش و توسعه شش نفره زیر نظر آلکساندر فون فالکنهاوزن آغاز کرد که پس از پی بردن به استعداد زیاد روشه، بلافاصله به وی ارتقا شغلی داد.

نخستین پروژه پل روشه کار روی میل بادامک خودروهای ب ام و 502 و 507 بود. به واسطه مهارت بالای وی در ساخت میل بادامک، روشه خیلی سریع به یک متخصص در این زمینه تبدیل شد و لقب پل میل بادامک به وی داده شد. یکی از قابل توجه‌ترین پروژه های روشه در آن دوران طراحی پیشرانه چهار سیلندر 80 اسب بخار ترمزی ام10 برای خودرو ب ام و 1500 بود. این پیشرانه بعدا به مدل 1800تی‌آی/اس‌ای با دو کاربراتور سولکس تبدیل شد که توانایی تولید 130 اسب بخار ترمزی را داشت.

پیشرانه ام10

در اواسط دهه 1960، روشه پس از ترغیب مدیریت ب ام و توسط فون فالکنهاوزن برای استفاده از پیشرانه ام10 در مسابقات موتوراسپرت، دانش خود در این زمینه را ارتقا داده و به یک متخصص مسابقات اتوموبیلرانی تبدیل شد. روشه پیشرانه مورد استفاده در خودرو ب ام و 2002تیک که به توربوشارژر مجهز بود را طراحی کرد که در سال 1969 برنده مسابقات قهرمانی تورینگ کار اروپا شد. این مدل زمینه‌ساز معرفی خودرو ب ام و 2002 توربو شد.

پس از آن که جایگاه پل جی هانمان، مدیر فروش و بازاریابی ب ام و، از سوی هیئت مدیره شرکت مورد تهدید قرار گرفت، برنامه مسابقات ب ام و در سال 1970 متوقف شد. برخی بر این باورند که تصادف مرگبار گرهارد میتر، راننده آلمانی، در پیست نوربرگ‌رینگ در سال پیش از آن و همچنین کاهش بودجه در این زمینه موثر بودند. روشه و فون فالکنهاوزن گروه توسعه ب ام و را با احتیاط مدیریت کردند تا زمانی که شرکت دوباره بازگشت به مسابقات اتوموبیلرانی در سال 1972 را مد نظر قرار داد. اندکی بعد، آنها با پروژه فرمولا 2 که توسط تیم کارخانه مهندسی مارچ سازماندهی شده بود، همکاری کردند. روشه نقش قابل توجهی در اینجا ایفا کرد که به کسب موفقیت هایی در مسابقات قهرمانی اروپا و همچنین مسابقات تورینگ کار منجر شد. در سال 1973، روشه به عنوان رئیس بخش توسعه پیشرفته و توسعه پیشرانه مسابقه ای ب ام و انتخاب شد.

پس از بازنشستگی فون فالکنهاوزن در سال 1975، روشه به عنوان رئیس فنی ب ام و موتوراسپرت انتخاب شد و بر توسعه و تولید پیشرانه های مسابقه ای ام88 برای خودرو ب ام و ام1 نظارت داشت. بعدا، وی به عنوان مدیر فنی این بخش انتخاب شد که از سال 1979 تا 1996 این سمت را در اختیار داشت.

پیشرانه ام88

با کمک یوخن نیرپاش، راننده مسابقات اتوموبیلرانی، روشه تلاش کرد ب ام و را برای ورود به مسابقات فرمولا 1 با استفاده از پیشرانه توربوشارژردار ام12 که بر اساس پیشرانه ام10 شکل گرفته بود، ترغیب کند. اما تلاش های وی بی نتیجه بود و نیرپاش استعفا داد و دیتر اشتاپرت جایگزین وی شد که هیئت مدیره ب ام و را در سال 1980 بار دیگر برای امتحان کردن این پروژه ترغیب کرد. پیشرانه در پایان این سال آزمایش شد و در سال 1982 نخستین حضور خود را در مسابقات تجربه کرد و خیلی زود نخستین پیروزی خود را با رانندگی نلسون پیکت در گرند پری کانادا کسب کرد.

این پیشرانه هشت پیروزی دیگر در مسابقات فرمولا 1 را تجربه کرده و همچنین به پیکت در کسب دومین عنوان قهرمانی جهان خود در سال 1983 کمک کرد. این پیشرانه ب ام و بعدا بیشترین خروجی نیرو در تاریخ فرمولا 1 با بیشینه نیروی گمانه زنی شده 1,500 اسب بخار ترمزی و رقم تایید شده 1,300 اسب بخار ترمزی تولید کرد.

پیشرانه ام12

ب ام و در پایان سال 1986 از مسابقات فرمولا 1 کناره گیری کرد و پیشرانه های خود را به شرکت مگاترون فروخت. پس از آن، روشه چند پیشرانه نمونه اولیه را ساخت، اما ب ام و تمایلی به بازگشت به مسابقات فرمولا 1 نداشت. تقریبا در همان زمان، روشه پیشرانه اس14 را برای مدل ئی30 ام3 توسعه داد که به موفق‌ترین خودرو در مسابقات اتوموبیلرانی گروه ای تبدیل شد.

پیشرانه اس14

گوردون موری که سابقه همکاری با روشه در اوایل دهه 1980 در مسابقات فرمولا 1 را داشت، پس از مسابقات گرند پری 1990 آلمان با روشه دیدار کرد. این زمانی بود که برنامه های موری برای توسعه یک پیشرانه با هوندا به نتیجه نرسیده بود و وی با ب ام و موتوراسپرت وارد مذاکره شد. بر همین اساس، روشه وظیفه توسعه یک پیشرانه برای خودرو مک‌لارن اف1 را بر عهده گرفت. هدف اصلی موری پیشرانه ای 4.5 لیتری 10 یا 12 سیلندر با توانایی تولید 550 اسب بخار ترمزی نیرو با حداکثر طول بلوک پیشرانه برابر با 600 میلیمتر و 250 کیلوگرم وزن بود. توسعه این پیشرانه با یک طراحی جدید و با استفاده از چند مولفه پیشرانه ام70 آغاز شد و نتیجه نهایی معرفی پیشرانه اس70/2 بود. این پیشرانه توانایی تولید 627 اسب بخار ترمزی نیرو را داشت اما 16 کیلوگرم از بیشینه وزن تعیین شده توسط مورای سنگین‌تر بود. در نسخه مورد استفاده برای خودرو مسابقه‌ای ‌اف1 جی‌تی‌آر، این پیشرانه موفق به پیروزی در مسابقات 24 ساعته لمانز در سال 1995 شد و پس از آن در سال 1999 با خودرو وی12 ال‌ام‌آر موفق به پیروزی در مسابقات شد.

پیشرانه ام70

پیشرانه اس70/2

آخرین پروژه روشه پیش از بازنشستگی در سن 65 سالگی معرفی پیشرانه ئی41 برای خودرو ویلیامز اف‌دبلیو22 بود. پس از بازنشستگی روشه، ورنر لورنز به عنوان مدیر فنی ب ام و موتوراسپرت مشغول به کار شد. به رغم بازنشستگی، روشه یکی از اعضای تیم 30 نفره ای بود که بازسازی خودرو برابام بی‌تی52، پیروز مسابقات فرمولا 1 سال 1983، را بر عهده داشتند تا برای حضور در جشنواره سرعت گودوود در سال 2013 آماده شود.

پیشرانه ئی41

پل روشه از نام های تاثیرگذار افسانه ای در تاریخ شرکت ب ام و در یکم آوریل 1934 چشم به جهان گشود و در پانزدهم نوامبر 2016 چشم از جهان فرو بست.

محمدمهدی حیدرپور

بیشتر بخوانید: 

*داستان ب ام و(BMW)؛ مسیر موفقیت یک خودروساز از تولید ماهیتابه تا برند باشخصیت جهانی! (+فیلم و عکس)

*ب ام و M440i مدل 2021؛ چهره جدید سری4 با پیشرانه 382 اسب بخاری(+عکس)

*ب ام و V12 LMR؛ از پرافتخارترین قهرمان تا اثر هنری در اپرای مونیخ (+عکس و فیلم)