صفحه نخست

عصرايران دو

فیلم

ورزشی

بین الملل

فرهنگ و هنر

علم و دانش

گوناگون

صفحات داخلی

کد خبر ۷۸۸۶۹۸
تعداد نظرات: ۳۰ نظر
تاریخ انتشار: ۰۹:۴۲ - ۲۳ خرداد ۱۴۰۰ - 13 June 2021

کپی‌کاری مهران مدیری و تعجب قبلی مارکز!

هر چند در یادداشت دیگر حق مطلب دربارۀ اذعان مهران مدیری به کپی بودن برنامۀ «دورهمی» به نیکی ادا شده اما به این بهانه یکی دو اشارۀ غیر تلویزیونی مناسبت دارد

عصر ایران؛ مهرداد خدیر- هر چند در یادداشت جناب «کاوۀ معین فر» در همین تارنما، حق مطلب دربارۀ اذعان مهران مدیری به کپی بودن برنامۀ «دورهمی» به نیکی ادا شده و نکتۀ فنی باقی نمانده اما به این بهانه یکی دو اشارۀ غیر تلویزیونی شاید مناسبت داشته باشد.

  20 سال پیش، فیدل کاسترو رهبر کوبا به تهران آمد. سید حسن خمینی جوان هم با او ملاقات کرد و کاسترو از یادگار امام شخصا دعوت کرد به کوبا سفر کند.

  هر چند حال و هوای اوایل انقلاب تغییر کرده و نیروهای چپ از فضای عمومی کنار رفته بودند اما کاسترو همچنان شخصیتی جذاب بود و خاص ایران هم نبود. از نمادهای قرن بیستم تنها معدودی پا به قرن 21 گذاشته بودند و کاسترو یکی از آنان بود.

  جایی خواندم یا شنیدم که چندی بعد، سید حسن خمینی به کوبا می‌رود. آمریکای لاتین سرزمین شادی و نوش‌خواری و رقص و موسیقی است و فیدل می‌دانست که نوادۀ رهبر فقید ایران در لباس روحانیت شیعه را نسبتی با این امور نیست و به گونه‌ای دیگر باید باید برای او خاطره بسازد. از این رو در همان شبی که دیدار کردند از میهمان خود خواست فردا صبح هم حتما به دفتر او بروند چون غافل‌گیر خواهند شد.

  سید حسن و همراهان نمی‌دانستند داستان از چه قرار است اما بامداد روز بعد هم رفتند و دیدند فیدل کاسترو میهمان دارد و به قول مهران مدیری در همین دورهمی آن هم چه میهمانی: گابریل گارسیا مارکز بزرگ‌ترین نویسندۀ نیمۀ دوم قرن بیستم.
کاسترو که دریافته بود سید حسن خمینی به ادبیات و کلمات بسیار علاقه‌مند است، آن دو را با هم آشنا می کند.



  صحبت‌ها گل انداخته بود و در آن میانه یکی از ایرانیان حاضر برای آن که عمق علاقه به مارکز را یادآور شود با شعف گفت: خود من در این سفر کتابی از شما همراه آورده‌ام!

  مارکز اما به جای آن که مشعوف و مسرور شود، ناگهان روی ترش کرد و از دستیار و مدیر برنامۀ خود پرسید: مگر ما برای ترجمه به زبان فارسی هم قرارداد داریم؟!

  فضای گفت و گو تغییر کرد و کتاب را آوردند و پیدا بود که کپی‌رایت ندارد.

  هر قدر توضیح دادند که ایران به قانون بین‌المللی «حق انحصاری نشر اثر» یا کپی‌رایت نپیوسته (که به موجب آن ناشران امتیاز ترجمه را باید خریداری کنند)، برای او پذیرفتنی نبود و ترجمه بدون اجازۀ ناشر اصلی را خلاف مقررات و اخلاق و عرف جهانی توصیف کرد و هر قدر گفته می‌شود منحصر به آثار شما نیست و کل ترجمه‌ها در ایران چنین است، قبح داستان کم نمی‌شد که بیشتر می‌شد!

  غرض این است که یادآوری شود تا چه حد رعایت نکردن این موضوع نزد تولیدکنندگان آثار فرهنگی ناپسند و در عرصۀ جهانی شگفت آور و قابل پی‌گیری است.

  دربارۀ کتاب البته این دیدگاه غالب است که با وضعیت اسف‌ناک کتاب‌خوانی و تیراژ و اقتصاد کتاب اگر قرار باشد امتیاز را هم خریداری کنند عملا ارتباط ما با جهان قطع می‌شود و گویا همین نکته را سید حسن خمینی به مارکز توضیح می‌دهد تا نویسندۀ شهیر فقید، قانع شود و گفته می‌شود ما هم در حال عبور از این مسیر هستیم.

  با این همه برخی ناشران درایران رعایت می‌کنند کما این که یادداشت آقای معین‌فر دربارۀ برنامۀ مهران مدیری را در حالی خواندم که کتاب «آیشمن در اورشلیم» از هانا آرنت را در دست دارم که ناشر در برگ دوم یادآور شده است: «کپی‌رایت کتاب، خریداری شده و انتشار و ترجمۀ این اثر به زبان فارسی از سوی ناشران و مترجمان دیگر مخالف عرف بین‌المللی و اخلاق حرفه‌ای است.»

  وقتی کپی‌رایت یک کتاب 50 هزار تومانی را که خوش‌بختانه چاپ دهم آن در دست نویسنده است می‌توان خرید، چگونه نمی‌توان برای یک برنامۀ تلویزیونی این کار را انجام داد؟

  ظاهرا صدا و سیما دغدغه‌ای ندارد چون نه نگران کپی متقابل برنامه های خود است چرا که می‌داند جاذبه‌ای برای دیگران ندارد و نه مثل کتاب، بیم آن دارد که در داخل از روی برگردان هم کپی شود. چرا که اتفاق تلخ‌تر در حوزۀ کتاب این است که از روی نسخۀ فارسی کپی می‌کنند و با تغییر جملات به جای ترجمه از اصل جا می‌زنند! در نمایشگاه کتاب چند سال پیش با نگاهی سرسری شمردم و دیدم 23 ترجمه از کتاب میشل اوباما (شدن) عرضه شده و چه بسا برخی از روی فارسی دوباره بازسازی شده بودند!

  مترجم یک کتاب بسیار پرفروش در حوزۀ «موفقیت» می‌گفت ترفندی دارد که کپی‌کاران از روی ترجمۀ فارسی را رسوا می‌کند. مثلا اگر نویسندۀ اصلی مثال آورده با دوست خود «جو» به سفر رفته و 10 هزار دلار هزینه کرده‌اند او به جای جو، می‌نویسد جیمی و 10 هزار را به 12 هزار تغییر می‌دهد که هیچ لطمه‌ای به متن اصلی وارد نمی‌سازد و هر 15 صفحه یک واژۀ خاص را می‌گنجاند و چون شبه مترجم دیگر نمی‌داند چنانچه همین ها را بیاورد فاش می‌شود از نسخۀ اصلی ترجمه نکرده و بر اساس آن طبق قانون حمایت از مؤلفان و مصنفان به دادگاه‌های خودمان شکایت می‌کند.

  یکی از دلایل دیگر سوء استفاده بحث مالکیت معنوی است که در نگاه سنتی فقهی مالکیت به حساب نمی‌آید و تا در این زمینه تحولی صورت نپذیرد لازم‌الاجرا نخواهد شد.

  این یادداشت البته نمی‌خواهد هزینۀ کپی‌رایت را هم به دیگر هزینه‌های فعالیت‌های فرهنگی بار کند چرا که واقعا در این صورت مجال ترجمه و بسیاری تولیدات فرهنگی ستانده می‌شود. اما دربارۀ محصولات تلویزیونی خصوصا پرآوازه‌ها داستان تغییر می‌کند.

  اعتراف مهران مدیری البته از این نظر متفاوت است که در مواردی چون تقلید از سبک برنامه‌های بی‌بی‌سی انکار می‌کنند و چون محتوا کاملا متفاوت است بیننده هم کاری به شباهت‌ها ندارد.

  روزی که انحصار صدا و سیما شکسته شود، دیگر نمی‌توان به دوربین زل زد و گفت: کپی می‌کنیم! پول آن را باید پرداخته باشند.

ارسال به تلگرام
انتشار یافته: ۳۰
در انتظار بررسی: ۸
غیر قابل انتشار: ۳
ناشناس
۱۹:۴۸ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
متاسفانه تعدادی از هنرمندان کلی مشکل مالی دارن بعد این آقای مدیری با یکسری برنامه های تکراری و
سبک و بی مزه میلیاری از بودجه سیما را براحتی و با رانت به جیب میزند.
نیما
۱۹:۳۴ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
برنامه جالبی نیست ، مسابقه ایران و بخصوص سیم آخر در عین سادگی بدلیل تسلط بیشتر مجریان کیفیتی بیش از برنامه مدیری داشتند . مدیری ممکن است شومن خوبی باشد ولی برای اجرای یک مسابقه علمی تبحر لازم را ندارد
مهدی
۱۶:۴۹ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
لطفا اینم چاپ کنین مدیری برنامه مرد هزار چهره را از رمان " پخمه" عزیز نسین کپی برداری کرده
ناشناس
۱۵:۰۸ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
چیز جالب اینه - فیلم آمریکایی رو دوبله و پخش می کنن و اولش می نویسن تکثیر و کپی پیگرد قانونی دارد!! آقا خودت غیر قانونی داری توزیع می کنی
علی اعلی
۱۴:۴۹ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
این مجموعه اصلا به مهران مدیری نمیاد
ناشناس
۱۴:۲۰ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
البته میشه نویسنده اصلی رو قانع کرد که من حاضر نیستم پولی بدم و هیچ کس تو ایران حاضر نیست واسش پول بده پس اجازه چاپ رو بده
من چند تا کتاب خوندم همینطوری بود
ناشناس
۱۳:۰۵ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
خود انتشاراتی ها ابتدای کتاباشون مینویسند هرگونه استفاده منوط به اجازه کتبی از ناشر هست، یعنی شما بخوای کتاب رو در چهار شنبه سوری آتیش هم بزنی باید بری از ناشر اجازه کتبی بگیری؟ این حقوق معنوی ای که ما خودمون در داخل داریم و مصوبه خیلی وقت پیش هم هست ظاهرا، حقوق استفاده کنندگان رو نقض نمیکنه؟ یا همین سایت خبری شما، و خیلی های دیگه استفاده از مطالب رو با ذکر منبع مجاز میدونن تصور کنید دارید در جمعی صحبت میکنید و از مطالب مختلف در سایت های مختلف در استدلال و گفته هاتون استفاده میکنید وسطش مدام باید ذکر منبع کنید عجیب نیست؟
محسن
۱۲:۱۸ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
سلام ،

سریال مردهزار چهره مدیری کپی کتاب پخمه عزیز نسین بود.
ناشناس
۱۲:۱۵ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
... فقط ادای درستی ، عدالت، اخلاقی و با خدا بودن را درمی آوریم . همه چیزمان ظاهری و در نقاب هست و همه هم می دانیم ولی خوشمان می آید و با همدیگر به یک سازگاری رسیده ایم و کنار هم زندگی میکنیم
جواد
۱۲:۰۰ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
این آقای خدیر واقعا خوب مینویسه
دمش گرم
ناشناس
۱۱:۴۶ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
چقدر هم ژست آدمهاي فرهيخته و با فرهنگ رو مي گيره ايشون !!!
ناشناس
۱۱:۴۲ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
کار فرهنگی با دست اندازی به حق دیگران نتیجه خوبی بار نمی آورد.
ناشناس
۱۱:۳۴ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
نعل به نعل برنامه های تلوزیون از صبح تا شام کپی است ، ایده گرفتن یک حرف است ، ساخت نسخه دیگری از برنامه های خارجی یک حرف دیگر ،
این را درباره همه تاک شو های تلوزیون می توان گفت ،
به عنوان مثال رامبد جوان و برنامه خندوانه که از برنامه الن شو تقلید کرده اند ،
یا بسیاری از فیلم ها و سریالهای ایرانی که حتی پوسترشان هم کپی کار خارجی است یا خوانندگان پاپ که بلااستثنا از ملودی خارجی استفاد می کنند
محمود
۱۱:۳۴ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
بله در مملکت اسلامی ما این گونه حق الناس را رعایت می کنیم.
ناشناس
۱۱:۱۹ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
مهران مدیری از بعداز شبهای برره کلا تموم شد و دیگه هیچ نو آوری تو کاراش نداره ولی متاسفانه صدا سیما رو یکی قفل کنه تا 80 سالگی هم سر کاره نمونش استاد خیابانی که هر بار داره گزارشش تخیلی تر میشه و هنوزم سر کاره
پاسخ ها
ناشناس
| |
۱۲:۳۲ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
صدا و سیما رضا عطاران را نمی خواهد که حقایق و واقعیات جامعه و زندگی مردم رانشان دهد.
صداوسیما مهران مدیری میخواهد با نمایشهای شیک و اشرافی، تا بگوید در ایران همه چیز گل و بلبل است.
ناشناس
۱۱:۰۸ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
مهران مدیری کسیست که التماس می‌کرد که مردم سی‌دی قهوه تلخ را کپی نکنند و به هم ندهند و حتی اعضای یک خانواده با هم تماشا نکنند تا حق سازندگان تلف نشود حالا خودش بدون پرداخت حق لایسنس یک برنامه خارجی کپی درجه یک جز به جز می‌کند. همین...
پاسخ ها
ناشناس
| |
۱۳:۴۴ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
ای قربان حافظه ات
ناشناس
| |
۱۶:۲۷ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
تو همون قهوه تلخ جایزه برندگان رو ندادن که رفتن شکایت کردن
ناشناس
۱۱:۰۸ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
این کپی از ترجمه فارسی نکته واقعا درستیه. انتشاراتی مثل آتیسا و نیک فرجام و چندتای دیگه کتاب های پرفروش رو کپی میزنن و با قیمت خیلی کمتر میفروشن. جالب اینجاست اسم مترجم هایی که روی کتابشون میزنن بعضیاشون وجود خارجی ندارن!!
پاسخ ها
ناشناس
| |
۱۲:۳۰ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
دقیقا.
کتابی از کامو با ترجمه ی چند نفر منتشر شده که عین همدیگه هستن!!!
علی
۱۱:۰۶ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
از جواب مدیری خیلی ها غافلگیر شدن.
ناشناس
۱۱:۰۳ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
اگر شما به فرمایشات تون اعتقاد دارید قطعا باید همین الان استفاده از کامپیوتر و یا تبلت رو کنار بذارید.همین ویندوزی که شما دارید استفاده میکنید یا از برنامه های افیس و....هیچکدامشان اصل نیستند و باید از میکرو سافت و....بخریدشون.پس فعلا صداش رو در نیاریم چون فعلا نه جاش هست و نه وقتش.
پاسخ ها
ناشناس
| |
۱۳:۱۲ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
عزیز بردار من کارمند یا دانشجو یا خبرنگار از کجا بیاریم لایسنس بخریم اون صدا سیما با بودجه های نجومی با گرفتن تبلیغات خدات تومن بین بازی هایی که حتی یک ریالم حق پخش نمیده یعنی نداره لایسنس بخره!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
رحیمی
۱۰:۵۸ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
بسیار مطلب جالبی بود. تشکر از جناب خدیر عزیز
ناشناس
۱۰:۵۶ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
از مارکز عجیب بوده که با قهرمانان قلابی مثل ماسترو همنشینی بکنه.
حامد
۱۰:۱۳ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
بی چاره ملت که اثال مدیری توی چشمشان نگاه می کند و می گوید کپی است
ذره بین
۱۰:۰۵ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
موسیقی پاپ دهه پنجاه ماه کپی برداری از موسیقی پاپ اوندوره ژاپن هست ، سازنده موسیقی اوشین یه جیزی تو مایه های بابک بیات موسیقی ژاپنه ،
ناشناس
۰۹:۵۴ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
کلا تعطیلیم ما!!
تعداد کاراکترهای مجاز:1200